Uỷ ban Nobel của Na Uy đã quyết định trao giải Nobel Hoà bình năm 2001 cho ba nhân vật là Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee và Tawakkul Karman cho nỗ lực đấu tranh phi bạo lực của họ vì sự an toàn của phụ nữ và quyền phụ nữ để tham gia đầy đủ vào công việc kiến tạo hoà bình.

Đây là nội dung thông cáo báo chí vừa được Uỷ ban Nobel công bố ngày 7.10.

Bà Ellen Johnson Sirleaf, 72 tuổi, là đương kim tổng thống Liberia. Bà là tổng thống nữ đầu tiên tại châu Phi, và hiện là nhà nữ lãnh đạo duy nhất tại châu lục này đang nắm quyền sau khi chiến thắng trong một cuộc bầu cử.

Bà Leymah Gbowee cũng là một công dân Liberia và nổi tiếng với biệt danh "chiến binh hoà bình". Bà là người tổ chức một phong trào hoà bình dẫn tới sự kết thúc của cuộc nội chiến thứ hai ở Liberia trong năm 2003.

Khác với hai người nói trên, bà Tawakkul Karman là một chính trị gia và nhà hoạt động vì nhân quyền người Yemen. Bà là thành viên chủ chốt của Al-Islah, đảng đối lập chính tại Yemen và là người lãnh đạo nhóm "Các nhà báo nữ không xiềng xích".

3 người được giải thưởng Nobel Hoà bình 2011 từ trái sang phải: Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee và Tawakkul Karman.

Trong phong trào nổi dậy vẫn đang diễn ra ở Yemen, bà Karman đã tổ chức các cuộc biểu tình của sinh viên tại thủ đô Sanaa để có tiếng nói với Tổng thống Ali Abdullah Saleh và chính quyền của ông. Bà từng hai lần bị bắt rồi lại được thả trong năm nay.

Uỷ ban Nobel hy vọng rằng việc giải thưởng Nobel Hoà bình được trao cho Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee và Tawakkul Karman sẽ giúp chấm dứt tình trạng đối xử tàn tệ đối với phụ nữ vẫn xảy ra tại nhiều quốc gia, đồng thời đánh thức tiềm năng to lớn của phụ nữ đối với dân chủ và hoà bình.

Theo Uỷ ban, nhân loại không thể đạt được hoà bình và dân chủ một cách lâu dài trên phạm vi thế giới nếu phụ nữ không có cơ hội tạo ảnh hưởng đến sự phát triển của tất cả cả giai cấp của xã hội như đàn ông.

Trước đó, các giải Nobel 2011 đã được công bố gồm giải y học, vật lý và văn chương.

Ba nhà khoa học Mỹ, Luxembourg và Canada đã chia nhau giải thưởng Nobel 2011 trong lĩnh vực y tế nhờ những nghiên cứu liên quan đến cơ chế miễn dịch. Theo đó, nhà khoa học Mỹ Bruce Beutler, nhà khoa học gốc Luxembourg Jules Hoffmann được tôn vinh nhờ những phát hiện quan trọng liên quan đến việc hoạt hoá cơ chế miễn dịch bẩm sinh còn chuyên gia Ralph Steinman người Canada giành giải thưởng nhờ phát hiện về tế bào đuôi gai và vai trò của nó đối với miễn dịch thích ứng.

Về giải Nobel Vật lý 2011, Uỷ ban Nobel thông báo, Giáo sư Saul Perlmutter và hai Giáo sư Brian P.Schmidt, Adam G.Riess đã giành giải thưởng nhờ nghiên cứu về siêu tinh và vũ trụ. Trái với suy đoán trước đó của giới truyền thông về việc Giải Nobel 2011 sẽ được trao cho nghiên cứu "hạt rối" trong lượng tử, kết quả năm nay hoàn toàn tôn vinh các chuyên gia không gian và vũ trụ học.  Theo Uỷ ban Nobel, Schmidt, Riess và Perlmutter được giải do những phát hiện của họ đã giúp "hé lộ nhiều điều về vũ trụ mà trước đây giới khoa học chưa từng biết đến".

Năm nay, giải Nobel Văn chương đã quay trở lại với quê hương của nó, kể từ năm 1974. Nhà thơ Tomas Transtromer, 80 tuổi, người Thụy Điển, đoạt giải thưởng danh giá này “vì đã đem đến cho chúng ta đường vào thực tại đầy tươi mới bằng những hình ảnh cô đọng, huyền ảo”.

D.T.T

(tổng hợp)