Phần đất có diện tích 4.009,2m2 mà ông Gân được thi hành án.

NGƯỜI ĐƯỢC THI HÀNH ÁN BỨC XÚC

Đó là ý kiến trong đơn khiếu nại của ông Trịnh Văn Gân (SN 1959, ngụ ấp Lộc Trị, xã Hưng Thuận, thị xã Trảng Bàng). Theo đơn, ông Gân là người được thi hành án trong vụ án chia tài sản sau ly hôn. Việc phân chia tài sản đã được Toà án quyết định rõ tại Bản án phúc thẩm số 20 ngày 14.8.2019 của TAND tỉnh. Ông Gân cho rằng, trong quá trình tổ chức thi hành án, chấp hành viên Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng (CHV) có dấu hiệu lạm quyền khi ban hành Thông báo số 273 ngày 15.6.2020.

Thông báo số 273 nêu: “... Căn cứ Biên bản khảo sát giá thực tế vào ngày 8.6.2020 của Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng, Chi cục THADS tiến hành cưỡng chế giao tài sản cho ông Trịnh Văn Gân vào lúc 8 giờ 30 phút ngày 17.6.2020.

Nay Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng thông báo cho ông Trịnh Văn Gân... kể từ ngày 15.6.2020 đến trước ngày 17.6.2020 phải có nghĩa vụ nộp phí 3% giá trị thực tế của hai phần đất: phần đất có diện tích 4.721,4m² và phần đất diện tích 4.009,2m², đất cùng toạ lạc tại ấp Lộc Trị, xã Hưng Thuận, thị xã Trảng Bàng...”.

Thông báo trên còn thể hiện, hai phần đất này có giá trị 331.215 đồng/m² (làm tròn) và 90 triệu đồng/mét ngang. Với giá này nhân cho tổng diện tích của hai phần đất (8.730,6m²) ra tổng giá trị đất gần 2,9 tỷ đồng, ông Gân phải nộp số tiền phí 3% tương ứng theo đó là gần 87 triệu đồng.

“Hết thời hạn nói trên, ông Gân không tự nguyện nộp phí theo quy định thì không tiến hành cưỡng chế giao tài sản được. Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng thông báo cho ông Gân biết để thực hiện và sẽ không giải quyết khiếu nại, tố cáo về việc giao tài sản trên”- thông báo ghi. Ông Gân bức xúc cho rằng, Thông báo số 273 có ba phần nội dung chưa đúng.

Nội dung thứ nhất, thông báo buộc ông Gân phải nộp phí 3% giá trị trước khi nhận được tài sản thi hành án là không đúng theo quy định tại Điều 2, Thông tư số 216 ngày 10.11.2016 của Bộ Tài chính. Sau Thông tư này, có nhiều văn bản do cơ quan có thẩm quyền ban hành, nhưng không có văn bản nào buộc người được thi hành án phải nộp tiền 3% trước khi nhận tài sản.

Hoàn cảnh khó khăn, ông yêu cầu nộp số tiền này sau khi được thi hành án. Vì lúc đó ông mới có điều kiện thế chấp tài sản để vay ngân hàng, hoặc bán đất nhằm nộp phí nêu trên. Trường hợp nếu người được thi hành án không nộp phí sau đó, Nhà nước có quyền cưỡng chế xử lý tài sản để nộp vào ngân sách theo quy định. Thế nhưng, CHV vẫn không đồng ý với yêu cầu của ông Gân.

Nội dung thứ hai, tại bản án đã có hiệu lực pháp luật thể hiện giá trị tài sản mà ông Gân yêu cầu được thi hành án khoảng 765 triệu đồng. Trong quá trình xét xử chia tài sản sau ly hôn, giá đất do Hội đồng định giá theo thực tế chứ không phải định giá theo khung giá Nhà nước.

Việc CHV ban hành nội dung thông báo về giá đất với số tiền lên đến gần 2,9 tỷ đồng là chưa đủ căn cứ theo quy định pháp luật. Ông Gân giả định, việc khảo sát giá của CHV nếu có đi chăng nữa cũng chỉ là vội vàng và thiếu thuyết phục.

Lý do, sáng 15.6.2020, CHV vẫn còn buộc ông Gân phải nộp trước số tiền phí 3% là khoảng 29,5 triệu đồng. Ông Gân không đồng ý nộp phí trước, đến buổi chiều cùng ngày CHV lại ban hành thông báo nêu trên với số tiền phải nộp tăng gấp nhiều lần, gần 87 triệu đồng. Phí thay đổi một cách nhanh chóng như vậy liệu có phần quá vội vàng, nếu như không muốn nói là tuỳ tiện?

Trường hợp nếu có căn cứ cho rằng giá trị tài sản chênh lệch lớn phải thông qua thủ tục khác, thì giá mới cũng phải do cơ quan có chức năng thẩm định giá xác định. Theo ông Gân, CHV không có quyền tự khảo sát giá và áp đặt cho ông như trong thông báo.

Hơn nữa, tài sản là đất lúa nằm tại vị trí xa xôi, có thể người cung cấp giá đất cho CHV đã nhầm lẫn với loại đất ở nông thôn, dẫn đến việc đưa ra giá đất 90 triệu đồng/mét ngang. Nếu có người cho rằng giá đất như vậy là đúng thì ông Gân sẵn sàng bán đất cho người đó, kể cả đối với người cung cấp giá đất.

Nội dung thứ ba, CHV cho ông Gân thời hạn trong vòng 3 ngày (từ ngày 15.6 đến trước ngày 17.6.2020), nếu ông Gân không tự nguyện nộp phí 3% thì Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng sẽ không cưỡng chế giao tài sản, không giải quyết khiếu nại, tố cáo về việc giao tài sản trên.

