Những căn nhà sập đổ, hoặc tốc mái chưa được sửa chữa. Những đám thuốc lá vàng đang vào vụ thu hoạch đã ngã rạp, héo úa.

(BTN) - Đúng một tuần sau cơn mưa to, gió lớn xảy ra vào chiều 11.4.2013 càn quét nhiều nơi trên địa bàn tỉnh, tôi về thăm hai xã được chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới (NTM) của huyện Bến Cầu. Đó là xã Long Khánh và Tiên Thuận. Vẫn còn đó những căn nhà sập đổ, hoặc tốc mái chưa được sửa chữa. Những đám thuốc lá vàng đang vào vụ thu hoạch đã ngã rạp, héo úa. Và trên gương mặt của những cụ già vẫn còn vương nỗi lo sợ khi nhắc lại cảnh tượng thiên tai trong ngày hôm đó.

Cụ bà Phạm Thị Thi, 75 tuổi, nhà ở ấp Long Châu, xã Long Khánh chỉ tay lên mái nhà trống huơ trống hoác, nói với vẻ còn lo sợ: “Từng tuổi này tui mới chứng kiến cơn gió to như thế. Khoảng 5 giờ chiều hôm đó, gió từ đâu ù ù thổi đến làm căn nhà tui tốc mái, tôn bay, gạch đổ. Lúc đó một mình tui đang ở trong nhà. Tui hốt hoảng chạy ra bụi chuối sau hè để núp. Tối đó tui về nhà một đứa con ở tạm qua đêm…”. Từ bữa tốc mái nhà đến nay, bà Thi che chỗ ở tạm phía sau nhà. Bà Thi cho biết, căn nhà của bà là nhà tình thương, được các ngành chức năng giúp đỡ xây tặng cách đây 6 năm. Giờ gió lốc đi qua làm hư hỏng nặng nề. Không chỉ tốc mái, mà nhiều chỗ nứt tường, cột gạch sắp đổ. Giờ có lợp lại mái bà cũng không dám ở, vì nó đang có nguy cơ sập đổ.

Không chỉ có nhà bà Thi bị tốc mái, mà còn nhiều hộ khác ở địa phương này cũng bị tốc mái nhà và hư sập. Ông Đào Công Minh, Chủ tịch UBND xã Long Khánh cho biết, cơn mưa to, gió lốc mạnh chiều 11.4.2013 đã làm cho 91 căn nhà trên địa bàn xã bị hư hại từ 20% đến 100%, trong đó có 4 hộ bị sập hoàn toàn (gồm 1 hộ nghèo Trung ương, 2 hộ cận nghèo và 1 hộ trung bình). Ước tổng giá trị thiệt hại về nhà ở là trên 500 triệu đồng. Trong số những hộ bị tốc mái có 5 hộ gia đình chính sách, 7 hộ thuộc diện nghèo Trung ương, 11 hộ cận nghèo. Số còn lại là các hộ bình thường. Gió lốc còn làm cho hai người dân trong xã bị thương. Trong đó có một bị thương nặng. Ngoài ra mưa to, gió lớn còn làm cho khoảng 10 ha hoa màu bị thiệt hại.

Ngay sau khi cơn lốc xảy ra, lãnh đạo địa phương cùng các ban, ngành, đoàn thể và các ấp đến thăm hỏi, động viên các gia đình bị thiệt hại khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống. Tuy nhiên hiện nay vẫn còn một số hộ, nhất là những hộ nghèo, cận nghèo chưa sửa lại được nhà. Qua cuộc họp xem xét từng trường hợp, ngày 16.4.2013 UBND xã Long Khánh đã có tờ trình gửi đến UBND huyện Bến Cầu và Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện xin hỗ trợ cho 20 hộ có nhà hư, sập từ 50% đến 100% và một hộ có người bị thương nặng, với tổng số tiền 91,8 triệu đồng. Hiện xã đang chờ cấp trên xem xét phê duyệt hỗ trợ.

