Trong một tuyên bố đăng trên website Hồi giáo thánh chiến Ansar al-Mujahideen ngày 16.6, Al-Qeada cho biết, Ayman al-Zawahri đã chính thức nắm quyền thủ lĩnh mạng lưới khủng bố này, thay thế cho Osama Bin Laden bị biệt kích Mỹ giết chết hồi đầu tháng 5 tại Pakistan.

Zawahri được xem là nhân vật số hai trong tổ chức Al-Qaeda, trợ thủ đắc lực của Bin Laden và cũng là người hoạch định những chiến lược quan trọng của mạng lưới khủng bố này. Hồi đầu tháng 6, Zawahri từng tuyên bố sẽ tăng cường các cuộc tấn công trả thù nhằm vào Mỹ và các nước đồng minh.

Ayman al-Zawahri (phải) ngồi cạnh Osama bin Laden trả lời phỏng vấn của nhà báo Pakistan Hamid Mir ngày 10.11.2001. Ảnh: Reuters/ Dawn

Mỹ đã từng treo giải 25 triệu USD cho “cái đầu” của Zawahri. Tuy nhiên, kể từ sau sự kiện 11.9.2001 tại Mỹ, nhân vật số 2 của Al-Qaeda biến mất, không cơ quan tình báo nào có thể xác định được vị trí ẩn náu của ông ta, họ chỉ đoán là Zawahri ở đâu đó trong khu vực biên giới Pakistan và Afghanistan.

Sinh ra trong một gia đình thượng lưu ở Cairo (Ai Cập), Zawahri tốt nghiệp y khoa ngành giải phẫu. Vào giữa thập niên 1980, Zawahri sang Pakistan hỗ trợ lực lượng phiến quân Hồi giáo chống quân đội Liên Xô cũ ở Afghanistan. Tại đây, ông ta gặp Bin Laden.

Cựu sĩ quan tình báo Mỹ Robert Ayers nhận định, Zawahri là một nhân vật ít có uy tín, chỉ là cái bóng mờ của Bin Laden. “Ông ta chỉ là một tay tham mưu mẫn cán, không phải là người có thể lãnh đạo và tổ chức lực lượng. Việc Zawahri được đề cử làm thủ lĩnh chỉ làm cho ông ta trở thành mục tiêu mà Mỹ cần phải tiêu diệt nhanh chóng”.

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác lại cho rằng, Zawahri mới chính là “bộ não” của Al-Qaeda. Kể từ sau năm 2001, Bin Laden “bận” tìm nơi ẩn náu, Zawahri gần như nắm quyền lãnh đạo và đã có một thành công lớn trong việc thống nhất các phe phái Ả-rập trong tổ chức Al-Qaeda. “Chính Zawahri là người có công đưa Al-Qaeda từ một tổ chức nhỏ không ai biết đến trở thành một tổ chức khủng bố có mạng lưới trên toàn cầu” – nhà báo Abdel-Bari Atwan, người từng phỏng vấn Osama Bin Laden hồi năm 1996 cho biết.

Đặng Hoàng Thái

(Theo Reuters)