Ông Gân không đồng ý với nội dung này. Lý do, việc tổ chức thi hành án (có biện pháp cưỡng chế) vừa là quyền, vừa là trách nhiệm được phân công, không phải chỉ đơn thuần là quyền để CHV tuỳ tiện thực hiện hay không thực hiện.

Ngoài ra, theo pháp luật quy định, ông Gân được quyền khiếu nại, tố cáo trong trường hợp này. Thế nhưng, ông đã bị CHV ra thông báo “tước bỏ” đi các quyền vừa nêu thì quả thật là vô lý, có dấu hiệu của sự lạm quyền.

Ý KIẾN CỦA CỤC THADS TỈNH

Về ba nội dung mà ông Gân phản ánh, ngày 3.8.2020, Cục THADS tỉnh có Văn bản số 857 phản hồi như sau:

Đối với nội dung phản ánh thứ nhất, Điều 2 và điểm b, khoản 4, Điều 5 Thông tư số 216 ngày 10.11.2016 của Bộ Tài chính quy định người được thi hành án khi nhận tiền, tài sản theo bản án phải nộp phí thi hành án dân sự, trước khi giao tài sản, cơ quan Thi hành án thông báo số tiền phí thi hành án dân sự mà người được thi hành án phải nộp. Do đó, việc chấp hành viên ban hành Thông báo số 273 yêu cầu ông Gân nộp phí thi hành án dân sự là đúng quy định của pháp luật.

Đối với nội dung thứ hai, Bản án phúc thẩm số 20 ngày 14.8.2019 của TAND tỉnh chỉ tuyên ông Gân được sở hữu quyền sử dụng 3 phần đất (13.179,4m², ấp Lộc Thuận, xã Hưng Thuận; 4.721,4m²; 4.009,2m²), không tuyên giá trị tài sản.

Để thu phí thi hành án, theo quy định tại điểm b, khoản 4, Điều 5 Thông tư số 216 ngày 10.11.2016 của Bộ Tài chính, CHV phải tổ chức định giá tài sản xác định phí thi hành án dân sự mà ông Gân phải nộp. Trong trường hợp này, CHV không tổ chức định giá tài sản mà căn cứ vào biên bản khảo sát giá ngày 8.6.2020 để xác định giá trị tài sản là chưa phù hợp với quy định của pháp luật.

Đối với nội dung thứ ba, CHV ban hành Thông báo số 273 có phần nội dung thể hiện: “Nếu ông Trịnh Văn Gân không tự nguyện nộp phí theo quy định thì không tiến hành cưỡng chế giao tài sản được.

Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng thông báo cho ông Gân biết để thực hiện và sẽ không giải quyết khiếu nại, tố cáo về việc giao tài sản trên”. CHV thông báo với nội dung như vừa trình bày là chưa đúng theo quy định tại khoản 1, Điều 117 về cưỡng chế giao quyền sử dụng đất và khoản 1, Điều 140 Luật THADS sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định quyền khiếu nại về thi hành án.

Cục THADS tỉnh cho biết thêm, hiện nay, việc tổ chức thi hành án đối với ông Gân đã được hoãn trong thời gian 3 tháng, kể từ ngày 16.6.2020 theo Yêu cầu số 38 ngày 15.6.2020 của Viện KSND cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Đối với đơn khiếu nại của ông Gân, Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng có Công văn số 10 ngày 16.7.2020 giải quyết. Cục THADS tỉnh đã có văn bản chỉ đạo Chi cục THADS thị xã Trảng Bàng chỉ đạo CHV khắc phục các vi phạm, tổ chức thi hành án theo đúng quy định của pháp luật khi hết thời hạn hoãn thi hành án.

Qua ý kiến của Cục THADS tỉnh, người được ông Gân uỷ quyền khiếu nại cho rằng, Thông báo số 273 đã nêu rõ là “kể từ ngày 15.6.2020 đến trước ngày 17.6.2020 phải có nghĩa vụ nộp phí 3% giá trị thực tế của hai phần đất 4.721,4m² và 4.009,2m²...

Hết thời hạn nói trên, ông Trịnh Văn Gân không tự nguyện nộp phí theo quy định thì không tiến hành cưỡng chế giao tài sản được”. Nghĩa là, CHV ban hành thông báo yêu cầu ông Gân phải nộp tiền phí 3% trước khi thực hiện việc cưỡng chế giao tài sản thi hành án.

Trong khi đó, tại Điều 2 Thông tư số 216 ngày 10.11.2016 của Bộ Tài chính có quy định rõ: “Người được thi hành án khi nhận được tiền, tài sản theo bản án, quyết định của Toà án... phải nộp phí thi hành án dân sự theo quy định tại Thông tư này”.

Theo quy định này thì ông Gân phải nộp phí thi hành án khi đã nhận được tiền, tài sản theo bản án, quyết định của Toà án. Ở một khía cạnh khác, tại điểm b, khoản 4 và Điều 5 Thông tư số 216 ngày 10.11.2016 của Bộ Tài chính (như Cục THADS tỉnh trên đây đã áp dụng) cũng có quy định: “...

Trước khi giao tài sản ít nhất 15 ngày, tổ chức thu phí thông báo số tiền phí thi hành án dân sự mà người được thi hành án phải nộp theo quy định tại Thông tư này”. Như vậy, cần có sự phân biệt rõ giữa việc ra thông báo thu phí thi hành án trước khi giao tài sản ít nhất 15 ngày, và việc nộp phí này khi nhận được tài sản như Điều 2 nêu trên quy định.

QUỐC SƠN