Bức tranh Biển chết của họa sĩ Nguyễn Công Nhân - Ảnh: Facebook họa sĩ

Trưa 29-6, hoạ sĩ Hồ Minh Quân, hội viên Hội Mỹ thuật VN cho rằng, việc Hội văn học nghệ thuật Trà Vinh ra quyết định thu giữ bức tranh Biển chết là một sai phạm.

“Không có một Hội văn học nghệ thuật nào được quyền thu giữ tranh của hoạ sĩ.

Nếu trong trường hợp bức tranh có nội dung phản động, đi ngược lại đường lối chính sách của Đảng hoặc vi phạm bản quyền thì chỉ có các cơ quan chức năng như công an, viện kiểm sát, thanh tra... mới có quyền làm việc thu giữ đó”.

Về nghi vấn bức tranh Biển chết có vi phạm bản quyền sao chép từ ảnh hay không, hoạ sĩ Hồ Minh Quân cho biết, ông đã xem cả bức tranh và bức ảnh thì thấy rằng Biển chết là một bức tranh đẹp.

“Tôi cho rằng bức tranh này không có vấn đề về bản quyền. Anh Nguyễn Nhân có thể thấy dáng ngồi của bà mẹ trong ảnh rất đẹp, nên lấy dáng đó đưa vào tranh một cách hợp lý.

Việc đưa vào hội hoạ không đơn giản là xong ngay mà còn phải điều chỉnh màu, sáng tối... rất kỳ công.

Bức tranh Biển chết của hoạ sĩ Nguyễn Nhân là sử dụng tư liệu từ bức ảnh để sáng tác thành bức tranh mới chứ không phải là sao chép.

Bố cục bức tranh của anh Nguyễn Nhân khác rất nhiều bức ảnh. Bức tranh ấy cá chết rất nhiều, biển xanh đằng sau có một nhân vật nữ nằm chết như một người bị ngộ độc...

Tôi khẳng định, anh Nguyễn Nhân không sao chép từ bức ảnh ra bức tranh mà đã nâng lên một mức khác về tạo hình”, hoạ sĩ Hồ Minh Quân nhận định.

Ông cũng lấy thêm dẫn chứng, rất nhiều hoạ sĩ vẽ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vẽ tranh Chủ tịch Hồ Chí Minh... cũng có sử dụng tư liệu từ các bức ảnh, thì có được coi là vi phạm bản quyền hay không?

Ở khía cạnh pháp lý, luật sư Nguyễn Quang Ngọc, Công ty luật quốc tế Thiên Việt (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cũng khẳng định, một hội văn học nghệ thuật không được quyền thu giữ bức tranh của một hoạ sĩ dù hoạ sĩ có tham dự cuộc thi do hội đó tổ chức.

“Với thẩm quyền của mình thì Hội văn học nghệ thuật không được quyền thu giữ tranh của hoạ sĩ.

Trong trường hợp bức tranh đó có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì sẽ có cơ quan công an, thanh tra... mới được quyền giữ lại bức tranh đó để đảm bảo quyền lợi của các chủ thể quyền”.

Hoạ sĩ Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm (Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch) bày tỏ quan điểm: “Nếu đọc quyết định của Hội văn học nghệ thuật tỉnh Trà Vinh về việc thu giữ bức tranh Biển chết thì rõ ràng có nhiều điểm không ổn. 

Tôi cho rằng, việc cần làm bây giờ là Ban tuyên giáo tỉnh uỷ Trà Vinh và Sở Văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh Trà Vinh nên có cuộc làm việc với Hội văn học nghệ thuật tỉnh này và thu hồi quyết định kỷ luật với hoạ sĩ Nguyễn Nhân càng sớm càng tốt. 

Sau khi đã thu hồi quyết định trên rồi mới tiến hành xem xét lại từ đầu vụ việc, đảm bảo đúng trình tự các bước một cách khoa học, đúng quy định, đúng thẩm quyền rồi mới đưa ra kết luận”.

Luật sư Nguyễn Quang Ngọc cũng cho biết, các Hội không có thẩm quyền giám định và đưa ra kết luận xem bức tranh đó có vi phạm bản quyền sao chép từ ảnh hay không.

Việc giám định và đưa ra kết luận một tác phẩm có vi phạm bản quyền hay không thuộc về các cơ quan chuyên môn.

Tuy nhiên, luật sư Ngọc cũng khẳng định: “Mọi trường hợp thực hiện phái sinh dưới bất cứ hình thức nào đều được coi là hành vi vi phạm bản quyền”.

Trước đó, Hội văn học nghệ thuật Trà Vinh đã ra quyết định kỷ luật với hoạ sĩ Nguyễn Nhân. Theo nội dung Quyết định, Hội “cảnh cáo, thời gian thử thách là một năm” đối với họa sĩ Nguyễn Nhân, sinh năm 1953 - hội viên Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh.

Ngoài ra, hủy kết quả và thu hồi giải ba cuộc thi sáng tác mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016 đối với tác phẩm Biển chết: bao gồm chứng nhận giải thưởng và tiền thưởng là hai triệu đồng, kinh phí hỗ trợ sáng tác năm 2016 là 1,2 triệu đồng; thu giữ bức tranh làm tang vật.

Trong thời gian thử thách, họa sĩ Nguyễn Nhân không được tham gia cuộc thi Mỹ thuật Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh tổ chức.

Nguồn TTO