Liên minh Minh bạch ngân sách (BTAP) công bố Chỉ số Công khai ngân sách tỉnh (POBI) - khảo sát đầu tiên tại Việt Nam đo lường mức độ công khai ngân sách tại các tỉnh năm 2018.

Theo báo cáo, năm 2018, chỉ số trung bình về công khai ngân sách tại các địa phương đạt 51 điểm trên tổng số 100 điểm quy đổi xếp hạng. Mức này cao hơn trung bình 30,5 điểm trong lần đầu thực hiện POBI năm 2017. Điều đó cho thấy mức độ tiến bộ chung của các tỉnh về công khai minh bạch ngân sách.

Cả nước có 6 tỉnh được đánh giá công bố đầy đủ các thông tin về ngân sách với số điểm khoảng 75 - 100 thuộc nhóm A.

Dẫn đầu cả nước về minh bạch là Vĩnh Long với 90,52 điểm. Bà Rịa - Vũng Tàu, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc là những tỉnh tiếp theo trong diện minh bạch với trên 80 điểm. Quảng Nam và Hậu Giang đều đạt trên 76 điểm.

Nhóm B công khai ngân sách tương đối có 27 tỉnh có số điểm từ 50 đến 75. Hà Nội và TP HCM đều thuộc nhóm C công khai chưa đầy đủ cùng 19 tỉnh khác.

TS Vũ Sỹ Cường, thành viên nhóm nghiên cứu trình bày kết quả báo cáo. Ảnh: VEPR.

Nhóm D công khai ngân sách ít gồm 9 tỉnh có số điểm dưới 25. Ngoài Hải Phòng, 7 tỉnh còn lại thuộc nhóm này gồm Hòa Bình, Bắc Giang, Bình Phước, Tuyên Quang, Nam Định, Quảng Bình, Lâm Đồng, Sơn La.

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng có điểm POBI trung bình cao nhất cả nước, đạt 58,72 điểm, cao hơn mức trung bình của cả nước. Trong khi đó, khu vực được kỳ vọng có số điểm cao là vùng đồng bằng sông Hồng lại có số điểm trung bình thấp thứ tư trong 7 vùng địa lý, chỉ đạt 50,16 điểm. Vùng công khai ngân sách ít nhất là Bắc Trung Bộ.

Tuy vậy, TS Vũ Sỹ Cường, thành viên nhóm nghiên cứu, chỉ ra thực trạng trong số 5 thành phố trực thuộc Trung ương chỉ duy nhất Đà Nẵng có chỉ số công khai minh bạch ngân sách thuộc nhóm A công khai đầy đủ. Hải Phòng là tỉnh công khai ngân sách ít nhất cả nước với 5,14 điểm, đây là tỉnh duy nhất cả nước có số điểm dưới 10.

Hà Nội, TP HCM, Cần Thơ đều thuộc nhóm Công khai chưa đầy đủ (có số điểm dưới 50 và trên 25). Trong khi đó, Hà Nội và TP HCM là các tỉnh chi tiêu ngân sách lớn. TP HCM công khai thấp so với các tỉnh, thành phố trong chính vùng Đông Nam Bộ.

TS Vũ Sỹ Cường cho biết điểm số POBI 2018 là điểm của 65 câu hỏi quy về thang điểm 100. Trong số 9 tài liệu khảo sát để tính điểm POBI 2018 có 7 loại tài liệu ngân sách bắt buộc phải công khai theo Luật Ngân sách Nhà nước 2015 gồm các dự thảo, báo cáo tình hình thực hiện ngân sách, thuyết minh, quyết toán ngân sách. 2 tài liệu cần phải công khai theo thông lệ tốt của quốc tế là báo cáo ngân sách công dân và kế hoạch đầu tư công.

TS Cường phân tích báo cáo ngân sách công dân là một tài liệu rất tiến bộ, được viết dưới ngôn ngữ dễ tiếp cận so với ngôn ngữ tài chính thông thường. Đà Nẵng là tỉnh duy nhất công khai báo cáo này.

Về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, cả nước có 46/63 tỉnh công khai. Trong đó, 39 tỉnh công khai danh mục đầu tư công.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng khảo sát mức độ tham gia của người dân trong quá trình công khai ngân sách cấp tỉnh. Theo báo cáo, nhìn chung các tỉnh ít tạo điều kiện để người dân tham gia vào quá trình này. Bắc Ninh là tỉnh đạt số điểm cao nhất với 66,6 điểm. Các tỉnh Bắc Giang, Bến Tre, Bình Phước, Đồng Tháp, Kiên Giang, Ninh Bình, Phú Thọ, Phú Yên và Thái Bình công dân ít được tham gia nhất.

Nguồn NDDO