Những ngày qua, người dân thị xã Trảng Bàng xôn xao về vụ hai nhóm thanh thiếu niên hẹn nhau hỗn chiến dẫn đến 2 người chết tại chỗ, nhiều người bị thương; trong đó có người bị thương nặng, khả năng sẽ không qua khỏi.

Vụ việc đã được các Báo Tuổi trẻ, Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh cùng nhiều cơ quan truyền thông khác đăng tải. Công an tỉnh Tây Ninh cùng với Công an thị xã Trảng Bàng nhanh chóng vào cuộc điều tra và đã khởi tố, bắt tạm giam 45 thanh thiếu niên liên quan đến vụ việc trên.

Hầu hết bị cáo bị xét xử trong một phiên toà tại TAND tỉnh là thanh thiếu niên. Ảnh minh hoạ

Vụ việc cụ thể ra sao còn phải chờ cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, làm rõ. Ai phạm tội đến mức nào sẽ bị pháp luật trừng trị đến mức đó. Tuy nhiên, dưới góc độ xã hội, chúng ta không thể thờ ơ trước tình trạng ngày càng có nhiều thanh thiếu niên hư hỏng, phạm tội.

Nguyên nhân thì có nhiều, trong đó nổi lên mấy nguyên nhân đáng chú ý sau: Đó là, sự quản lý, chăm sóc, giáo dục đối với một bộ phận thanh thiếu niên này bị buông lơi, hoặc sai cách đã dẫn đến tình trạng các thanh thiếu niên này ngày càng xa rời chuẩn mực đạo đức, không lo học hành, kéo bè, lập nhóm sống buông thả, ăn chơi trác táng, đua đòi, hư hỏng, vướng vào cờ bạc, ma tuý và các tệ nạn xã hội khác.

Bên cạnh đó, một bộ phận thanh thiếu niên gia đình nghèo khó, kiến thức, nghề nghiệp không có nhưng phải ra đời mưu sinh phụ giúp gia đình rồi gặp người xấu rủ rê từng bước rơi vào con đường phạm tội. Mặt khác, có một nguyên nhân thường gặp, đó là nhiều gia đình hạnh phúc đổ vỡ, cha mẹ ly hôn dẫn đến con cái thiếu sự quan tâm, chăm sóc giáo dục, thiếu tình thương, tự bơi, tự sống, sinh bất mãn, bất cần đời… rồi đi vào con đường phạm tội, mất hết tương lai.

Tháng 11.2023, TAND tỉnh Tây Ninh đưa ra xét xử vụ án xảy ra tại thành phố Tây Ninh, về tội danh giết người đối với 7 bị cáo tuổi đời còn rất trẻ, người lớn nhất sinh năm 2001, trong đó có 2 người lúc phạm tội chỉ hơn 16 tuổi.

Nguyên nhân rất đơn giản, trong lúc ngồi nhậu, chỉ vì cho rằng một nam thanh niên ngồi bàn bên nhìn ngực bạn gái mình, thế là B.Q.A gọi điện cho một số bạn bè chơi chung đến. Khi đã đông đủ bạn bè, B.Q.A tiến lại chỗ thanh niên đang ngồi rút dao không nói không rằng đâm anh này nhiều nhát.

Bị đâm bất ngờ, bị hại vùng chạy và được mọi người đưa đi cấp cứu kịp thời ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh nên đã qua cơn nguy hiểm. Điểm chung của các đối tượng phạm tội trong vụ án, phần lớn là gia đình nghèo, cha mẹ ly hôn chỉ lo mưu sinh, bỏ bê việc chăm sóc, giáo dục con cái.

Một vụ khác xảy ra tại thị trấn Tân Biên mà TAND tỉnh đưa ra xét xử vào đầu năm 2024 cũng với tội danh giết người, với tổng cộng 15 bị cáo. Cụ thể, P.T.D, sinh năm 2006, ngụ xã Tân Phong cho rằng N.Q.H, sinh năm 2007, ngụ xã Trà Vong thường xuyên nhắn tin cho bạn gái mình nên căm tức.

P.T.D điện thoại cho các bạn trong nhóm chơi chung biết và chuẩn bị hung khí, hẹn N.Q.H gặp để giải quyết. Đến giờ hẹn, nhóm của P.T.D đi bằng nhiều xe honda đến địa điểm hẹn, nhưng không thấy N.Q.H đâu, nên chạy xe đến công viên thị trấn Tân Biên, quyết tìm N.Q.H cho được.

Trùng thời gian này, anh P.X.H cùng nhóm bạn công nhân đi làm về, ngang công viên nên rủ nhau vào uống nước. Do trời đã tối, đèn trong công viên bị cây cối che khuất, không đủ sáng. Một người trong nhóm của P.T.D bỗng chỉ về phía anh P.X.H và nhóm bạn đang ngồi la lớn: Tụi nó kìa.

Thế là cả bọn cầm hung khí ùa nhau đến chỗ P.X.H chém, đâm loạn xạ. Các bạn của P.X.H chạy thoát chỉ bị thương nhẹ, còn anh P.X.H chạy một đoạn bị vấp ngã nên bị nhóm của P.T.D đánh và đâm nhiều nhát, làm anh ngất tại chỗ. Sau đó người dân đưa anh P.X.H đi cấp cứu và may mắn thoát chết. Trong vụ án này có 10/15 bị cáo tính đến lúc phạm tội năm 2023 là chưa đủ 18 tuổi; trong đó có 3 bị cáo sinh năm 2007, một bị cáo sinh năm 2008.

Hay như vụ án mà TAND tỉnh Tây Ninh đưa ra xét xử từ ngày 26 đến 29.8.2024 đối với 38 bị cáo cùng tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trùm lừa đảo là người nước ngoài, trụ sở lừa đảo bên Svay Rieng, Campuchia. Các bị cáo được tuyển dụng, sau đó được tập huấn hướng dẫn cách lừa đảo, để rồi tiếp tay giúp sức cho bọn tội phạm nước ngoài lừa đồng bào mình. Trong số này có nhiều bị cáo khi phạm tội mới 16, 17 tuổi.

Cũng mới đây, ngày 25.8, lại cũng do mâu thuẫn “không đâu”, Nguyễn Trường Huy rủ Phạm Văn Đô, sinh năm 2008, ngụ xã Đôn Thuận, cùng 28 thanh thiếu niên khác trong nhóm ở thị xã Trảng Bàng hẹn nhóm Nguyễn Minh Lợi (có 29 thanh thiếu niên) đến khu vực sân bóng đá Lộc Phước, phường Lộc Hưng, thị xã Trảng Bàng để giải quyết mâu thuẫn. Vụ đánh nhau khiến 2 người chết tại chỗ và một người bị thương nặng. Điều đặc biệt quan tâm trong vụ án này là nhiều người là thanh thiếu niên, có em khi phạm tội chỉ mới 13, 14 tuổi.

Không riêng gì các vụ án đã được đưa ra xét xử có người phạm tội là thanh thiếu niên, mà nhiều vụ việc phạm pháp, các tệ nạn xã hội có liên quan đến thanh thiếu niên cũng đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc ở địa phương nơi ta đang sống thỉnh thoảng cũng nghe, cũng thấy chỗ này, chỗ kia.

Thiết nghĩ cần có hồi chuông cảnh báo cho các bậc làm cha, làm mẹ, các cơ quan chức năng vào cuộc thực chất, hiệu quả để hạn chế thấp nhất các hành vi lệch chuẩn, lạc hướng và có thể dẫn tới phạm pháp trong một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay.

Nguyên Khôi