Ông Chủ tịch UBND xã Long Khánh còn cho biết thêm, xã Long Khánh được chọn làm xã điểm xây dựng NTM của tỉnh, và đây cũng là 1 trong 9 xã trọng điểm (mỗi huyện, Thị xã 1 xã) được tỉnh chọn xây dựng hoàn thành 19 tiêu chí vào năm 2014. Đến nay xã mới đạt được 6/19 tiêu chí, còn lại đến 13 tiêu chí phải thực hiện trong vòng chưa đầy 2 năm. Mục tiêu phấn đấu của xã từ nay đến cuối năm 2013 đạt thêm 8 tiêu chí nữa (nâng lên 14/19 tiêu chí), và năm 2014 tiếp tục đạt 5 tiêu chí còn lại. Để thực hiện đạt mục tiêu này quả không dễ, nếu như không được cấp trên hỗ trợ một cách tích cực nhất. Trong những tiêu chí chưa đạt, khó khăn nhất là tiêu chí về thu nhập bình quân đầu người (tiêu chí 10). Vì đây là xã biên giới, hầu hết nhân dân sống bằng nghề nông, có mức thu nhập thấp. Trong khi xã đang gặp khó khăn lớn trong việc nâng cao thu nhập của người dân thì thiên tai lại đến làm cho xã càng gặp thêm nhiều khó khăn. Những hộ nghèo, cận nghèo bị thiệt hại do thiên tai, nay càng nghèo hơn.

Cơn mưa to, gió lốc vừa qua cũng làm cho người dân xã Tiên Thuận thiệt hại nặng nề hơn gấp nhiều lần so với các nơi khác. Đây cũng là xã điểm xây dựng NTM của huyện Bến Cầu với xuất phát điểm rất thấp. Chúng tôi đến ấp Rừng Dầu thăm gia đình anh Nguyễn Trường Sinh (SN 1984). Căn nhà anh Sinh giờ chỉ còn một cái nền gạch tàu, phía sau nền còn chất tôn hư, vách bồ, cột kèo, nằm ngổn ngang dưới đất. Khi xảy ra lốc, hai vợ chồng anh Sinh đi làm công nhân cho một công ty ở Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài, nên không có ở nhà. Đến chiều về thì căn nhà là một đống đổ nát. Từ đó đến nay, vợ chồng anh Sinh cũng không làm lại được nhà, phải ở đậu nhà ba mẹ. Với tiền lương công nhân, việc làm lại nhà đối với vợ chồng anh Sinh quả là không dễ.

Theo đánh giá của chính quyền địa phương, cơn mưa to, gió lốc chiều ngày 11.4.2013 đã làm 235 hộ trên địa bàn xã Tiên Thuận bị thiệt hại về nhà cửa. Trong đó có 23 căn nhà bị sập, số còn lại tốc mái. Trong số nhà bị sập có 7 hộ nghèo, 1 hộ cận nghèo và trong số nhà bị tốc mái có 19 căn hộ nghèo, 13 căn cận nghèo. Gió lốc còn làm cho 71 lò sấy của 15 cơ sở sấy thuốc lá vàng trên địa bàn bị tốc mái, hơn 400 ha thuốc lá vàng, gần 40 ha hoa màu bị thiệt hại và hơn 2.220 cây cao su bị ngã đổ. Ngoài ra, gió lốc còn làm cho hai người dân trong xã bị thương. 

Đáng quan tâm là mưa to, gió lốc đã gây thiệt hại rất lớn về cây thuốc lá vàng. Không chỉ cây thuốc lá còn ở trên ruộng bị thiệt hại mà cả lá thuốc lá đã vào lò sấy cũng không tránh khỏi. Anh Lê Văn Bực, (40 tuổi), ở ấp Bàu Tràm Lớn buồn bã cho biết, nhà anh làm 1 ha thuốc lá vàng. Anh đã hái lá được 5 đợt, số còn lại trên cây dự kiến hái được 3 đợt nữa. Nhưng rồi cơn mưa tai hại đó đã làm cho đám thuốc lá của anh chết sạch. Nếu không bị mưa làm cây thuốc chết, anh thu hoạch suôn sẻ thì vụ thuốc lá này anh sẽ lời được trên 30 triệu đồng (sau khi trừ các chi phí). Nay “ông trời” đã lấy đi phần lời của anh Bực rồi. Cũng may là anh Bực đã hái lá thuốc được 5 đợt trước khi bị thiên tai nên gia đình cũng thu lại được đủ vốn đầu tư. Còn những hộ mới hái lá thuốc được 3, 4 đợt là bị lỗ vốn.

