Mực nước hồ Dầu Tiếng cuối tháng 2 thấp hơn cùng kỳ gần 1 mét

Cuối mùa mưa năm 2009, hồ Dầu Tiếng tích đủ nước đúng thiết kế để phục vụ sản xuất nông nghiệp, sản xuất công nghiệp và cung cấp nước sinh hoạt như những năm trước. Thế nhưng chỉ sau gần 3 tháng mở nước tưới cho vụ đông xuân 2009- 2010 thì hiện tại đã có dấu hiệu cho thấy nguy cơ thiếu nước tưới cho vụ hè thu 2010.

Ông Lê Thành Công- Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh cho biết so với cùng kỳ năm trước, năm nay mực nước trong hồ Dầu Tiếng thấp hơn đến gần 1 mét. Năm trước, đến cuối tháng 2- sau khi tưới vụ đông xuân khoảng 3 tháng thì mực nước trong hồ Dầu Tiếng còn lại đạt cao trình 22,6 mét. Với mực nước này, trừ “lượng nước chết” thì lượng nước còn sử dụng trong hồ Dầu Tiếng đến mùa mưa năm sau là khoảng 730 triệu mét khối. Thế nhưng năm nay, đến ngày 26.2 thì mực nước trong hồ Dầu Tiếng chỉ còn 21,65 mét- tương đương với lượng nước tích trong hồ là 1,04 tỷ mét khối. Nếu trừ “lượng nước chết” là 470 triệu mét khối- tương ứng với cao trình “mực nước chết” là 17 mét thì lượng nước sử dụng trong hồ Dầu Tiếng chỉ còn khoảng 570 triệu mét khối. So với cùng kỳ năm trước thì đến cuối tháng 2 lượng nước sử dụng trong hồ Dầu Tiếng còn lại ít hơn đến 160 triệu mét khối. Theo lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh thì với lượng nước trong hồ Dầu Tiếng còn lại thì vụ đông xuân 2009-2010 vẫn còn đủ nước tưới nhưng vụ hè thu sắp tới có nguy cơ thiếu nước tưới.

Vì sao mùa mưa năm trước hồ Dầu Tiếng tích đủ nước như mọi năm nhưng đến nay lượng nước trong hồ lại thấp hơn cùng kỳ năm trước đến gần cả mét? Theo phân tích của ngành Thuỷ nông tỉnh thì nguyên nhân là do lượng nước tiêu thụ từ đầu vụ đông xuân đến nay tăng cao hơn mọi năm. Nguyên nhân là do diện tích nuôi trồng thuỷ sản cả ở Tây Ninh và TP.HCM đều tăng khá mạnh. Riêng ở Tây Ninh, năm nay diện tích nuôi trồng thuỷ sản tăng đến 30%, còn TP.HCM thì cũng tăng không dưới 30% diện tích. Bình quân mỗi ha mặt nước nuôi trồng thuỷ sản sử dụng lượng nước gấp 10 lần so với mỗi ha đất sản xuất nông nghiệp. Do đó mà lượng nước sử dụng cũng tăng khá mạnh so với năm trước. Một nguyên nhân nữa khiến lượng nước tiêu thụ tăng là do giá lúa đang rất cao, trồng lúa có lãi khiến cho nhiều nông dân chuyển từ trồng đậu (có nhu cầu nước tưới ít) sang trồng lúa (có nhu cầu nước tưới nhiều hơn). Đồng thời sau giai đoạn 1 hiện đại hoá hệ thống thuỷ lợi Dầu Tiếng một số khu vực trước đây không thể tưới tự chảy, nay lại tưới được làm tăng lượng nước sử dụng.

Làm sao để đảm bảo có đủ nước tưới cho vụ hè thu sắp tới? Ông Lê Thành Công cho biết ngay từ đầu tháng 2.2010- khi bắt đầu có dấu hiệu thiếu nước tưới, Công ty TNHH TMV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh đã triển khai thực hiện các giải pháp tiết kiệm nước tưới để hạn chế lượng nước dư thừa, thất thoát. Giải pháp đầu tiên là Công ty cho ngưng hoạt động toàn bộ các cửa tràn bên và tràn cuối để nước không bị thất thoát theo hệ thống tràn ra sông rạch. Giải pháp kế đến là đắp các kênh tiêu lớn để giữ nước lại, hạn chế lượng nước thất thoát ra sông. Đồng thời Công ty tập trung nạo vét kênh nội đồng, tạo dòng chảy thông thoáng để nước không ứ đọng, tràn bờ gây thất thoát. Bằng các biện pháp tiết kiệm nước như trên, từ đầu tháng 2 năm nay, Công ty đã hạn chế đáng kể lượng nước lãng phí không cần thiết mà vẫn đảm bảo được hiệu quả tưới tiêu. Theo tính toán của Công ty, sau khi áp dụng các giải pháp tiết kiệm nước thì từ nay đến cuối vụ đông xuân lượng nước sẽ tiêu thụ chỉ vào khoảng 180 triệu mét khối, còn lại cho vụ hè thu khoảng 390 triệu mét khối. Theo mức tiêu thụ hằng năm, nếu trong điều kiện thời tiết bình thường, không xảy ra hạn hán nặng thì vụ hè thu thường sử dụng khoảng 400 triệu mét khối nước.

Một số khu vực được tưới tự chảy sau khi nâng cấp kênh mương khiến lượng nước tiêu thụ tăng

Như vậy, nếu như vụ hè thu năm nay thời tiết bình thường thì lượng nước còn lại tương đối đủ đáp ứng nhu cầu tưới tiêu. Còn nếu trong vụ hè thu sắp tới thời tiết bất thường và có hạn hán thì cũng có nguy cơ một số khu vực sẽ không có nước tưới. Lúc đó Công ty sẽ có khuyến cáo để nông dân ở những khu vực này chuyển đổi cây trồng khác cho phù hợp và không bị thiệt hại.

Sơn TrẦn