Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay (Tết cầu mưa) được đồng bào các dân tộc Khmer và Tà Mun tổ chức vào thời gian từ đầu tháng 3 đến giữa tháng 3 âm lịch hằng năm. Năm nay (Phật lịch 2554), đồng bào dân tộc Tà Mun tại ấp văn hoá Tân Định 2 và một số hộ dân tộc Khmer ở ấp Phước Bình 1, xã Suối Đá vui Tết Chol Chnam Thmay vào 3 ngày (9-11 tháng 3 âm lịch) trên tinh thần đoàn kết, vui tươi, tiết kiệm.

Những ngày Tết, không khí tại các gia đình và khu sinh hoạt tập trung của đồng bào khá nhộn nhịp, vui vẻ. Mọi người cùng mặc váy áo mới, kết các cành cây, bông hoa và trái cây của từng nhà thành một cây hoa trái lớn làm lễ vật đem đến Nhà truyền thống cúng tế. Theo tục lệ, hai cô gái chưa chồng, mặc váy áo sặc sỡ khiêng cây lễ phẩm đi trước, mọi người bưng, đội lễ vật đi thành đoàn theo sau đến một gốc cổ thụ to nhất trong làng, bày lễ vật ra cúng. Theo ý niệm của đồng bào dân tộc Tà Mun, tổ tiên, ông bà khi chết linh hồn không ở trong nhà mà “ngự” ở cội cây lớn nhất trong làng.

Ngày nay, đồng bào dân tộc thiểu số ở Suối Đá đã được Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà văn hoá dân tộc khá khang trang, nên việc tổ chức Tết được tập trung tại nhà văn hoá. Sau khi các vị sư sãi làm các thủ tục cúng vái xong, mọi người cùng tập trung múa hát, tổ chức các chò chơi dân gian, và đi từng nhà thăm hỏi, chúc Tết lẫn nhau. Nhân dịp này, đồng bào còn được Đảng uỷ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể địa phương thăm hỏi, hỗ trợ và đồng bào tự đóng góp vật chất theo khả năng từng gia đình để tổ chức bữa cơm tập trung thân mật trong ngày Tết.

Tại xã Suối Đá hiện nay có 82 hộ với 312 người là dân tộc Tà Mun và 9 hộ 35 người là người dân tộc Khmer. Trong những năm qua đồng bào các dân tộc luôn được Đảng, chính quyền địa phương quan tâm giúp đỡ tạo mọi điều kiện tốt nhất để đồng bào có đất đai sản xuất, có việc làm, có khu định cư tập trung, nhà ở khang trang, điện, nước đầy đủ, được khám chữa bệnh kịp thời, con em được học tập. Cuộc sống vật chất và tinh thần của đồng bào đã từng bước hoà nhập, ngang với mặt bằng xã hội chung của xã. Hiện ở Suối Đá đã có 4 hộ giàu, 64 hộ khá và trung bình, chỉ còn 14 hộ nghèo, trong đó có 7 nghèo theo tiêu chí địa phương. Trong năm 2010, thực hiện Quyết định 167/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, xã đã xây dựng và bàn giao 4 căn nhà trị giá 80 triệu đồng cho đồng bào kịp đón Tết cổ truyền.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ xã Suối Đá, đồng bào các dân tộc đoàn kết nhất trí, tích cực lao động sản xuất, chấp hành nghiêm pháp luật; đấu tranh ngăn chặn không để xảy ra tệ nạn trong xóm ấp. Đồng thời tích cực tham gia các phong trào do Mặt trận, các đoàn thể tổ chức; chi hội phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số có 85 hội viên, chi hội cựu chiến binh có 5 hội viên, chi đoàn thanh niên dân tộc 20 đoàn viên... Tổng số hội viên là dân tộc thiểu số tham gia vào các tổ chức đoàn thể, MTTQ gồm 160 người; 1 người được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam; 1 được chọn là Công an viên xã phụ trách ấp. Già làng Lâm Xê cho biết: “Đồng bào dân tộc Tà Mun có được cuộc sống như ngày nay là nhờ nghe theo Đảng, làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ; được chính quyền, Mặt trận, đoàn thể giúp đỡ về mọi mặt”.

NGUYỄN CÔNG DÂN