15 năm qua, trên gần 50 ha đất mà Công ty PTNN Tây Ninh được giao, ngoài hệ thống xay xát mì lát khô, chẳng có nhà máy nào được xây dựng nhằm mục đích “chế biến rau quả và các sản phẩm khác từ nhãn để xuất khẩu” theo giấy phép đầu tư quy định.

“TREO ĐẦU DÊ, BÁN THỊT CHÓ”

Đường vào Công ty PTNN Tây Ninh trông có vẻ khá bề thế, nhưng bên trong thì “rỗng”

Ngày 14.3.1995, Uỷ ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư cấp giấy phép số 1165/GP cho ông Liu Chia Liang thành lập Công ty Tay Ninh Agriculture Development Corporation (tên tiếng Việt là Công ty Phát triển Nông nghiệp Tây Ninh, 100% vốn nước ngoài) để trồng và chế biến các loại rau, quả xuất khẩu. Công ty này có vốn đầu tư 1,1 triệu USD, trụ sở đặt tại xã Phước Minh, huyện Dương Minh Châu.

Điều 4 của Giấy phép đầu tư quy định thời hạn hoạt động của Công ty PTNN Tây Ninh là 20 năm kể từ ngày được cấp giấy phép đầu tư. Nếu cần thiết, Công ty làm đơn xin gia hạn trình Uỷ ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư ít nhất 6 tháng trước khi hết hạn. Điều 5 giấy phép đầu tư quy định 90% sản phẩm của Công ty Phát triển Nông nghiệp (PTNN) Tây Ninh làm ra để xuất khẩu, số còn lại được phép tiêu thụ tại thị trường Việt Nam. Công ty này được miễn thuế nhập khẩu các thiết bị, máy móc (phải là sản phẩm mới)… dùng vào việc xây dựng công ty, sản xuất hàng xuất khẩu. Điều 6 Giấy phép đầu tư quy định Công ty có nghĩa vụ nộp tiền thuê đất với mức 200 USD/ha/năm. Mức tiền thuê đất được xác định lại sau mỗi chu kỳ 5 năm và có tỷ lệ gia tăng không vượt quá 15% so với lần công bố trước. Công ty này phải chịu thuế lợi tức 15% lợi nhuận thu được trong 5 năm đầu kể từ ngày được cấp giấy phép và 25% trong các năm tiếp theo. Công ty cũng phải chịu thuế chuyển lợi nhuận bằng 10% lợi nhuận chuyển ra khỏi Việt Nam và một số loại thuế khác theo quy định của pháp luật Việt Nam… Đến năm 2001, UBND tỉnh Tây Ninh đã cho phép Công ty bổ sung vào mục tiêu hoạt động là “trồng và chế biến các loại rau, quả xuất khẩu. Đồng thời được trồng, gia công, chế biến các sản phẩm từ quả nhãn để xuất khẩu”.

Giấy phép đầu tư quy định như vậy, nhưng gần 15 năm qua, Công ty PTNN Tây Ninh đã “phát triển” như thế nào? Cho đến nay, trên gần 50 ha đất mà Công ty PTNN được giao, ngoài hệ thống xay xát mì lát khô, chẳng có nhà máy nào được xây dựng nhằm mục đích “chế biến rau quả và các sản phẩm khác từ nhãn để xuất khẩu”. Theo một cán bộ Phòng TN&MT huyện Dương Minh Châu, trong thời gian qua, Công ty PTNN đã “phát triển” được một số “thành tựu” như sau: Trồng được một số vụ trầu, cau, ớt, măng tây, rau dền… trên một phần nhỏ diện tích đất được giao khoảng… 2 ha, đào được khoảng… 12 ao cá, xây chuồng trại rộng khoảng 0,5 ha để… nuôi heo. Công ty cũng đã trồng khoảng 10 ha nhãn nhưng hiện trạng cho thấy vườn nhãn này tiêu điều, hoang phế như đám nhãn rừng. Gần đây, Công ty này còn “mở rộng làm ăn” bằng cách cho thuê 11 ha đất để… phơi xác mì. Theo vị cán bộ Phòng TN&MT huyện Dương Minh Châu thì việc làm này của Công ty PTNN trái với quy định trong giấy phép đầu tư, sử dụng đất trái mục đích, làm ô nhiễm môi trường và nguồn nước ngầm khu vực hồ Dầu Tiếng.

