Chiều 3-7, Chủ tịch Quốc hội (QH) Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp của Đảng đoàn QH cho ý kiến về một số nội dung lớn của dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.

Giảm tám huyện, 561 xã

Tại phiên họp, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ cho hay việc sắp xếp lại đơn vị hành chính nói chung trong đó có cấp huyện, cấp xã là một trong những nội dung quan trọng của Nghị quyết 18-NQ/TW về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên họp chiều 3-7. Ảnh: PHẠM THẮNG

Nghị quyết 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới cũng tiếp tục nhấn mạnh nội dung này.

Giai đoạn trước, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết 37-NQ/TW về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã. Trong giai đoạn 2019-2021, Ủy ban Thường vụ QH đã ban hành 48 nghị quyết cá biệt để sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong phạm vi toàn quốc. Sau đó, Ủy ban Thường vụ QH đã tiến hành giám sát chuyên đề và ban hành nghị quyết giám sát, đánh giá một cách toàn diện về việc thực hiện chủ trương này. Kết quả sau sắp xếp, cả nước đã giảm tám đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã.

Bộ Chính trị đã có rà soát, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 37-NQ/TW và ban hành Kết luận 48-KL/TW về tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030. Theo đó, Đảng đoàn QH được giao nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo QH, Ủy ban Thường vụ QH sửa đổi, bổ sung, ban hành các văn bản theo thẩm quyền để triển khai thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030. Cạnh đó, kịp thời xem xét, ban hành nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của các địa phương theo đề nghị của Chính phủ và giám sát việc thực hiện.

Ngày 14-4 vừa qua, Chính phủ đã có tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ QH. Tại phiên họp thứ 23 (tháng 5-2023), Ủy ban Thường vụ QH đã cho ý kiến và ban hành thông báo kết luận về định hướng xây dựng dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.

Trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ QH, Chính phủ đã có tờ trình mới về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 trình Ủy ban Thường vụ QH.

Chủ tịch QH cho biết theo quy trình sau khi Chính phủ trình, Ủy ban Pháp luật của QH sẽ tiến hành thẩm tra trước khi trình Ủy ban Thường vụ QH xem xét thông qua nghị quyết.

Tại buổi làm việc, Đảng đoàn QH đã nghe trình bày báo cáo và thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung lớn của dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.

Đảng đoàn QH đã cho ý kiến về các nội dung lớn như về các đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp và các trường hợp không bắt buộc thực hiện sắp xếp; nguyên tắc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; tiêu chuẩn của đơn vị hành chính sau sắp xếp; trình tự, thủ tục, hồ sơ xây dựng đề án sắp xếp đơn vị hành chính; áp dụng chế độ chính sách đặc thù; kinh phí phục vụ sắp xếp…

Hỗ trợ đặc thù với huyện, xã hình thành sau sắp xếp

Trước đó, tại phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa các nội dung. Trong đó, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn hoặc các quy hoạch khác có liên quan đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt.

Các đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp phải bảo đảm đáp ứng các tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, chất lượng đô thị của loại đơn vị hành chính tương ứng với quy định tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH.

Trường hợp có yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ QH xem xét, quyết định trong đề án sắp xếp đơn vị hành chính.

Cạnh đó, Ủy ban Thường vụ QH cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu có cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp để khuyến khích, tạo động lực cho các địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính.

Quy trình, thủ tục, hồ sơ đề án sắp xếp đơn vị hành chính cần được đơn giản hóa, rõ trách nhiệm của các cơ quan, tăng tính chủ động của chính quyền địa phương và cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành trong quá trình xây dựng đề án.

Nguồn PLO