Ông Đào Xuân Thắng – Chủ tịch UBND xã Tân Hiệp cho biết, DNTN Minh Trọng do bà Tạ Thị Tuốt làm chủ được UBND tỉnh cho phép khai thác cát trên suối Tha La đoạn qua xã Tân Hội và xã Suối Dây huyện Tân Châu (dài 5km). Doanh nghiệp này bắt đầu hoạt động khai thác cát từ tháng 3.2008 đến nay với trữ lượng cát được phép khai thác là 10.000m³/năm. Mặc dù giấy phép khai thác khoáng sản có ghi rõ địa phận và tọa độ được phép khai thác nhưng DNTT Minh Trọng lại cho các phương tiện khai thác cát sang địa phận xã Tân Hiệp. Khi đoàn kiểm tra UBND xã Tân Hiệp lập biên bản, yêu cầu bà Tuốt ngưng việc khai thác cát “chui” thì bà không ký.

Mới đây, ngày 31.7.2009, đoàn kiểm tra của UBND xã Tân Hiệp lập biên bản vi phạm hành chính về hành vi khai thác cát trái phép đối với 7 người sử dụng ghe hút cát trên địa bàn xã Tân Hiệp. Một số người khai họ chỉ là người làm thuê cho DNTN Minh Trọng và việc họ hút cát “chui” ở xã Tân Hiệp là do chủ doanh nghiệp yêu cầu. Số khác thì cho biết, sau khi khai thác, họ đưa ghe cát về bãi tập kết của DNTN Minh Trọng trên địa bàn xã Tân Hiệp.

Một góc bãi cát của DNTN Minh Trọng trên địa bàn xã Tân Hiệp, Tân Châu.

Theo một cán bộ Phòng TN&MT huyện Tân Châu, trước đây, ngày 24.3.2009, Phòng TN&MT phối hợp với UBND xã Tân Hiệp tiến hành kiểm tra DNTN Minh Trọng nhưng khi đến nơi thì được cho biết là chủ doanh nghiệp đi vắng. Đoàn kiểm tra điện thoại gặp chủ doanh nghiệp, mời doanh nghiệp mang hồ sơ liên quan đến hoạt động khai thác cát về Phòng TN&MT làm việc. Hôm sau, bà Tuốt đến Phòng TN&MT nhưng không xuất trình hồ sơ, giấy tờ như đoàn kiểm tra yêu cầu, đồng thời bà Tuốt lại có thái độ bất hợp tác, nạt nộ và thách thức cán bộ ở đây.

Theo UBND xã Tân Hiệp và Phòng TN&MT huyện Tân Châu thì hiện nay DNTN Minh Trọng có khoảng 10 ghe khai thác cát hoặc nhiều hơn, trong đó có hơn phân nửa số ghe hoạt động không có các loại giấy tờ quy định. Những ghe này hút cát cả ngày lẫn đêm. Theo ước tính, khối lượng cát mà DNTN Minh Trọng khai thác được mỗi năm cao gấp nhiều lần số lượng UBND tỉnh cho phép. Do doanh nghiệp bất hợp tác, không chấp hành yêu cầu kiểm tra của chính quyền địa phương và ngành chức năng nên trong thời gian qua, hoạt động khai thác cát của DNTN Minh Trọng gần như hoàn toàn “tự do”. Đến nay, DNTN Minh Trọng đã hoạt động gần một năm rưỡi nhưng ngành chức năng và chính quyền địa phương vẫn chưa thể thống kê được số lượng ghe khai thác cát của doanh nghiệp này cũng như chưa giám sát được khối lượng cát “thật” mà doanh nghiệp này khai thác. Ngoài ra, ngay cả chính quyền địa phương cũng “không được biết” bãi tập kết cát rộng khoảng 2 ha trên địa bàn xã Tân Hiệp của DNTN Minh Trọng đã chuyển đổi mục đích sử dụng hay chưa, đã có giấy phép hoạt động hay chưa…

Một số ngư dân ở khu vực suối Tha La cho biết, ghe hút cát của DNTN Minh Trọng thường xuyên làm hư hại các ngư cụ của họ. Khi ngư dân phản ánh, đòi doanh nghiệp bồi thường thì bị bà Tuốt quát mắng, hăm dọa. Một cán bộ UBND xã Tân Hiệp xác nhận sự việc trên và cho biết những ngư dân này đều nghèo, sống nhờ vào việc đánh bắt cá trên suối Tha La. Ngư cụ bị ghe cát làm hư hại càng khiến cuộc sống của ngư dân thêm phần khó khăn.

Gần như “bó tay” trong giám sát, kiểm tra và xử lý vi phạm đối với hoạt động khai thác cát trái quy định của DNTN Minh Trọng; tháng 3.2009, Phòng TN&MT huyện Tân Châu đã có văn bản gởi Sở TN&MT báo cáo tình trạng không chấp hành pháp luật của DNTN Minh Trọng, đề nghị Sở tiến hành kiểm tra doanh nghiệp này và nếu thấy cần thiết thì rút giấy phép hoạt động. Tuy nhiên, đã nửa năm qua nhưng Phòng TN&MT huyện Tân Châu vẫn chưa nhận được “hồi âm” của Sở TN&MT, cũng “chưa thấy” Sở tổ chức kiểm tra DNTN Minh Trọng. Còn DNTN Minh Trọng thì vẫn ung dung khai thác cát “chui” cùng một số hoạt động “ngoài tầm kiểm soát” của chính quyền địa phương và Phòng TN&MT huyện Tân Châu.

HOÀNG THI