Chưa hết, Cục thuế Tây Ninh cho biết, Công ty PTNN còn nợ tiền thuê đất từ năm… 1996 đến nay. Tính đến cuối năm 2007, Công ty PTNN còn nợ 123.750 USD (bình quân nợ mỗi năm gần 10.000 USD). Ngoài ra, đến ngày 31.12.2007, Công ty PTNN còn nợ 15 triệu đồng thuế môn bài, gần 45 triệu đồng thuế giá trị gia tăng, trên 50 triệu đồng thuế thu nhập doanh nghiệp.

SẼ XỬ LÝ RA SAO?

Dù hoạt động không hiệu quả, sử dụng đất sai mục đích… nhưng Công ty PTNN vẫn cố “bám đất”, không chịu thực hiện theo các văn bản xử lý của UBND tỉnh và các ngành chức năng.

… và khu đất phơi xác mì ở Công ty PTNN Tây Ninh

Ngày 18.4.2008, lãnh đạo UBND tỉnh đã có cuộc họp bàn về việc giải quyết những tồn tại ở Công ty PTNN và có ý kiến chỉ đạo: Công ty PTNN Tây Ninh hoạt động kém hiệu quả, không thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đối với Nhà nước nên thống nhất thu hồi phần diện tích đầu tư không đúng mục tiêu… Đồng ý cho nhà đầu tư này chọn đối tác để sang nhượng lại dự án hoặc Nhà nước giới thiệu đối tác cho Nhà đầu tư để thoả thuận sang nhượng. Trong thời gian 3 tháng kể từ khi có thông báo này, nếu nhà đầu tư không tìm được đối tác hoặc không thoả thuận được việc sang nhượng thì Nhà nước sẽ áp dụng hình thức thu hồi phần diện tích đất được sử dụng không đúng mục tiêu hoạt động, đồng thời định giá hoàn trả phần chi phí mà nhà đầu tư đã bỏ ra theo đúng thủ tục quy định.

Thế nhưng, cho đến nay, bãi phơi xác mì ở Công ty PTNN Tây Ninh vẫn tiếp tục hoạt động, bốc mùi hôi nồng nặc cả khu vực, khiến người dân địa phương hết sức bất bình. Phía Công ty PTNN Tây Ninh cho biết, cuối năm 2008, Công ty đã có kế hoạch ký hợp đồng với Công ty TNHH Tuấn Dương (doanh nghiệp Đài Loan) trong 3 năm về lĩnh vực ươm cá giống và nuôi cá bố mẹ(nhưng… không biết là nuôi loại cá gì?!), sản xuất thức ăn cho cá tại chỗ (vốn đầu tư ban đầu dự kiến 300.000 USD). Khi làm ăn thuận lợi thì sẽ “chuyển nhượng” (nguyên văn) toàn bộ số đất đã thuê cho Công ty Tuấn Dương. Trước đó, Công ty PTNN Tây Ninh cũng đã ký hợp đồng mua bán mì lát với Công ty Khoa học – Sinh vật Liên Hải – Giang Tô (Trung Quốc). Dự kiến Công ty PTNN sẽ giao cho đối tác 50.000 tấn mì lát trong năm 2009. Thế nhưng, đã quá thời hạn UBND tỉnh cho phép Công ty PTNN tìm đối tác sang nhượng lại dự án mà phía Công ty vẫn “bình chân như vại”, nợ thuế vẫn y nguyên.

Theo vị cán bộ Phòng TN&MT huyện Dương Minh Châu, những sai phạm ở Công ty PTNN Tây Ninh suốt thời gian qua đã gây bức xúc trong dư luận quần chúng nhân dân và chính quyền địa phương. Công ty này đã lãng phí tài nguyên đất, thiếu tôn trọng pháp luật Việt Nam, nếu không xử lý nghiêm sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp.

Trước tình hình này, theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN&MT vừa tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện nghĩa vụ thuế của Công ty PTNN Tây Ninh. Theo ông Ngô Thuỷ Chung, Chánh Thanh tra Sở TN & MT, đoàn thanh tra đã làm rõ được những sai phạm của Công ty này và đang đề xuất biện pháp xử lý trình UBND tỉnh.

BẢO TÂM