Tôi đang sống khốn khổ trong tù – một nhà tù đang giam hãm quanh tôi. Không! Đây không phải là nhà tù với bức tường cao, những thanh sắt, những cột bê tông và những hàng rào kẽm gai nhọn hoắt… mà bạn vẫn biết lâu nay.

Tôi vẫn có thể đi dạo xung quanh, đi tới bất cứ nơi nào tôi muốn. Tôi vẫn có thể đi du lịch, gặp gỡ người này người nọ, thăm viếng bạn bè, người thân. Bạn cũng không thể nào nhìn thấy những bức tường của nhà tù giam hãm tôi đâu nhé! Bạn cũng khó nhận ra những dấu hiệu chứng tỏ rằng tôi đang bị giam hãm. Bạn vẫn gặp tôi, tôi vẫn gặp bạn như bình thường, chẳng hề phải xin phép một cán bộ bảo vệ hay một người thẩm quyền nào, cũng chẳng hề có giới hạn thời gian nào cho buổi viếng thăm nhau.

Ấy vậy mà, thực tế lâu nay tôi vẫn bị giam hãm mãi trong nhà tù ấy mà chẳng hề có ai giam hãm tôi cả! Chẳng hề có ai bắt buộc tôi phải tiếp tục sống trong những bức tường nhà tù khủng khiếp như thế cả. Đó chính là do tôi tự tạo ra một nhà tù và tự giam hãm mình mà thôi!

Chắc các bạn bảo tôi điên? Nhà tù ấy chính là đầu óc hạn hẹp và thái độ sống đầy thành kiến của chính tôi khi nhìn nhận mọi chuyện lớn nhỏ trong cuộc sống. Lâu nay, tôi tự giam mình trong những suy nghĩ vụn vặt, nhỏ bé, tầm thường mà không thể thoát ra được để suy nghĩ những điều lớn lao hơn. Chẳng ai bắt buộc tôi cứ phải mang đầu óc hạn hẹp và cái nhìn đầy thành kiến, thiển cận đối với cuộc sống như vậy cả! Chỉ có mình tôi tự xây một “nhà tù” và mãi giam hãm mình trong đó.

Tôi đã sống một thời gian quá dài trong “nhà tù” do tôi tạo ra, thế mà lâu nay tôi chẳng nhận thấy điều đó. Bởi lẽ, với những bức tường nhà tù vây quanh, tôi vẫn có thể nhìn cuộc sống qua một khung cửa nhỏ hẹp chứ không phải tôi hoàn toàn cách biệt với cuộc sống. Thật là nguy hiểm! Và lâu nay, tôi vẫn cứ mãi quẩn quanh, đi tới đi lui trong cái phạm vi vô cùng chật hẹp của “nhà tù” do tôi tự tạo.

Và đôi khi, chính vì cuộc sống trong “nhà tù” mà tôi phải đối diện, một điều nguy hiểm hơn nữa là tôi cảm thấy mình được “an toàn” khi sống giữa những bức tường ấy! Chính vì vậy, thay vì tìm cách thoát khỏi “nhà tù”, tôi lại tìm cách xây những bức tường ấy ngày một cao hơn, dày hơn, cứng chắc hơn… Tôi có nguy cơ trở thành “tù chung thân”.

Không ai có thể phá đổ được những bức tường ấy ngoại trừ chính tôi phải tự nhận ra và nổ lực phá bỏ những bức tường “nhà tù” do tôi xây dựng lâu nay.

Đó là lí do giải thích tại sao, trong cuộc sống, có những người đọc sách báo rất nhiều, học hành và bằng cấp khá nhiều, đi du lịch nhiều, giao tiếp, va chạm với đời sống rất nhiều nhưng đầu óc của họ không làm sao mở rộng và tâm hồn cũng không làm sao nâng cao lên được! Bởi lẽ, họ luôn tự xây một “nhà tù” để giam hãm chính họ. Điều vô cùng nguy hiểm là rất nhiều người đang sống trong “nhà tù” và chính họ cũng không hề nhận ra và do đó, họ cũng không hề có bất cứ ý thức cố gắng nào để thoát ra khỏi “nhà tù” đang giam hãm mình. Khi mang một cái đầu cạn hẹp, một cái nhìn đầy thành kiến với người khác và với cuộc sống, chúng ta sẽ không còn đón nhận thêm được điều gì hữu ích, mới mẻ, phong phú cả! Ngay từ bây giờ, đọc xong câu chuyện này, bạn, tôi, mỗi người trong chúng ta đừng bao giờ tự xây một “nhà tù” để tự giam hãm mình.

TT (St)