(BTN)- Tết Đoan ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) năm nay, những người có thu nhập thấp ăn tết “dễ thở” hơn. Bởi giá thịt heo ở chợ giảm gần 20.000 đồng/kg so với Tết Nguyên đán vừa qua. Giá heo trên thớt thịt ở chợ giảm như thế, thì thử hỏi giá heo hơi trong chuồng của người chăn nuôi giảm đến mức nào, dù giá thức ăn chăn nuôi không hề giảm. Trong khi những người tiêu dùng đang vui vẻ vì được ăn thịt heo với giá “phải chăng” thì những người chăn nuôi heo đang méo mặt vì bị lỗ nặng.

Với giá heo như hiện nay người chăn nuôi heo theo quy mô trang trại cũng bị lỗ

Anh Lê Tiến Nhật, một chủ trang trại ở huyện Bến Cầu cho biết, anh đã gắn bó với nghề nuôi heo khá lâu. Anh nuôi heo theo quy trình khép kín, với gần cả trăm heo nái. Heo nái đẻ ra bao nhiêu con, anh để nuôi heo thịt hết. Để giảm chi phí đầu vào, anh Nhật mua máy chế biến thức ăn gia súc, rồi mua nguyên liệu về tự chế biến thức ăn cho heo. Anh còn làm ruộng lấy lúa chế biến thức ăn cho heo. Từ năm 2011 về trước, anh chưa hề bị thua lỗ từ nghề nuôi heo, ngay cả những lúc nhiều người phải lao đao vì dịch heo tai xanh. Vậy mà từ đầu năm 2012 đến nay, anh phải chịu thua lỗ, vì giá heo hơi xuống quá nhanh. Vào giữa tháng 5.2012, anh bán heo được giá 4,4 triệu đồng/tạ, đến cuối tháng 5.2012 giá heo giảm còn 4,1 triệu đồng/tạ. Cách đây vài ngày (ngày 19.6.2012) anh Nhật bán cùng một lúc hơn 40 tạ heo, giá chỉ còn 3,9 triệu đồng/tạ. Đây là giá heo hơi loại ngon nhất và anh cũng bán đúng giá nhất (bởi lái heo là chỗ quen biết đã quan hệ làm ăn với nhau nhiều năm). Giá heo giảm mạnh đến như thế, nhưng giá nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi không hề giảm mà lại còn tăng. Trước đây giá bã đậu nành, anh Nhật mua chỉ có khoảng 9.000 đến 10.000 đồng/kg nay lên từ 12.500 đồng đến 13.500 đồng/kg. Giá bắp trước đây chỉ có 3.000 đồng đến 4.000 đồng/kg, nay lên 7.200 đồng/kg. Rồi giá bột cá và những thứ khác cũng tăng lên rất nhiều so với trước. Đây là anh Nhật tự chế biến thức ăn cho heo, còn những người mua thức ăn gia súc chế biến sẳn còn phải chịu giá cao hơn nữa. Bán heo với giá 3,9 triệu đồng/tạ, tính ra mỗi tạ heo anh bị lỗ khoảng từ 400.000 đồng đến 500.000 đồng. Anh Nhật cho biết thêm, sau đợt dịch heo tai xanh năm rồi, giá heo từ thấp đột ngột tăng cao. Có lúc lên đến hơn 6 triệu đồng/tạ. Sau đó giá heo giảm lần. Rồi từ khi có thông tin một số nơi nuôi heo bằng chất tạo nạc thì giá heo bắt đầu “rớt” nhanh chóng. Đến nay thì giá đã quá thấp. Hiện trang trại của anh Nhật có trên 70 con heo nái và khoảng 400 con heo thịt. Anh vẫn cố gắng tiếp tục duy trì đàn heo của mình, với hy vọng qua đợt giảm mạnh lần này, giá heo lại tăng lên như năm rồi.

