Sau đó, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ đối với các nội dung trên. Đại biểu Phạm Hùng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh, chủ trì Tổ thảo luận số 3. Tham dự có đại biểu Lê Tấn Tới - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội; đại biểu Đào Ngọc Dung - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo.

Tham gia thảo luận, các đại biểu đồng tình với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết, phạm vi và định hướng điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia, như đã được thể hiện chi tiết trong dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét và quyết định.

Đại biểu Lê Tấn Tới - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội đề nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia về đất lúa và hệ thống cảng biển, quốc phòng vùng biên giới, biển đảo theo hướng linh hoạt, đa ngành và gắn kết giữa phát triển kinh tế với bảo đảm an ninh, quốc phòng.

Về quy hoạch đất lúa, đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cho rằng việc tập trung quá lớn diện tích đất lúa vào Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) khiến vùng này khó bứt phá, “chỉ dừng lại ở mức khá lên chứ chưa thể giàu lên được”. Quy hoạch hiện tại còn mâu thuẫn với định hướng phát triển công nghiệp, công nghệ cao và cảng biển.

Đại biểu kiến nghị cần phân bổ lại diện tích đất lúa giữa 3 vùng đồng bằng Bắc Bộ, miền Trung và Nam Bộ, thay vì tập trung gần như toàn bộ vào ĐBSCL. Bên cạnh đó, cần tập trung phát triển lúa công nghệ cao ở những khu vực có hiệu quả cao như Tứ giác Long Xuyên, vừa bảo đảm an ninh lương thực, vừa nâng giá trị sản xuất.

Song song đó, ĐBSCL cần phát triển đa ngành, đặc biệt ở các trung tâm như Cần Thơ hướng đến công nghiệp và công nghệ cao và Phú Quốc trở thành điểm nhấn của du lịch biển đảo với định hướng bứt phá mạnh mẽ.

Về hạ tầng chiến lược, đại biểu đề nghị đưa các đảo tiền tiêu như Hòn Khoai (Cà Mau), Thổ Chu và Phú Quốc vào quy hoạch phát triển cảng biển nước sâu. Theo đại biểu, Hòn Khoai là đảo tiền tiêu có vị trí đặc biệt quan trọng về kinh tế, quốc phòng và an ninh. Việc phát triển cảng Hòn Khoai không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn có giá trị chiến lược, góp phần mở rộng không gian phát triển quốc gia thêm 17km trên biển.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội cũng kiến nghị quy hoạch và xây dựng hệ thống giao thông, thủy lợi dọc tuyến biên giới Việt Nam-Campuchia, tương tự tuyến đường vành đai phía Campuchia, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biên mậu và củng cố quốc phòng biên giới, góp phần giữ vững chủ quyền và an ninh vùng biên.

Cùng tham gia tại thảo luận tại Tổ, đại biểu Phạm Hùng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh, nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy, phương pháp xây dựng quy hoạch và hoàn thiện khung pháp lý nhằm bảo đảm quy hoạch thực sự mang tính khả thi, khách quan và tạo động lực phát triển bền vững cho các địa phương.

Về phương pháp lập quy hoạch và tạo động lực phát triển, đại biểu cho rằng cần xác định “gốc” của công tác quy hoạch, tức là phải xuất phát từ thực tiễn địa phương thay vì áp đặt từ trên xuống. Theo đó, quy hoạch nên được xây dựng theo hướng từ dưới lên: bắt đầu từ quy hoạch cấp tỉnh, sau đó đến quy hoạch vùng, quy hoạch ngành và cuối cùng mới hình thành quy hoạch tổng thể quốc gia.

Cách làm này giúp bảo đảm tính khách quan, toàn diện và đồng bộ, tránh tình trạng quy hoạch chung mang tính duy ý chí hoặc không phù hợp với thực tế từng vùng, từng địa phương.

Đại biểu cũng đề nghị Nhà nước cần có cơ chế kinh tế phù hợp cho các địa phương phải thực hiện nhiệm vụ giữ đất lúa hoặc bảo vệ rừng, nhằm tạo động lực phát triển cho họ. Cần hài hòa giữa yêu cầu bảo vệ tài nguyên với mục tiêu tăng trưởng kinh tế; bảo đảm người dân ở những vùng này được thụ hưởng đầy đủ các điều kiện phát triển về khoa học, công nghệ, giáo dục và văn hóa.

Về rà soát thủ tục và xử lý xung đột trong quy hoạch, đại biểu Phạm Hùng Thái kiến nghị cần rà soát toàn diện các quy định hiện hành để bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả thực thi. Trước hết, việc bãi bỏ “nhiệm vụ quy hoạch” và thay bằng “đề cương quy hoạch” cần được thực hiện một cách triệt để, tránh tình trạng chỉ thay đổi tên gọi mà không giảm được thủ tục, giấy tờ.

Bên cạnh đó, cần quy định rõ ràng và minh bạch về cơ chế xử lý sự chồng chéo của pháp luật, đặc biệt là giữa Luật Quy hoạch và các luật liên quan như Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư hay các luật ngành, vùng và tỉnh. Việc xác định luật nào làm căn cứ chuẩn khi có mâu thuẫn là yếu tố then chốt để bảo đảm tính thống nhất và ổn định của hệ thống pháp luật về quy hoạch.

Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cũng đề nghị tiếp tục rà soát các quy hoạch ngành quan trọng như cảng hàng không, đường sắt cao tốc và hạ tầng giao thông trọng điểm, nhằm tránh lãng phí nguồn lực ngân sách, đồng thời bảo đảm sự công bằng, cân đối giữa các vùng miền trong quá trình phát triển./.

ND