Đầu tháng 3 năm nay, Báo Tây Ninh đã thông tin về nguy cơ thiếu nước tưới cho vụ hè thu sắp tới do mực nước trong hồ Dầu Tiếng đã xuống thấp hơn cùng kỳ năm trước đến gần cả mét- cho dù cuối mùa mưa năm 2009 hồ tích đủ nước. Hiện nay, nguy cơ đó đã trở thành hiện thực vì mực nước trong hồ Dầu Tiếng đã xuống thấp hơn cùng kỳ đến 1,5 mét. Ngày 10.3.2010 UBND tỉnh ra chỉ thị triển khai một số biện pháp cấp bách khắc phục tình trạng thiếu nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Công ty NTHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh triển khai chỉ đạo này như thế nào?

Cán bộ thuỷ nông kiểm tra kênh mương

Ông Lê Thành Công- Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh cho biết từ đầu mùa khô hồ Dầu Tiếng tích nước đạt cao trình thiết kế như năm trước, nhưng do lượng nước tiêu thụ năm nay nhiều hơn nên lượng nước còn lại ít hơn cùng kỳ năm trước. Một trong những lý do khiến lượng nước tiêu thụ nhiều hơn là do diện tích nuôi trồng thuỷ sản ở Tây Ninh và cả TP.HCM đều tăng khá mạnh. Đồng thời do giá lúa tăng cao nên nhiều nông dân chuyển từ trồng đậu sang trồng lúa, có nhu cầu nước tưới nhiều hơn. Đặc biệt trong mấy tháng qua nắng nóng rất gay gắt, lượng nước trong hồ Dầu Tiếng bốc hơi nhiều hơn, đồng thời nước mặn xâm nhập sâu vào sông Sài Gòn nên hồ đã phải xả hơn 40 triệu mét khối nước để đẩy mặn. Chính vì thế, so với thời gian này năm ngoái mực nước trong hồ Dầu Tiếng hiện nay thấp hơn đến 1,5 mét. Cụ thể, ngày 17.3.2010 mực nước hồ Dầu Tiếng còn lại ở cao trình 20,65 mét, trong khi cùng kỳ năm trước mực nước còn đến 22,18 mét. Với mực nước này, trừ “lượng nước chết” (470 triệu mét khối) thì lượng nước hồ để sử dụng đến mùa mưa chỉ còn khoảng 420 triệu mét khối- ít hơn cùng kỳ hơn 300 triệu mét khối. Với lượng nước còn lại này ắt không khỏi thiếu nước tưới cho vụ hè thu.

Làm thế nào để đảm bảo nước tưới cho vụ hè thu sắp tới? Ông Lê Thành Công cho biết ngay từ đầu tháng 2 năm 2010- khi bắt đầu có dấu hiệu thiếu nước tưới, Công ty TNHH TMV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh đã triển khai thực hiện một số giải pháp tiết kiệm nước tưới, hạn chế lượng nước dư thừa, thất thoát. Công ty cho ngưng hoạt động toàn bộ các cửa tràn bên và tràn cuối trên toàn hệ thống kênh để nước không bị thất thoát qua tràn, đồng thời đắp các kênh tiêu lớn để giữ nước lại, hạn chế lượng nước thất thoát ra sông, tập trung nạo vét kênh nội đồng, tạo dòng chảy thông thoáng để nước không ứ đọng phía thượng lưu tràn bờ gây thất thoát. Bằng các biện pháp tiết kiệm nước như trên, trong thời gian qua Công ty đã hạn chế đáng kể lượng nước lãng phí, đảm bảo được hiệu quả tưới tiêu. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng thiếu nước tưới đã thấy trước mắt nên ngoài một số giải pháp đã áp dụng, Công ty tiếp tục áp dụng một số giải pháp khác để tăng cường khả năng tiết kiệm nước tưới nhiều hơn. Cụ thể từ nay đến cuối vụ đông xuân Công ty sẽ cắt nước tưới những khu vực chuẩn bị thu hoạch, không còn nhu cầu sử dụng nước, chứ không mở đến cuối vụ như những năm trước. Trong thời gian chuyển vụ- từ đông xuân sang hè thu, Công ty sẽ cắt nước hoàn toàn trong vòng 15 ngày- từ 1.4 đến 15.4.2010, để vệ sinh kênh mương, đồng thời để tiết kiệm nước. Hằng năm, Công ty đều có thời gian cắt nước chuyển vụ, nhưng ở những khu vực xuống giống vụ hè thu sớm hoặc thu hoạch vụ đông xuân muộn Công ty vẫn tiếp tục mở nước tưới; năm nay Công ty sẽ cắt nước toàn bộ trong thời gian 15 ngày để tiết kiệm nước và khuyến cáo nông dân không xuống giống vụ hè thu sớm.

Mức nước hồ Dầu Tiếng thấp hơn cùng kỳ đến 1,5 mét

Ngoài ra, theo sự thống nhất của Công ty TNHH -MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh với Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Dầu Tiếng thì vụ hè thu tới hệ thống thuỷ lợi Dầu Tiếng sẽ tưới luân phiên. Cụ thể trong 1 tuần lễ hồ Dầu Tiếng mở nước tưới cho Tây Ninh 4 ngày và cho TP.HCM 3 ngày. Theo tính toán, giải pháp này có thể tiết kiệm nước tưới đến 100 triệu mét khối, nhưng cán bộ nhân viên Công ty và nông dân sẽ vất vả hơn trong việc lấy nước. Bởi vì mỗi tuần chỉ có 4 ngày mở nước nên cả cán bộ thuỷ nông lẫn nông dân có khi phải làm việc ban đêm để điều tiết và lấy đủ nước vào ruộng. Tuy nhiên, do giải pháp tưới luân phiên là giải pháp tiết kiệm nước rất hiệu quả, nên cán bộ và nhân viên Công ty phải nỗ lực để đảm bảo phục vụ nước tưới vụ hè thu thành công.

Hiện nay lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh chỉ đạo các xí nghiệp thuỷ nông trực thuộc rà soát lại những diện tích đất gò cao có khả năng không thể cung cấp đủ nước tưới vụ hè thu trong tình hình thiếu nước tưới để khuyến cáo bà con nông dân chuyển cây lúa sang các loại cây trồng cạn để tránh thiệt hại nếu thời tiết tiếp tục khô hạn như hiện nay.

Sơn TrẦn