Với mô hình chăn nuôi công nghiệp hiện đại, khép kín, đúng khoa học kỹ thuật, chi phí đầu vào hạ xuống thấp, chất lượng đàn heo nâng cao như vậy, mà anh Lê Tiến Nhật còn bị lỗ. Thử hỏi đối với những người chăn nuôi nhỏ lẻ vài con heo nái, vài chục  con heo thịt trong chuồng, với cách nuôi là đến các đại lý mua chịu thức ăn về cho heo ăn, đến khi cân heo trả tiền cho đại lý (tất nhiên là đại lý tính lãi suất) thì người chăn nuôi còn phải chịu lỗ đến mức nào. Anh Hùng nhà ở Thanh Phước (Gò Dầu) vừa làm ruộng, vừa chăn nuôi heo. Hằng chục năm qua, trong chuồng nhà anh lúc nào cũng có vài con heo nái. Heo nái đẻ ra anh bán bớt một số heo con. Số còn lại anh để nuôi heo thịt. Với kiểu chăn nuôi “tự cung tự cấp heo con”, và bán một phần heo con làm vốn nuôi heo thịt, rồi thức ăn xanh cho heo có sẵn ở ruộng, cám chà từ lúa nhà phụ thêm vào thức ăn công nghiệp cho heo, nên chi phí đầu vào cho đàn heo nái và heo thịt của anh Hùng cũng kéo giảm xuống. Nhờ nuôi heo theo kiểu này, mà nhiều năm qua gia đình anh Hùng cũng có thu nhập đáng kể từ đàn heo. Vậy mà những tháng gần đây anh cũng đang gặp rất nhiều khó khăn. Bởi heo thịt rẻ, những người chăn nuôi nhỏ lẻ trong xóm không nuôi heo nữa, anh Hùng không bán được heo con, đành phải để nuôi hết. Không có vốn đầu tư, lại phải nuôi nhiều heo hơn trước, nên anh Hùng càng khó khăn hơn. Một hộ chăn nuôi khác, gia đình chị Trân gắn bó với nghề nuôi heo nhiều năm qua. Hiện trong chuồng nhà chị có 4 heo nái, cả chục con heo thịt đến lứa bán và một số heo con. Cách đây khoảng một tuần chị kêu lái bán heo thịt, lái trả giá chỉ có 3,6 triệu đồng/tạ. Vậy mà trả giá xong lái cứ hẹn hoài mà chưa đến mua. Không riêng gì các hộ kể trên, hiện nay còn khá nhiều nông dân ở Gò Dầu đang chăn nuôi heo với quy mô vài con heo nái, hàng chục heo thịt và đang trong cảnh “tiến thoái lưỡng nan”. Tiếp tục nuôi chờ giá thì không có vốn, mà bán đổ, bán tháo thì tiếc. Nhiều hộ phải ráng cầm cự.

Những năm gần đây, cùng với những trang trại nuôi heo lớn, nghề nuôi heo truyền thống trong hộ gia đình nông dân vẫn được duy trì và phát triển. Nhiều nông dân cũng mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi. Số hộ nuôi heo nhỏ lẻ với quy mô vài con heo nái, khoảng hơn một chục con heo thịt cũng còn nhiều. Trước đây nghề nuôi heo đã góp đáng kể cho thu nhập hộ gia đình nông dân. Nhưng, với giá heo như hiện nay (khoảng 3,6 triệu đến 3,9 triệu đồng/tạ) thì người chăn nuôi bị lỗ nặng. Càng duy trì đàn heo càng lỗ. Nhiều hộ không còn đủ khả năng tiếp tục chăn nuôi nữa, đành phải bán đổ, bán tháo đàn heo của mình. Nếu Nhà nước không có biện pháp hỗ trợ, chấn chỉnh, nhất là tìm thị trường đầu ra bền vững cho con heo, thì nghề nuôi heo trong nông dân khó tồn tại được lâu dài.

D.H