Gần 24 giờ, nước trên đường Lý Thường Kiệt vẫn chưa rút hết.

Trong những ngày qua, trên địa phận tỉnh Tây Ninh nói chung, huyện Hoà Thành nói riêng, mưa kéo dài khiến nước ngập đường, ngập nhà dân. Tại Hoà Thành, nguyên nhân gây ra tình trạng trên là do hệ thống thoát nước chưa được quy hoạch, xây dựng đồng bộ theo tiến độ phát triển đô thị. Việc nước mưa khắp nơi đổ về huyện Hoà Thành, làm ngập các con đường Lạc Long Quân, Lý Thường Kiệt cùng các đường nhánh, con hẻm đổ ra các con đường này, có nguyên nhân là do chính con người lấn chiếm dòng chảy thoát nước tự nhiên sẵn có. Vấn đề trên, lãnh đạo huyện Hoà Thành đã nhận ra và đang có những nỗ lực, quyết tâm khắc phục, nhằm giúp cho người dân thoát khỏi cảnh nhà ngập, đường ngập mỗi khi mùa mưa đến.

Hệ thống thoát nước quá tải

Cơn mưa chiều tối ngày 13.10 kéo dài chưa đầy 2 giờ đồng hồ đã làm cho các con đường trung tâm ở Thành phố Tây Ninh, huyện Hoà Thành tiếp tục ngập nước, gây khó khăn cho người đi đường và các hộ dân cư ngụ ven đường. Cơn mưa này là cơn mưa nặng hạt thứ 3 xảy ra trong khoảng thời gian một tuần vừa qua. Cảnh nước ngập trên các con đường, nước tràn vào nhà dân do cơn mưa này gây ra nhanh hơn những cơn mưa trước đó. Nhiều đoạn đường nước rút rất chậm, mãi đến ngày hôm sau vẫn còn ngập nước. Điều đáng nói là, sau cơn mưa ngày 13.10, ngoài một số đoạn đường thường bị ngập như Cách Mạng Tháng Tám, Lạc Long Quân, Lý Thường Kiệt, Nguyễn Văn Linh… còn một số con đường khác như Âu Cơ, 30.4 nay cũng bị ngập. Những con hẻm cắt ngang đường Lạc Long Quân thuộc khu vực xã Hiệp Tân, phường IV cũng nhanh chóng bị ngập.

Khu vực nước ngập tại đường Lạc Long Quân (địa phận phường IV, Thành phố và xã Hiệp Tân, huyện Hoà Thành), đường Lý Thường Kiệt (thị trấn Hoà Thành và xã Hiệp Tân, huyện Hoà Thành) là hai đoạn đường nước ngập nặng nhất. Nhiều người dân cư ngụ lâu năm ở Hoà Thành cho biết, nước các nơi ở khu vực thành phố Tây Ninh đổ về đường Lạc Long Quân nhưng không thoát ra các khu vực khác nhanh chóng là do “hệ thống dẫn nước” về khu vực cánh đồng Ao Hồ bị quá tải.

Theo người dân, trước đây, bàu Cà Na là nơi chứa một lượng nước khá lớn khi trời mưa xuống, sau đó rút dần qua các dòng chảy chung quanh, nay khu vực này bị san lấp nên lượng nước khắp nơi chỉ có lối thoát duy nhất là con suối chảy len lỏi qua các khu dân cư ấp Hiệp Định, Hiệp An, xã Hiệp Tân, xuống phía thị trấn Hoà Thành, chạy song song với đường Lý Thường Kiệt, đổ ra khu vực cánh đồng Ao Hồ. Tuy nhiên, con suối này nay đã bị thu hẹp dòng chảy.

Để tìm hiểu rõ nguyên nhân vì sao năm nay, hiện tượng nước ngập diễn ra nhanh, lan rộng nhiều khu vực, nhưng lại rút khá lâu, theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tìm đến quan sát hệ thống thoát nước ở địa bàn khu vực kể trên ngay sau cơn mưa chiều tối 13.10 vừa dứt. Tại khu vực hai cống đều có tên là cống Kiều, hẻm 13 Châu Văn Liêm và gần giao lộ Châu Văn Liêm - Lý Thường Kiệt, sau cơn mưa đến gần 24 giờ, nước khu vực này ngập đến hơn đầu gối, nhiều nhà dân bị ngập nặng. Tại ngã tư đường Châu Văn Liêm – Lý Thường Kiệt, nước từ khu vực cống Kiều chảy xiết qua một hệ thống cống đã quá tải, chảy tràn ra mặt đường, đổ về các con hẻm phía trong ấp Hiệp Long (xã Hiệp Tân). Nhiều nhà dân khu vực này ngập nặng vì hứng lượng nước rất lớn từ đường Lạc Long Quân, đường Âu Cơ đổ về.

