Một phần đất tranh chấp đã được toà án các cấp xét xử, có hiệu lực pháp luật, được thi hành án xong. Đương sự quay trở lại tái chiếm đất nhưng chính quyền và cơ quan chức năng đều từ chối trách nhiệm giải quyết, dù công dân đã nhiều lần gửi đơn yêu cầu giúp đỡ.

Nguồn gốc tranh chấp đất

Năm 1982, bà Huỳnh Lệ Thi được mẹ là bà Cao Thị Lang cho một phần đất diện tích 1.712m² tại ấp Thanh Thuận, xã Thanh Điền, được UBND huyện Châu Thành cấp giấy CNQSDĐ ngày 10.12.1993, do bà Thi đứng tên QSD. Năm 1985, bà Thi cho bà Nguyễn Thị Ngọc Trinh (em chồng bà Thi) và ông Nguyễn Trường Giang ở nhờ trên phần đất nêu trên. Năm 2002, bà Trinh xây cất nhà thì xảy ra tranh chấp. Tuy nhiên, bà Trinh lại cho rằng nguồn gốc đất là của ông Nguyễn Lương (chồng bà Thi) cho từ năm 1981, nhưng bà Trinh chưa kê khai đăng ký. Tại bản án sơ thẩm năm 2004, TAND huyện Châu Thành công nhận cho bà Trinh, ông Giang được sử dụng 1.971m² (đo theo thực tế). Tuy nhiên, sau đó, TAND tỉnh xử phúc thẩm xác định: nguồn gốc đất là của bà Cao Thị Lang được Nhà nước cấp, vì bà Lang là mẹ Việt Nam anh hùng. Sau đó, bà Lang để lại cho bà Thi cùng chồng để sản xuất, cải thiện đời sống và thờ cúng ông bà, cha mẹ. Bà Thi đã đăng ký, kê khai và được cấp giấy CNQSDĐ. Năm 1985, bà Trinh, ông Giang không có chỗ ở nên bà Thi cho ở nhờ. Việc bà Trinh, ông Giang cho rằng ông Lương tặng cho tài sản nhưng không có văn bản chứng minh. Bản thân ông Lương cũng không xác nhận điều này. Trong quá trình giải quyết tranh chấp, bà Thi đồng ý  cho bà Trinh, ông Giang một phần đất diện tích 185m² ở ấp Thạnh Đông, xã Thanh Điền, huyện Châu Thành. Vì vậy, TAND tỉnh buộc bà Trinh, ông Giang giao lại phần diện tích đất nêu trên.

Tái chiếm đất, không ai giải quyết

Do bà Trinh, ông Giang không tự nguyện thi hành án nên ngày 4.3.2009, Thi hành án dân sự tỉnh (nay là Cục thi hành án dân sự) cưỡng chế buộc bà Trinh, ông Giang phải giao nhà cho bà Thi. Bản án đã thi hành xong. Tuy nhiên, sau khi cưỡng chế thi hành án xong, bà Trinh, ông Giang lại tái chiếm phần đất nêu trên. Bà Thi nhiều lần gửi đơn đến cơ quan chức năng, chính quyền địa phương yêu cầu can thiệp nhưng đến nay vụ việc vẫn không được cơ quan nào giải quyết. Ngày 13.11.2010, trả lời phóng viên Báo Tây Ninh về trường hợp bà Thi, ông Trương Thanh An, lúc này là Chủ tịch UBND xã Thanh Điền cho biết, UBND xã đã nhiều lần mời  bà Trinh, ông Giang đến làm việc nhưng đều… không được. Ông An nêu lý do, ông Giang là tài xế thường xuyên vắng nhà nên không mời được(!?) Vì vậy, sau buổi làm việc với phóng viên Báo Tây Ninh, ông An cho biết sẽ kiên quyết giải quyết dứt điểm vụ việc, nếu mời 3 lần vắng mặt thì UBND xã sẽ... xử lý hành chính về hành vi cất nhà trái phép trên đất người khác, đồng thời sẽ báo cáo cơ quan cấp trên xem xét xử lý theo quy định pháp luật. Thế nhưng sau 8 tháng, bà Thi có đơn khiếu nại gửi Báo Tây Ninh, chúng tôi quay trở lại UBND xã Thanh Điền thì được biết, UBND xã Thanh Điền chưa có động thái nào để giải quyết vụ việc mà bà Thi khiếu nại. Trao đổi với chúng tôi, ông Ngô Thanh Hào, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Điền cho biết, sắp tới, UBND xã Thanh Điền sẽ báo cáo vụ việc lên cấp trên, đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định pháp luật vì trường hợp này không thuộc thẩm quyền của UBND xã. Ông Hào cũng cho biết, ngày 27.6.2011, Trưởng Công an huyện Châu Thành, Thượng tá Võ Thành Thanh ký công văn cho biết, Công an huyện Châu Thành cũng nhận được đơn khiếu nại của bà Thi về nội dung trên, nhưng “Công an huyện Châu Thành chuyển đơn của bà Huỳnh Lệ Thi đến UBND xã Thanh Điền xem xét, giải quyết theo thẩm quyền” (!?)

