Sông Son hay còn gọi là sông Tróc là một chi lưu của sông Gianh ở Bắc Trung Bộ Việt Nam. Sông chảy hoàn toàn trên địa phận tỉnh Quảng Bình. Sông Son mang vẻ đẹp bình yên, dung dị như cuộc sống.

Có nhiều truyền thuyết về nguồn gốc của tên dòng sông Son. Một truyền thuyết cho rằng vì vào đầu thế kỷ 19, quân Tây Sơn bị quân của Nguyễn Ánh giết chết nhiều tại sông này, máu loang ra đỏ cả dòng sông. Truyền thuyết khác kể về một chuyện tình giữa một cô gái con nhà giàu và một chàng trai con nhà nghèo. Mặc dù bị gia đình phản đối do không môn đăng hộ đối, cô gái vẫn sắt son. Cuối cùng hai người dẫn nhau tới dòng sông này tự vẫn. Người dân quanh vùng cảm động trước mối tình của hai người nên đặt tên là sông Son. Tuy nhiên, nhiều người địa phương nói rằng gọi là sông Son vì vào mùa mưa lũ, nước sông rất đỏ.

Sông Son không phải có màu đỏ như son mà có màu xanh! Đó không phải là màu xanh dịu ngọt da trời như nước biển Nha Trang, càng không phải màu xanh ngọc bích của biển Đà Nẵng mà là cái màu xanh có cảm giác mát mẻ và trong lành.

Không những có màu xanh đặc biệt, hai bên bờ sông là một thế giới yên bình, nơi con người, thiên nhiên và cảnh vật như hòa vào nhau. Tông màu chủ đạo của bức tranh hai bên bờ sông Son là màu xanh. Màu xanh non của nương mía, màu xanh lá mạ, màu xanh thẫm của rừng. Vài con trâu và những mái nhà thưa thớt điểm xuyết trên nền bức tranh tổng thể gam màu xanh chủ đạo, nhìn mát cả mắt.

Đoạn gần bến thuyền hai bên bờ sông là những ngôi nhà tường cao, ngói đỏ nhưng càng vô sâu thì hầu hết chỉ toàn nhà sàn mái lá đơn sơ, những dãy nhà lá cũng thưa dần. Nhà đơn sơ nhưng chắc chắn chứ không lụp xụp và mong manh như những căn chòi của miệt vườn miền Tây. Càng gần động thì phong cảnh càng hữu tình.

Nhưng, sông Son không hiền lành đâu, nó cũng như cuộc sống này vậy; lúc nào cũng tiềm ẩn những nguy hiểm. Nếu không có người địa phương dẫn đường, bạn đừng mạo hiểm chèo thuyền một mình trên sông. Không ghềnh thác như sông Đà, sông Son thấy phẳng lặng đó, mà đá ngầm dưới lòng sông nhiều vô số. Nếu không biết đúng vị trí của từng cục đá thì bị chìm xuồng.

Sông Son không hiền hòa, thơ mộng như sông Hương, sông Son mang một vẻ đẹp bình yên. Nó giúp cho bạn quên đi nỗi nhọc nhằn hàng ngày trong cuộc sống, nhưng không ra khỏi đời thường.

K.D (st)