Mía K-88 cho năng suất cao nhưng không đem lại hiệu quả cho xã viên HTX

HTX dịch vụ nông nghiệp 19/5 được thành lập tại xã Suối Đá (DMC) vào năm 2000, với 30 xã viên ban đầu. Qua một vụ sản xuất, thu hoạch mía, số xã viên tăng dần, lợi nhuận của HTX cũng tăng đáng kể. Đến năm 2003, số xã viên lên đến 230 hộ, lợi nhuận của HTX đạt 72 triệu đồng/năm. Sau đó do nhu cầu của người dân, cũng tại xã Suối Đá, HTX Đoàn Kết được thành lập, số lượng xã viên và lợi nhuận của HTX cũng không ngừng phát triển. Về hoạt động sản xuất, kinh doanh, các HTX được các nhà máy đường đầu tư vốn cho xã viên thông qua HTX, nhưng yêu cầu HTX phải “thế chấp tài sản” bằng giấy chứng nhận QSDĐ của xã viên.

Niên vụ 2003 -2004 giá mía cây giảm, dẫn đến tình trạng người trồng mía thua lỗ, nên dù xã viên đã giao hết sản phẩm trên diện tích hợp đồng cho nhà máy vẫn không đủ tiền trả nợ. Kéo theo đó là thu nhập của HTX sút giảm, không có nguồn thu, một số xã viên tự ý đem mía đi bán cho nhà máy khác, hoặc tư thương, không trả tiền cho HTX để HTX trả cho nhà máy. Các hợp đồng giữa HTX và nhà máy bị phá vỡ, HTX không thể hoạt động được. Trong khi nợ nần lùng nhùng, HTX 19/5 phải phát đơn kiện 5 xã viên ra toà án, nhưng cũng chỉ có 3 người thực hiện xong phán xét của toà án, còn lại 2 người chưa thực hiện xong. Đến nay đã 5 năm qua vẫn còn 15 xã viên nợ HTX gần 100 triệu đồng không trả, trong khi HTX nợ nhà máy 93 triệu đồng, nhà máy giữ 2 giấy chứng nhận QSDĐ của xã viên giao cho HTX đem thế chấp, tất nhiên nhà máy cũng không trả lại. Về phía HTX Đoàn Kết còn nợ nhà máy 150 triệu đồng, nhà máy vẫn còn giữ 4 giấy chứng nhận QSDĐ của xã viên.

Sau thời vụ “bi đát” ấy, kể từ năm 2005 đến nay, 2 HTX ở Suối Đá hoàn toàn không còn hoạt động, Ban chủ nhiệm và xã viên cứ tranh chấp, khiếu kiện nhiều lần. Chính quyền địa phương cũng đã làm hết trách nhiệm nhưng vẫn không giải quyết được gì. Nhiều lần hai vị Chủ nhiệm HTX và chính quyền địa phương kiến nghị cấp có thẩm quyền vào cuộc và làm các thủ tục cho giải thể HTX, nhưng đến nay vẫn không có chuyển biến gì cả. Ông Nguyễn Văn Tốt, Chủ nhiệm HTX 19/5 bức xúc phản ánh: “HTX không còn hoạt động, xã viên nợ HTX, tôi không sao đòi được, những xã viên này không có thiện chí trong việc đối chiếu sổ sách để khẳng định trách nhiệm, trong số 15 người còn nợ HTX có 3 người hiện là cán bộ và đại biểu HĐND xã. Trong khi nhà máy chỉ biết “tróc nợ” mình tôi (Chủ nhiệm). Lại còn các xã viên bị nhà máy giữ giấy chứng nhận QSDĐ cũng “tróc” tôi phải trả. Tôi rất bức xúc, kiến nghị thì chỉ nhận được lời hứa. Không giải quyết xong vụ này chắc tôi có chết cũng không yên”. Những cán bộ có trách nhiệm ở địa phương thì cho rằng: “HTX là thành viên của Liên minh HTX tỉnh, việc giải thể phải chờ ý kiến của Liên minh HTX tỉnh (!?)”.

Trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 13 HĐND huyện Dương Minh Châu ngày 26.6.2009, Chủ tịch UBND huyện Bùi Công Sơn, khẳng định: HTX hoạt động theo Luật HTX và Điều lệ HTX; do UBND huyện quyết định việc thành lập HTX. Nay không hoạt động được, có đề nghị thì do UBND huyện quyết định việc giải thể HTX, không thể để tình trạng này kéo dài mãi được. Những vướng mắc, nợ nần không thoả thuận giải quyết được, thì chuyển giao cho cơ quan pháp luật xác minh làm rõ và xử lý theo pháp luật.

Chính quyền xã Suối Đá và những xã viên, cán bộ HTX 19/5 và Đoàn Kết, tin tưởng rằng ý kiến phát biểu tại kỳ họp HĐND huyện của Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu sẽ được thực thi, để sự việc sẽ được làm rõ và giải quyết rốt ráo trong thời gian sớm nhất.

NGUYỄN TRẦN VĂN