Phải xử lý hình sự?

Tìm hiểu vụ việc, chúng tôi được biết, bà Trinh, ông Giang đã có đơn gửi TAND tối cao. Ngày 25.5.2005, TAND tối cao có công văn cho biết, “sau khi xem xét đơn khiếu nại của ông và các tài liệu có liên quan, TAND tối cao xét thấy không có cơ sở chấp nhận yêu cầu của ông nêu trong đơn”. Ngoài ra, vụ khiếu nại của bà Thi, ngày 27.5.2010, Cục THADS tỉnh cũng có Công văn số 431/THA báo cáo UBND tỉnh cho biết: Văn bản số 404/TT-THA ngày 24.5.2005 của Thứ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn xử lý trường hợp đương sự tái chiếm đất khi đã cưỡng chế thi hành án xong rằng, “nếu nhận được đơn khiếu nại của đương sự, cơ quan thi hành án giải thích và hướng dẫn đương sự đề nghị UBND hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét giải quyết”. Công văn của Cục THADS tỉnh khẳng định: “Đây là hành vi vi phạm pháp luật phát sinh mới của bên phải thi hành án. Cụ thể có thể là hành vi công nhiên chiếm đoạt tài sản của công dân được quy định tại Điều 137 Bộ luật Hình sự. Với thẩm quyền của UBND địa phương được quy định tại Khoản 3 Điều 104, Luật Tổ chức HĐND và UBND các cấp có nhiệm vụ: “Tổ chức thực hiện nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội… thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chống tội phạm, các tệ nạn xã hội và các hành vi vi phạm khác”.  Vì vậy, khi địa phương xảy ra trường hợp công dân có hành vi vi phạm pháp luật thì chính quyền địa phương phải có trách nhiệm tuỳ theo mức độ xử lý theo quy định pháp luật”.

Được biết, trong biên bản cưỡng chế thi hành án ngày 4.3.2009 của cơ quan thi hành án cũng nêu rõ: “kể từ ngày hôm nay, bên được nhận tài sản là bà Huỳnh Lệ Thi được trọn quyền quản lý sử dụng, nếu bên phải thi hành án cố tình tái, lấn chiếm, sẽ bị khởi tố hình sự theo quy định pháp luật”.

Như vậy, đối với trường hợp khiếu nại của bà Huỳnh Lệ Thi đã rõ, nếu đương sự tái chiếm đất sau khi đã cưỡng chế thi hành án xong, thiết nghĩ, trách nhiệm của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng có liên quan phải kiên quyết xử lý theo quy định pháp luật, chứ không thể “đá qua đá lại” để cho người dân kêu ca mãi...

ĐỨC TIẾN