Chùa Kom Pong, tọa lạc tại phường 1, thành phố Trà Vinh (Trà Vinh) vừa đón nhận Bằng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận.

Chùa Kom Pong là một trong 141 ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh, được xây dựng vào khoảng năm 642 dương lịch (năm 1186 Phật lịch). Ban đầu chùa chỉ có vài lều, am dành cho các nhà sư ở và một ngôi nhà để tổ chức thờ Phật. Lúc đầu chùa được xây dựng như cái hang theo đạo Bà La Môn, theo sự phát triển của phật tử trong vùng đến đầu thế kỷ XVII chùa mới được xây dựng kiên cố.

Chùa Kom Pong có phong cách kiến trúc mang đặc trưng của chùa Khmer Nam bộ, quần thể kiến trúc của chùa gồm cổng, chính điện, thư viện, tăng xá, tháp đựng hài cốt và trường học… Chính điện chùa Kom Pong được làm bằng gỗ quý ở tất cả các bộ phận, kể cả các hoa văn và các tượng…

Qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo ngôi chính điện ngày nay được xây dựng vào năm 1918. Bên trong chính điện có một bệ thờ lớn với trung tâm là tượng phật Preas Chi lớn ngồi thiền trên tòa sen. Chính điện có bốn hàng cột, mỗi hàng có tám chiếc được đẽo bào tròn láng bóng.

Riêng trên các đầu cột và các xiên ngang có chạm các loại hoa văn nối tiếp nhau thành một chuỗi và được sơn son thếp vàng. La phong chính điện được đóng bởi năm tấm ván gỗ có chạm khắc hoa văn rất công phu, sắc sảo với hình tượng bánh xe luân hồi, hoa hướng dương, hoa sen… do các nghệ nhân có nhiều uy danh thuở xưa đảm trách.

Về phần mái được lợp bằng ngói tạo hình vảy rồng, phần giáp mí giữa các mái bốn bên là các kỳ lưng rồng, cuối kỳ lưng rồng; phía dưới là đầu rồng ngước cổ lên, kỳ lưng phía trên là đuôi rồng.

Các đầu hồi chạm hình chim Krud đỡ thần Wisnu, hai tay cầm hai cây đao chéo nhau, phía dưới chim Krud là tượng Rea Hu đầu đỡ chân chim Krud. Nếu quan sát từ trên xuống, ta thấy mái chính điện như một thế giới thu hẹp của bầy rồng đang tắm mình dưới bầu trời.

Cùng với ngôi chính điện, thư viện chùa Kom Pong cũng được xây dựng cách đây gần một thế kỷ. Đây là hai công trình rất đặc sắc có giá trị cao về kiến trúc nghệ thuật và là nơi tập trung nhiều tác phẩm điêu khắc, hội họa độc đáo của những nghệ nhân Khmer.

Trà Vinh hiện có 16 di tích được xếp hạng; trong đó có chín di tích cấp Quốc gia và bảy di tích cấp tỉnh.

K.D (st)