Trên đường Lý Thường Kiệt, do lượng nước không thoát qua con suối về khu vực cánh đồng Ao Hồ nên tràn ra mặt đường, đổ dồn về khu vực thấp nhất của đoạn đường này (trước cây xăng Hùng Duy). Do nước ngập cao, có nơi lên đến nửa thân người, nên UBND Thị trấn cho lực lượng công an, dân quân ra hướng dẫn người dân tham gia giao thông, tránh đoạn đường bị ngập. Tại khu vực này, nhà anh Trần Bửu Tài bị ngập nước nặng nhất. Nước dâng lên đến hơn nửa căn nhà làm hư hỏng gần như toàn bộ tài sản của gia đình anh. Bức xúc vì tình trạng ngập nước, gây hư hỏng tài sản mọi người, anh và một số người dân tìm cách khui nắp đậy các hố ga dọc hai con đường để cho nước mưa rút nhanh xuống cống.

Theo anh Tài, nước khu vực này bị ngập là do hệ thống cống nhỏ, trong khi đó, cơ quan chức năng lắp đặt nắp hố ga chừa lỗ rút nước xuống quá nhỏ. Mặt khác, tại khu vực này có 2 hệ thống cống dẫn nước vào con suối để thoát ra khu vực Ao Hồ nay cũng không phát huy được tác dụng vì “cống nhỏ”, còn con suối thì “đầy nước”. Để giải quyết tình trạng nước ngập không có đường rút, bức bách, anh Tài phá bỏ một đoạn tường gần 2 mét để nước trên đường Lý Thường Kiệt thoát xuống con suối.

Sáng ngày 14.10, được sự chỉ dẫn của một cán bộ ngành chức năng huyện Hoà Thành, chúng tôi quan sát con suối đã bị con người “bức tử” như thế nào. Len lỏi đi vào một khoảng trống của các nhà dân ra con suối, chúng tôi thấy dòng nước của con suối “chui” xuống nền nhà 5 hộ dân và 1 doanh nghiệp. Tuy nhiên, do đường cống mà các hộ dân và doanh nghiệp này tự thiết kế dưới nền nhà quá nhỏ (cống pi 80cm) nên lượng nước các nơi không thể chui qua hết được, đã dội ngược lên mặt đường. Men theo dòng suối, chúng tôi thấy nhiều hộ dân đã “nới” rộng phần sau ngôi nhà của mình lấn chiếm con suối vô tội vạ.

Dòng suối vốn hẹp và nông, nay lượng rác thải do các hộ dân vứt xuống ngày càng nhiều, nên khi lượng nước mưa lớn, buộc dòng nước phải chảy ra tứ phía, chảy vào nhà dân. Phía cuối con suối, chúng tôi thấy một đoạn cống “nằm trên” dòng suối, trong khi đó, nước cứ cuồn cuộn chảy ngoài cống, thoát về khu vực cánh đồng Ao Hồ. Con suối cứ bị “bẻ cong” liên tục vì nhiều hộ dân đổ bờ kè bằng bê tông, xây nhà gỗ làm nhà thư giãn, dù rằng đó là con suối công cộng.

Vì sao dự án cải tạo con suối dở dang?

Tình trạng ngập nước nhà dân do con suối bị “bức tử” không phải đến ngày hôm nay lãnh đạo huyện Hoà Thành mới thấy. Năm 2012, trước tình trạng con suối bị lấn chiếm, UBND xã Hiệp Tân, UBND thị trấn và UBND huyện Hoà Thành đã nhận được nhiều phản ánh kiến nghị của người dân về tình trạng con suối bị “bức tử”, cần được “cứu sống”. Ngày 29.10.2012, UBND huyện Hoà Thành đã ban hành Quyết định số 3854/QĐ-UBND phê duyệt hồ sơ báo cáo kinh tế kỹ thuật công trình nạo vét và xử lý thoát nước hệ thống mương đoạn từ đường Ngô Tùng Châu qua cống Kiều về đến kênh Sêvil.

Theo dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng công trình huyện Hoà Thành làm chủ đầu tư nạo vét và xử lý thoát nước hệ thống mương nêu trên có chiều dài hơn 1,8km. Điểm đầu giao đường liên xã Hiệp Tân và Thị trấn, điểm cuối là bàu Cà Na và đường Ngô Tùng Châu với kinh phí trên 2,1 tỷ đồng. Thực hiện dự án trên, UBND huyện Hoà Thành đã có thông báo các hộ dân tự tháo dỡ công trình lấn chiếm, đồng thời giao Chủ tịch UBND Thị trấn, Chủ tịch UBND xã Hiệp Tân chịu trách nhiệm tuyên truyền, vận động nhân dân tổ chức giải toả công trình lấn chiếm.

