Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo (trái) và Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì trong một cuộc gặp tại Bắc Kinh

 Giới quan sát nhận định đây là cơ hội để các quan chức cấp cao đôi bên “nỗ lực đặt nền tảng cho mối quan hệ” trong bối cảnh căng thẳng giữa 2 nước vẫn chưa lắng dịu.

Thiên về chính trị, quân sự

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis và Ngoại trưởng Mike Pompeo sẽ gặp gỡ Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Quốc phòng Ngụy Phương Hòa như một phần trong khuôn khổ thường niên nhằm thảo luận các vấn đề an ninh và chính trị. Lẽ ra cuộc gặp này đã diễn ra tại Bắc Kinh vào tháng 10 nhưng Trung Quốc đã hoãn lại sau khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một công ty Trung Quốc vì mua vũ khí từ Nga và Washington phê chuẩn thỏa thuận bán trang thiết bị quân sự trị giá 330 triệu USD cho lãnh thổ Đài Loan.

Cuộc gặp tại Washington diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm mà cả 2 lãnh đạo đều nhận định là “vô cùng tích cực” vào hôm 2-11. Tổng thống Donald Trump cho biết, cả 2 bên đã nhất trí gặp mặt trong Hội nghị Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) dự kiến diễn ra vào cuối tháng này tại Argentina.

Ông Robert A. Manning, nhà nghiên cứu cấp cao thường trực tại Trung tâm Chiến lược và an ninh Scowcroft thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, cho rằng nội dung cuộc gặp tại Washington sẽ thiên về lĩnh vực chính trị và quân sự nhiều hơn. Thành phần quân sự cấu thành trong quan hệ Mỹ - Trung Quốc thực sự đang ở tình trạng tốt hơn so với hầu hết phần còn lại của quan hệ này. Tuy nhiên, có một thực tế là hoạt động của quân đội Mỹ, cả trên không lẫn trên biển, hiện ngày càng diễn ra ở cự ly gần hơn với quân đội Trung Quốc trên biển Hoa Đông, biển Đông.

Triều Tiên cũng là một vấn đề sẽ được đưa ra bàn thảo. Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Terry Branstad nhấn mạnh, Bắc Kinh “đóng vai trò quan trọng” trong hàng loạt vấn đề quốc tế, trong đó có việc đưa Triều Tiên trở lại các cuộc đàm phán. Ngoài ra, quan chức 2 bên được cho là sẽ thảo luận về dự định rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) của Mỹ. Điều này khiến Trung Quốc lo ngại có thể dẫn đến việc Mỹ triển khai các hệ thống tên lửa ở châu Á.

Kỳ vọng giải quyết bế tắc thương mại

Hôm 5-11, Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn cho biết, Trung Quốc sẵn sàng thảo luận với Mỹ về các vấn đề cùng quan tâm và làm việc để tìm ra một giải pháp cho vấn đề thương mại. Ông Robert A. Manning cho rằng, vấn đề thương mại cũng sẽ được đề cập trong cuộc hội đàm. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo rất quan tâm đến thương mại, nhất là tình trạng ăn cắp quyền sở hữu trí tuệ.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang cố gắng phát tín hiệu tới Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng đã sẵn sàng cho một thỏa thuận. Tuy nhiên, theo ông Robert A. Manning, không rõ Mỹ sẵn sàng thỏa hiệp đến mức độ nào. Tổng thống Donald Trump đã bác bỏ một thỏa thuận do Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và một thỏa thuận khác do Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross đề xuất. Một số cố vấn của ông Donald Trump còn muốn cắt đứt quan hệ kinh tế với Trung Quốc.

Thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc chiếm khoảng 45% tổng thương mại toàn cầu. Việc cắt đứt quan hệ kinh tế với Trung Quốc, 1 nền kinh tế lớn của thế giới, là điều khó xảy ra. “Không ai, dù là các công ty của Mỹ hay Trung Quốc, muốn bị loại ra khỏi các thị trường lớn nhất thế giới. Tôi nghĩ ảnh hưởng của Mỹ thực sự đang gia tăng nhờ cách tiếp cận của ông Donald Trump trong vấn đề thuế quan. Tôi nghĩ một thỏa thuận thương mại là điều có thể đạt được”, ông Manning nhận định.

Nguồn SGGPO