Thiệt hại về kinh tế nặng nhất ở xã Tiên Thuận là Doanh nghiệp tư nhân Thành Long. Anh Mai Văn Long- chủ Doanh nghiệp Thành Long cho biết, gió lốc làm cơ sở của anh bị tốc nóc 2 nhà kho với hơn 5 tấn hàng hoá trong kho (thuốc lá sấy khô) và 40 lò sấy ở ba cơ sở bị tốc mái. Tổng thiệt hại của Doanh nghiệp Thành Long khoảng 2 tỷ đồng. Ngoài ra, sự thiệt hại về thuốc lá còn đứng trên ruộng của nông dân cũng ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp, bởi vì anh hợp đồng với nông dân trồng 200 ha thuốc lá vàng, trong đó có đến 180 ha bị hư hại sau cơn mưa. Mỗi ha thuốc lá vàng mà anh Long hợp đồng với nông dân bị thiệt hại từ 20 đến 30 triệu đồng. Với 180 ha thuốc lá thì tổng thiệt hại không dưới 3 tỷ đồng- trong đó cả doanh nghiệp và người dân đều bị thiệt hại. Tính chung toàn xã Tiên Thuận, với hơn 400 ha thuốc lá bị cơn mưa chiều ngày 11.4.2013 đã làm thiệt hại không dưới 10 tỷ đồng. Ngoài ra, để “chạy úng” vớt vát lại phần nào, nông dân tập trung thu hoạch lá thuốc, đây là cơ hội cho những người hái lá thuốc, vác thuốc, ghim lá thuốc… tăng giá. Đồng thời do thu hoạch “chạy úng”, nên lá thuốc sấy khô kém phẩm chất, giá giảm mạnh. Chính vì thế mà những người trồng thuốc lá vàng càng gặp nhiều khó khăn hơn.

Trao đổi với chúng tôi, bà Lê Thị Tuyền- Chủ tịch UBND xã Tiên Thuận cho biết, sau khi thiên tai xảy ra, các cấp chính quyền địa phương quan tâm thăm hỏi, động viên những gia đình bị thiệt hại. UBND huyện Bến Cầu đã đến thăm và hỗ trợ cho 2 người bị thương mỗi người 1,5 triệu đồng. Tuy nhiên, việc khắc phục làm lại nhà ở đối với những người bị sập nhà hiện nay cũng còn gặp rất nhiều khó khăn. Đối với những hộ dân bị sập và tốc mái nhà có hoàn cảnh quá khó khăn cần được hỗ trợ để ổn định chỗ ở, UBND xã Tiên Thuận đã có cuộc họp xem xét và có tờ trình kiến nghị cấp trên hỗ trợ tổng số tiền là 273 triệu đồng. Trong đó, hỗ trợ cho 21 hộ bị sập nhà 7 triệu đồng/hộ; 33 hộ bị tốc mái nhà 50% là 3,5 triệu đồng/hộ và 5 hộ bị tốc mái nhà 30%, mỗi hộ 2,1 triệu đồng. Hiện nay, xã cũng đang chờ cấp trên xét duyệt khoản kinh phí hỗ trợ này.

Bà Chủ tịch UBND xã Tiên Thuận cho biết thêm, Tiên Thuận cũng được chọn làm xã điểm xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2015 của tỉnh. Đến nay, xã chỉ đạt được có 5/19 tiêu chí theo bộ tiêu chí quốc gia về NTM. Hiện nay thu nhập bình quân đầu người của xã còn rất thấp và tỷ lệ hộ nghèo còn đến trên 10%. Trong khi Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Tiên Thuận đang tập trung ra sức xây dựng NTM, tập trung kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao thu nhập bình quân đầu người thì thiên tai lại quét qua làm cho nhiều người dân trong xã đã nghèo, giờ càng nghèo hơn.

D.H