Tuy nhiên, dự án trên chỉ “thực hiện trên giấy”. Theo tìm hiểu của chúng tôi, thời điểm này, UBND Thị trấn báo cáo cho biết, có 5 hộ dân xây nhà trên con suối trước năm 1980, nếu tháo dỡ thì 5 hộ dân này “không còn nhà để ở”. Cụ thể là các hộ: Trần Công Bằng, Huỳnh Kim Phượng, Trần Thị Bác Ái, Trần Kim Hà, Trương Đắc Long. Ngày 25.12.2013, UBND huyện Hoà Thành có văn bản chỉ đạo các phòng chức năng huyện Hoà Thành, Chủ tịch UBND xã Hiệp Tân, Thị trấn kiểm tra hiện trạng, giấy CNQSDĐ, giấy phép xây dựng của 5 hộ dân thuộc khu vực Thị trấn có nền nhà xây dựng trên suối, vận động các hộ tự giải toả. UBND huyện cũng chỉ đạo hai địa phương trên thông báo đến các hộ dân sinh sống trong khu vực mương thoát nước, không được xả rác thải xuống mương để không gây tắc nghẽn dòng chảy và ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, khi tiến hành làm việc với 5 hộ dân trên, tại cuộc họp ngày 11.4.2014, bà Nguyễn Thị Băng Tâm, bà Trần Thị Bác Ái “thống nhất” phương án nạo vét của UBND huyện nhưng đề nghị: vấn đề là ách tắc dòng chảy ngay chỗ doanh nghiệp Hùng Duy. Đề nghị doanh nghiệp Hùng Duy nạo vét trước hoặc nạo vét cùng một lượt.

Tuy nhiên, sau khi doanh nghiệp Hùng Duy nạo vét và đặt thêm một đường cống đường kính 100cm, có sự giám sát của chính quyền địa phương và các phòng chức năng huyện Hoà Thành thì các hộ dân lại không tự nạo vét tại vị trí nhà của mình như cam kết. Ngày 25.11.2015, UBND huyện Hoà Thành ra văn bản kết thúc công trình, tiến hành nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng, dù dự án chưa hoàn thành.

Nước ngập nhà anh Tài - trên đường Lý Thường Kiệt.

Hoà Thành đang thực hiện nhiều dự án thoát nước

Theo ông Bùi Minh Cận– Trưởng Phòng Kinh tế & Hạ tầng huyện Hoà Thành, UBND huyện Hoà Thành đang chỉ đạo các phòng chuyên môn khảo sát để đầu năm 2017 sẽ thực hiện dự án hệ thống cống thoát nước đường Phạm Thái Bường (Hiệp Tân, Thị trấn), từ cống Kiều đến kênh Ao Hồ dài khoảng 1.000m (song song với đường Lý Thường Kiệt), dự án bê tông hoá tuyến mương thoát nước từ bàu Cà Na – cống Tân Hương – cống Kiều thoát nước ra kênh Ao Hồ, hệ thống thoát nước đường Châu Văn Liêm dài 1.500m, hệ thống thoát nước cạnh trụ sở UBND Thị trấn đến kênh Ao Hồ… sẽ bảo đảm thoát hết lượng nước mưa từ các nơi khác đổ về huyện Hoà Thành. Ông Cận cũng cho biết, huyện Hoà Thành cũng đang tiến hành thực hiện dự án hệ thống cống thoát nước Long Thành Bắc – Sân Cu với tổng mức đầu tư trên 10 tỷ đồng.

Sau khi dự án này hoàn thành sẽ giải quyết lượng nước mưa từ đường Nguyễn Văn Linh qua cánh đồng Sân Cu, qua cầu Trường Long, cầu Giải Khổ, cầu Ông Hổ, đổ về cầu Rạch Rễ, thoát ra sông Vàm Cỏ Đông. Ngoài ra, hệ thống cống dọc đường Phạm Hùng với kinh phí hơn 9 tỷ đồng, thoát nước từ đường Phạm Văn Đồng qua Bệnh viện Hoà Thành, chảy qua ấp Long Trung, ra kênh Ao Hồ sẽ góp phần giúp Hoà Thành thoát khỏi cảnh “sống chung với lũ” mỗi khi mùa mưa đến.

Hy vọng, với những dự án đã và đang được huyện Hoà Thành thực hiện, tình trạng nước ngập sẽ sớm chấm dứt trong nay mai. Vấn đề còn lại của việc con người lấn chiếm dòng chảy tự nhiên, công tác quản lý đất đai, xây dựng tại khu vực này là bài học chung trong quá trình tiến lên đô thị hoá.

ĐỨC TIẾN