Lâu nay, người ta đã từng nghĩ nhiều đến những bí ẩn về hang quan tài nằm ở thị trấn Hồi Xuân, huyện miền núi cao Quan Hóa. Và cách đó không xa, còn có một hang Ma. Hang Ma (theo tiếng Thái gọi là hang Phi) có những câu chuyện còn ẩn chứa xung quang nó những sự tích đầy bí ẩn.

Từ thành phố Thanh Hóa, chạy ngược về phía Tây chừng theo quốc lộ 45 và quốc lộ 15A khoảng 150km, chúng ta đi đến thị trấn Hồi Xuân của huyện miền núi Quan Hóa. Từ thị trấn Hồi Xuân, tiếp tục đi ngược dòng sông Luồng gần 10km đường nhựa là tới hang Ma.

Con đường vắt vẻo chạy men theo các sườn núi, giữa một bên là dòng sông Luồng thơ mộng, một bên là những ngọn núi cao nối tiếp nhau chạy dài được phủ một màu xanh mướt như một bức tranh sơn thủy hữu tình. Hang Ma nằm trên địa bàn của bản Cốc, cách trung tâm xã Nam Xuân, huyện Quan Hóa khoảng 3km về phía Bắc. Hang Ma nằm giữa hai ngọn núi hùng vĩ là núi Pha Phưng và núi Pha Hang.

Với chiều dài hơn 500m, chạy dọc theo dòng sông Luồng, hang Ma nằm trên địa thế hiểm trở, chỉ có một con đường độc đạo đi qua nên về mặt quân sự có thể coi đây là "Ải Chi Lăng" của miền Tây Thanh Hóa. Xưa kia, cũng chính nơi mảnh đất này, đã có biết bao nhiêu trận đánh diễn ra ở đây.

Theo các cụ cao niên trong bản Cốc kể lại, sở dĩ có tên hang Ma, theo cách gọi như ngày nay, là bởi nơi đây, ngày trước đã có không ít binh lính nằm lại tại đây.

Từ con đường nhựa chạy qua địa bàn xã Nam Xuân ngược lên phía Tây, rẽ về phía tay phải qua con đường bê tông chừng 300m, hiện lên trước mắt là một bãi cát rộng. Từ bãi cát nhìn qua dòng sông Luồng là một ngọn núi đá vôi với những nhũ đá nhô ra uốn lượn trông rất bắt mắt. Dưới ngọn núi là một dải hang chạy dài theo chân núi sâu tới gần 10m, mùa nước cạn du khách có thể lội qua dòng sông vào khám phá nét đẹp bí ẩn bên trong hang.

Đi tiếp là cây cầu treo, du khách đứng nhìn từ trên xuống là một màu xanh của dòng nước sông Luồng thơ mộng. Khi tới hang Ma - một nơi chúng ta không thể không tới đó là ngôi đền nơi hương khói cho các binh sĩ vô danh. Ngôi đền khang trang nằm ngay dưới chân núi.

Ông Hà Đình Tạ, Chủ tịch UBND xã Nam Xuân cho biết: “Theo các cụ cao niên trong vùng truyền lại, hang Ma có thể là nơi chôn cất những binh sĩ đã tử trận từ thời quân Lam Sơn khởi nghĩa chống giặc Minh. Chưa có tài liệu nào thống kê có bao nhiêu trận đánh đã diễn ra ở mảnh đất này, đồng bào nơi đây vẫn thường xuyên đến đây thắp hương cầu nguyện. Khoảng năm 1946 - 1947, đoàn quân Tây Tiến cũng từng mai phục, tiêu diệt rất nhiều giặc Pháp tại đây”.

Năm 2007, UBND xã Nam Xuân đã làm tờ trình về việc bảo vệ cũng như đầu tư nâng cấp hang Ma thành điểm du lịch. Đến năm 2008, được UBND huyện Quan Hóa đầu tư, xây dựng nơi đây thành khu du lịch sinh thái phục vụ nhu cầu tham quan của du khách thập phương.

Cho đến nay, nhiều hạng mục đã được xây xong như: Hệ thống cầu treo, đường giao thông, đền thờ và các hạng mục phụ khác sẽ được hoàn thành để sớm đưa khu du lịch sinh thái vào hoạt động phục vụ cho du khách trong và ngoài tỉnh tới thăm quan.

Theo Báo Thái Bình