Đối với hầu hết NCT đều bị suy giảm sức đề kháng của cơ thể, chức năng của các cơ quan cũng yếu đi, phản xạ thần kinh không được nhanh nhạy như lúc trẻ nên dễ bị bệnh.

Tăng cường rèn luyện giúp người cao tuổi phòng bệnh mùa hè.

Mất nước và muối

Do thời tiết nắng nóng, NCT bị ra mồ hôi nhiều, nếu không uống đủ nước, ăn ít canh rau thì cơ thể rất dễ bị mất nước và chất điện giải. Khi sự mất nước và chất điện giải kéo dài trong nhiều giờ, nhiều ngày sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ tim mạch làm cho tim đập nhanh hơn, huyết áp có thể bị tụt (đặc biệt là ở những người có tiền sử huyết áp thấp). Ở NCT, khi cơ thể bị mất nước và chất điện giải thì khả năng tự điều chỉnh là rất khó khăn. Vì vậy khi mất nước và muối nhẹ sẽ làm cho cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, bủn rủn tay chân, chóng quên và hay cáu gắt, trường hợp nặng hơn có thể trụy tim mạch.

Dễ cảm và viêm đường hô hấp

Tuy là mùa hè, nhưng NCT cũng có thể bị cảm lạnh do chế độ sinh hoạt hàng ngày không hợp lý như: đang đi ngoài nắng về lại tắm ngay, nếu nhẹ có thể gây viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi. Nếu nặng có thể viêm phế quản, viêm phổi.

Dễ đột quỵ

Đối với những NCT có bệnh tăng huyết áp mà tắm nước lạnh một cách đột ngột rất có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm, nếu nhẹ huyết áp tăng gây hoa mắt chóng mặt, buồn nôn và nôn, nhức đầu, loạn nhịp tim. Trường hợp nặng có thể huyết áp tăng cao đột ngột gây đột quỵ (xuất huyết não, nhồi máu cơ tim). Đột quỵ ở NCT xảy ra vào mùa hè chiếm một tỷ lệ khá cao với nhiều nguyên nhân khác nhau, như thay đổi nhiệt độ, thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và nhất là trên những người có tiền sử bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp... Một số NCT có thói quen dùng điều hòa nhiệt độ nhưng lại để ở nhiệt độ thấp và kéo dài nhiều giờ, nhất là ban đêm cũng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do lạnh. Mùa hè nhiều NCT thường uống bia để giải khát, nhưng nếu có các bệnh về tim mạch mà uống nhiều bia quá mức cho phép cũng rất dễ dẫn đến một số bệnh nguy hiểm thuộc về tim mạch và đột quỵ.

Rối loạn tiêu hóa

Mùa hè NCT cũng rất dễ bị rối loạn tiêu hóa do chế độ ăn uống không phù hợp, như ăn rau sống, uống nước đá nhiễm khuẩn. Biểu hiện bệnh là đi ngoài phân lỏng hoặc sền sệt, đi nhiều lần trong ngày làm cho cơ thể bị mất nước và muối. Trong khi đó NCT lại ít uống nước dẫn đến hậu quả là: mạch nhanh, huyết áp tụt, thậm chí trụy tim mạch. Ăn uống bất hợp lý còn gây  đầy hơi, trướng bụng, ậm ạch rất khó chịu. Bệnh táo bón cũng dễ xảy ra do lượng nước uống vào không đủ, nhất là một số NCT rất ít ăn rau, làm cho phân rắn lại gây táo bón.

Bệnh nhiễm khuẩn da

Thường gặp viêm da dị ứng gây ngứa ở NCT khi nắng nóng. Ngứa có khi không chỉ ở một vùng của da và lan tỏa nhiều nơi, thậm chí có trường hợp viêm da dị ứng nhiễm khuẩn gây mủ, lở loét. Bệnh zona do virut gây ra. Sự thay đổi nhiệt độ của mùa hè kèm theo sức đề kháng giảm là những điều kiện thuận lợi cho loại virut zona tái xuất hiện, đặc biệt là ở NCT. Bệnh zona thần kinh ở NCT làm cho da tổn thương có khi gây bội nhiễm, đau nhức kéo dài nhiều ngày, có khi nhiều tháng.

Ngoài ra, mùa hè nóng nực nếu ngủ không nằm màn thì rất có nguy cơ mắc các bệnh do muỗi truyền như sốt xuất huyết hoặc sốt rét. Ăn uống không hợp vệ sinh dễ bị các bệnh  tả, lỵ, thương hàn...

Làm gì để phòng bệnh mùa hè?

NCT có sức khỏe kém hay bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm đường hô hấp, viêm da hoặc mắc bệnh về tim mạch thì việc tắm, rửa hàng ngày cần hết sức lưu ý là không dùng nước lạnh một cách đột ngột. Nếu có điều kiện nên tắm nước ấm, khoảng 40oC.

Về việc ăn uống: không nên uống nước lạnh quá hoặc thức ăn lạnh quá như chè đá, uống nước có đá hoặc dùng hoa quả vừa lấy ra từ tủ lạnh... Cần ăn đủ chất, không ăn các loại thực phẩm chưa nấu chín (tiết canh, rau sống, gỏi, nem chua...). Cần uống đủ lượng nước hàng ngày không để tình trạng khát nước vì mùa hè ra mồ hôi nhiều. Mùa hè càng nên ăn nhiều rau, quả dễ tiêu hóa vừa để cung cấp thêm nước, các vi chất vừa để chống táo bón.

Ban đêm khi ngủ nên dùng quạt hơn là dùng điều hòa nhiệt độ. Nếu dùng điều hòa chỉ nên mở ở nhiệt độ khoảng 27-28oC là vừa. Nên đi ngủ đúng giờ và không nên suy nghĩ miên man làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Khi mất ngủ sẽ làm cho NCT phải đi tiểu nhiều lần, đau nhức xương khớp tăng... Hàng ngày nên xoa bóp nhẹ nhàng các bắp cơ, vùng xương khớp. Nên tham gia các bài tập thể dục dành cho NCT như: tập thể dục dưỡng sinh, đi bộ, thiền...

ThS. Hoàng Xuân Thanh (SKĐS)