Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo Bộ tiêu chí quốc gia có tiêu chí số 7 về chợ nông thôn. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 82 xã nông thôn. Theo thống kê của cơ quan chức năng, ở hầu hết các xã nông thôn đều đã có chợ. Thế nhưng đến nay gần như vẫn chưa có ngôi chợ nông thôn nào đạt được chuẩn của Bộ Xây dựng đề ra.

Hiện nay toàn tỉnh có hơn 100 ngôi chợ các loại với khối lượng hàng hoá lưu thông qua hệ thống chợ chiếm tỷ trọng đến hơn 50% tổng mức lưu chuyển hàng hoá trên địa bàn. Huyện có số chợ nông thôn nhiều nhất tỉnh là Châu Thành (16 chợ), trong đó có nhiều xã có đến 2 chợ như: Thanh Điền, Hoà Thạnh, An Cơ, Hảo Đước, Thành Long. Trong 86 chợ nông thôn hiện nay, có hơn 8.000 hộ tiểu thương tham gia buôn bán. Hệ thống chợ nông thôn hình thành đều khắp đã góp phần quan trọng trong việc tạo điều kiện giao thương hàng hoá, phát triển kinh tế địa phương, đồng thời tạo công ăn việc làm cho hàng chục ngàn hộ gia đình nông thôn.

Chợ xã Thanh Điền lấn cả ra đường giao thông

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Công thương và của Chi cục Phát triển nông thôn qua đợt điều tra gần đây thì hầu hết các chợ nông thôn đều chưa đạt được tiêu chí số 7 trong Bộ tiêu chí quốc gia. Theo Thông tư hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thì chợ nông thôn phải có các khu kinh doanh theo ngành hàng gồm: nhà chợ chính, diện tích kinh doanh ngoài trời, đường đi, bãi đậu xe, cây xanh, nơi thu gom rác...”. Căn cứ vào thông tư hướng dẫn này thì hiện 82 xã nông thôn hầu như chưa có ngôi chợ nào đạt chuẩn. Bởi vì thực tế có không ít chợ xã nông thôn được hình thành tự phát chứ không hề theo quy hoạch được UBND huyện phê duyệt. Cũng có không ít ngôi chợ tuy có số lượng hộ tiểu thương kinh doanh, buôn bán khá nhiều, nhưng trong chợ chưa được xây dựng nhà chợ chính như chợ xã Phan (huyện Dương Minh Châu), chợ xã Ninh Sơn (Thị xã)... Ở những ngôi chợ này, hầu hết quầy, sạp đều do hộ tiểu thương tự cất và việc tổ chức bán buôn rất lộn xộn.

Cũng có một số chợ đã xây dựng được nhà chợ chính, nhưng diện tích kinh doanh ngoài trời rất hạn hẹp khiến nhiều hộ tiểu thương phải lấn cả ra đường giao thông như chợ Thanh Điền (Châu Thành). Có một số chợ được xây dựng nhà chợ chính khá khang trang, kiên cố và diện tích kinh doanh ngoài trời cũng khá rộng rãi như chợ Chà Là (Dương Minh Châu), nhưng không tổ chức bán buôn bài bản vì số lượng hộ tiểu thương quá ít, tất cả dồn vào nhà chợ chính cũng chỉ chiếm diện tích chưa đầy 1/4...

Tuy nhiên, chỉ tiêu mà hầu hết các chợ nông thôn chưa đạt là về đường đi, bãi đậu xe, nơi thu gom rác thải và cây xanh. Rất nhiều ngôi chợ nông thôn chưa được xây dựng đường đi đàng hoàng nên thường lầy lội vào mùa mưa. Còn về cây xanh thì có thể nói hầu như tất cả các ngôi chợ nông thôn đều không được thiết kế chỗ trồng cây.

Theo đánh giá của Sở Công thương, hiện tại cả 9 huyện, thị trên địa bàn tỉnh đều không đạt tiêu chí về chợ nông thôn. Theo quy hoạch phát triển mạng lưới bán buôn, bán lẻ trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đến năm 2020, toàn tỉnh cần phải xây dựng thêm 43 ngôi chợ và nâng cấp một số ngôi chợ hiện có- trong đó phần lớn là chợ nông thôn, với tổng kinh phí dự kiến hơn 220 tỷ đồng. Tuy nhiên, để đạt được tiêu chí về chợ nông thôn thì Tây Ninh cần phải đầu tư cải tạo, nâng cấp tất cả các chợ nông thôn hiện có để đạt được chuẩn chợ nông thôn của Bộ Xây dựng quy định.

TrẦn tam