Với 240km đường biên giới là đồng bằng, địa hình không cách trở, lại có nhiều cửa khẩu thông thương thuận tiện, hoạt động thương mại biên giới trên địa bàn Tây Ninh và các tỉnh láng giềng nước Campuchia những năm gần đây phát triển khá mạnh mẽ.

Hiện nay, về phía Tây Ninh, mạng lưới chợ ở 17/20 xã biên giới có tới 24 chợ (ba xã Tân Hoà, Tân Bình, Phước Chỉ chưa có chợ). Trong đó, có 15 chợ biên giới, 3 chợ liên xã, 5 chợ cửa khẩu. Đặc biệt, trong Khu Kinh tế cửa khẩu Mộc Bài còn có chợ Đường Biên. Thương nhân hoạt động trong các chợ là thương nhân Việt Nam, khách hàng là dân Campuchia sang các chợ mua hàng. Bình quân hằng ngày mỗi chợ có khoảng 100 khách hàng Campuchia sang mua hàng hoá. Hàng hoá trao đổi của cư dân các chợ thuộc xã biên giới là hàng Việt Nam có các chủng loại vật dụng gia đình bằng nhôm, nhựa, mì ăn liền, dầu ăn, bột giặt, vật liệu xây dựng, trái cây… Hàng của cư dân Campuchia gồm mì lát, mì tươi, hạt điều nguyên liệu, đâu các loại, lúa gạo, cát xây dựng… Trong năm 2009, doanh số bình quân mỗi chợ (không tính chợ Đường Biên trong KKTCK Mộc Bài) khoảng 40-60 triệu đồng/ngày, trong đó mua bán của cư dân qua biên giới khoảng 20-30%.

Về hoạt động biên mậu ở các cửa khẩu, các khu kinh tế cửa khẩu, ngày 2.7.2009 UBND tỉnh Tây Ninh ban hành Quyết định số 1294/QĐ-UBND hướng dẫn hoạt động mua bán, trao đổi hàng hoá của cư dân biên giới qua các cửa khẩu tỉnh Tây Ninh và các tỉnh giáp biên thuộc Campuchia. Hiện nay, tại các cửa khẩu phụ chưa có Hải quan quản lý, lực lượng Biên phòng đang triển khai quản lý. Về công tác kiểm dịch nhập khẩu, trong năm 2009 Tây Ninh đã kiểm dịch nhập khẩu 66.540 tấn hàng nông sản, 164.482m3 gỗ các loại, 3.540 cây cảnh. Về kiểm dịch động vật, Tây Ninh đã quy hoạch và xây dựng các địa điểm nuôi cách ly trâu, bò nhằm chủ động tăng cường kiểm soát dịch bệnh thú y và kiên quyết xử lý các trường hợp mua bán, vận chuyển trâu, bò trái phép qua biên giới.

Với việc vận dụng quy định pháp luật vào tình hình thực tế giao thương qua biên giới, năm 2009 Tây Ninh đạt kim ngạch xuất, nhập khẩu 744,732 triệu USD. Cụ thể xuất khẩu đạt 347,065 triệu USD, so cùng kỳ (năm 2008 là 289,011 triệu USD) tăng 20,08%; nhập khẩu đạt 397,667 triệu USD, so cùng kỳ (năm 2008 là 282,168 triệu USD) tăng 40,93%. Tuy nhiên, có điều đáng chú ý là kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp Tây Ninh qua các cửa khẩu biên giới trên địa bàn tỉnh chỉ chiếm từ 10-15%.  Còn lại là kết quả hoạt động của các doanh nghiệp thuộc TP.HCM và các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương…

T.H.D