(BTN)- Vừa qua, nhiều bạn đọc gửi thư đến Báo Tây Ninh nêu thắc mắc về vấn đề thẩm quyền và những bất cập trong việc bổ nhiệm hiệu trưởng các trường. Vấn đề trên thật sự như thế nào? Chúng tôi xin giới thiệu bài viết sau đây của tác giả Việt Đông.

Ảnh minh hoạ

Theo Điều lệ trường tiểu học được ban hành theo Thông tư số 41/2010/TT-BGD-ĐT ngày 30.2.2010, của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thì hiệu trưởng trường tiểu học do Trưởng phòng GD-ĐT bổ nhiệm. Điều 20 của Thông tư 41 ghi rõ: Hiệu trưởng trường tiểu học là người chịu trách nhiệm tổ chức, quản lý các hoạt động và chất lượng giáo dục của nhà trường. Hiệu trưởng do Trưởng phòng GD-ĐT bổ nhiệm đối với trường tiểu học công lập, công nhận đối với trường tiểu học tư thục theo quy trình bổ nhiệm hoặc công nhận hiệu trưởng của cấp có thẩm quyền. Nhiệm kỳ của hiệu trưởng trường tiểu học là 5 năm. Sau 5 năm, hiệu trưởng được đánh giá và có thể được bổ nhiệm lại hoặc công nhận lại. Đối với trường tiểu học công lập, hiệu trưởng được quản lý một trường tiểu học không quá hai nhiệm kỳ. Mỗi hiệu trưởng chỉ được giao quản lý một trường tiểu học.

Tại Điều 9 của thông tư trên cũng quy định về trách nhiệm và quyền hạn của Trưởng phòng GD-ĐT như sau: Quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm, luân chuyển, cách chức, giáng chức đối với người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu, công nhận hội đồng trường các cơ sở giáo dục trực thuộc; công nhận, không công nhận hội đồng quản trị, chủ tịch hội đồng quản trị, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các cơ sở giáo dục ngoài công lập thuộc quyền quản lý của UBND cấp huyện. Tương tự, hai bậc học còn lại là trung học cơ sở và trung học phổ thông thì hiệu trưởng do Trưởng phòng GD- ĐT và Giám đốc Sở GD- ĐT bổ nhiệm. Điều này được quy định cụ thể trong một số nghị định, thông tư do Chính phủ và các bộ hoặc liên bộ ban hành. Các văn bản có liên quan đến thẩm quyền bổ nhiệm hiệu trưởng ít nhất là có từ năm 2007 và cả trước đó nữa. Gần đây nhất là Nghị định 115/NĐ- CP ngày 24.12.2010 của Chính phủ quy định trách nhiệm quản lý Nhà nước về giáo dục và Thông tư liên tịch số 47/2011/TTLT-BGDĐT-BNV ngày 19.10.2011 của Bộ GD- ĐT và Bộ Nội vụ hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và biên chế của Sở GD- ĐT thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Phòng GD- ĐT thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

Ngày 2.12.2011, Bộ GD- ĐT ban hành công văn hướng dẫn các địa phương thực hiện các văn bản chỉ đạo của Chính phủ và của Bộ GD–ĐT về phân cấp quản lý Nhà nước về giáo dục. Chấp hành chỉ đạo của Bộ, ngày 4.9.2012, Sở GD-ĐT và Sở Nội vụ có Công văn số 1608/HDLN–SNV-SGD&ĐT hướng dẫn chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của phòng GD-ĐT thuộc UBND huyện, thị xã. Trong hướng dẫn này, Sở GD-ĐT và Sở Nội vụ chi tiết hoá các hướng dẫn của Trung ương. Nội dung chính không thay đổi: Hiệu trưởng các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở do trưởng phòng GD-ĐT bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, cách chức, giáng chức…

Thế nhưng hiện nay đang tồn tại một điều trái với quy định trên, thẩm quyền bổ nhiệm hiệu trưởng các trường mầm non, tiểu học và trung học cơ sở đều do Chủ tịch hoặc Phó chủ tịch UBND huyện, thị ký quyết định bổ nhiệm. Chỉ riêng hiệu trưởng các trường trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên do Giám đốc Sở GD-ĐT bổ nhiệm.

Việc bổ nhiệm hiệu trưởng do UBND huyện, thị ký quyết định bắt đầu từ khi nào và vì sao lại như thế? Đặt câu hỏi này với một số vị lãnh đạo của ngành Giáo dục, chúng tôi chỉ nhận được câu trả lời: Không nhớ từ bao giờ, có lẽ đã rất lâu. Một số vị lãnh đạo cũng cho biết, sau khi Sở GD-ĐT và Sở Nội vụ có công văn hướng dẫn về việc thực hiện bổ nhiệm hiệu trưởng cho đúng thẩm quyền, một số huyện mới bắt đầu “sửa sai”. Tuy nhiên, cho đến nay, ở một số nơi, UBND huyện vẫn đang nắm quyền bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó. Điều này rõ ràng trái với các văn bản chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền.

Việc phân cấp quản lý là cần thiết. Tuy nhiên, trong thời gian qua, hiện tượng các cấp quản lý ở cơ sở có biểu hiện làm theo lệ hơn là làm theo luật. Nếu không khẩn trương chấn chỉnh, điều này sẽ gây ra nhiều hệ luỵ cả trong chuyên môn của ngành Giáo dục cũng như vấn đề quản lý Nhà nước. Cách nay chỉ ít hôm, tại một tỉnh ở Tây Nguyên, một vị hiệu trưởng sau khi bị UBND huyện cách chức đã kiện cơ quan hành chính này. Lập luận của ông hiệu trưởng: Theo quy định của Nhà nước, Trưởng phòng GD-ĐT mới có quyền bổ nhiệm và cách chức ông chứ không phải ông Chủ tịch hay Phó chủ tịch huyện.

VIỆT ĐÔNG