Chợ Bình Minh, TP.Tây Ninh.

Phần lớn các chợ truyền thống hiện nay do nhà nước quản lý, cụ thể là chính quyền địa phương cấp xã, cấp huyện. Thời gian qua, các chợ đã bộc lộ nhiều tồn tại như bộ máy quản lý chợ hoạt động thiếu chuyên nghiệp, còn nặng tính hành chính; việc bố trí các ngành hàng không được hợp lý; công tác quản lý lỏng lẻo và thiếu sự kiểm soát của các cơ quan chức năng.

Một số tiểu thương các chợ tự ý lấn chiếm diện tích kinh doanh, bán không đúng ngành hàng đăng ký; việc kinh doanh chưa đi vào nề nếp gây mất trật tự trong khu vực chợ; không bảo đảm an toàn giao thông, ảnh hưởng đến mỹ quan, môi trường...

Ngoài ra, tình trạng hàng hóa, thực phẩm ở chợ không được kiểm tra, quản lý làm người tiêu dùng khó tránh khỏi việc mua phải hàng giả, hàng nhái, không bảo đảm chất lượng.

Bên cạnh đó Ban quản lý chợ cũng không có thẩm quyền, không có khả năng để đầu tư phát triển cải tạo lại các chợ truyền thống được khang trang, bảo đảm vệ sinh; các thành viên Ban quản lý chợ, có nơi được xem là cán bộ bán chuyên trách, có nơi thì ký hợp đồng trả công được trích từ tiền thu phí chợ nên đã xảy ra một số vụ việc tiêu cực liên quan đến tiền phí chợ, việc bố trí gian hàng không hợp lý bị tiểu thương phản ánh.

Thời gian qua đã có ý kiến cho rằng cần chuyển đổi mô hình ban quản lý chợ sang mô hình giao cho doanh nghiệp đầu tư, khai thác nhằm đưa chợ truyền thống ở địa phương phát triển, cũng như có thể tăng thêm nguồn thu cho địa phương.

Việc chuyển đổi mô hình quản lý, khai thác, kinh doanh chợ không chỉ là mong muốn của nhiều người dân còn là việc làm cần thiết nhằm tạo điều kiện nâng cấp, cải tạo, khai thác hiệu quả chợ theo hướng văn minh.

Chợ Bình Minh, TP. Tây Ninh được thực hiện theo mô hình chuyển đổi sang doanh nghiệp quản lý. Doanh nghiệp bỏ tiền ra xây chợ, sau đó thu tiền của các tiểu thương để trừ vào chi phí bỏ ra xây dựng chợ trước đó.

Chợ do doanh nghiệp quản lý, ngoài việc bảo đảm vệ sinh môi trường, tiểu thương kinh doanh cũng luôn chấp hành đầy đủ các nghĩa vụ tài chính với doanh nghiệp.

Tiểu thương chợ Long Thuận (Bến Cầu) sắp xếp hàng hoá chiếm cả lối đi.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, sự đột phá của UBND xã Bình Minh đã bị nhắc nhỡ do sai quy định. Hiện nay chợ Bình Minh đã giao lại cho UBND xã quản lý, xã cũng đang có chủ trương chuyển đổi sang mô hình khai thác, kinh doanh chợ cho phù hợp với tiêu chí xã nông thôn mới.

Theo Sở Công thương, toàn tỉnh hiện có 109 chợ đang hoạt động, kể cả chợ tạm, chợ bán 1 buổi sáng hoặc 1 buổi chiều, chợ tự phát; trong đó 57 chợ kiên cố, 22 chợ bán kiên cố và 32 chợ tạm, 42 chợ tổ chức theo mô hình Ban Quản lý chợ, 31 chợ tổ chức theo mô hình Tổ quản lý chợ, 19 chợ tổ chức theo hình thức khoán thu.

Lãnh đạo Sở Công thương cho biết, sở cũng nhận thấy những hạn chế, tồn tại của mô hình Ban quản lý chợ tại các chợ truyền thống địa phương. Để khắc phục, giảm thiểu những tồn tại, Sở Công thương đã xây dựng dự thảo và đang trình UBND tỉnh xem xét về quy trình chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh chợ trên địa bàn tỉnh.

Sở đề nghị chính quyền địa phương phải quyết liệt trong công tác chuyển đổi mô hình quản lý theo chủ trương của tỉnh, nghĩa là chuyển giao việc quản lý từ cơ quan nhà nước cho doanh nghiệp, tư nhân quản lý, kinh doanh chợ.

Theo dự thảo, trách nhiệm của doanh nghiệp được tiếp nhận quản lý, kinh doanh chợ phải chuyển đổi gắn với đầu tư xây dựng mới tại địa điểm mới hoặc xây dựng, cải tạo lại vị trí hiện có, gồm các phương án như bố trí, sắp xếp ngành hàng kinh doanh; phương án phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; quản lý về giá, bảo vệ hàng hóa và bảo đảm nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa tại chợ; thu các khoản phí dịch vụ sử dụng diện tích tại chợ... nhằm đưa chợ truyền thống ngày càng phát triển theo hướng văn minh.

Thanh Nhi