HTML clipboardVào sáng sớm, khi những giọt sương còn long lanh trên lá, khi mặt trời còn chưa
kịp chiếu rọi thứ ánh nắng gay gắt của mùa hè, đi qua đoạn đường vào phủ Tây Hồ,
người ta dễ bị ngây ngất bởi hương sen tinh khiết cứ nhẹ nhàng vương vấn mãi.
Từ hàng bao
đời nay, hồ Tây vào mùa sen nở luôn khiến lòng người lữ khách chẳng thể dứt áo
quay đi.
Hương sen,
dáng sen và cả những điều tinh túy, tao nhã nhất của đất trời như được lẫn trong
từng cánh sen. Hồn sen được coi là tao nhã nhất luôn thuộc về vùng sen Tây Hồ
với những hình ảnh đẹp dịu dàng tinh khiết rất riêng của Hà Nội.
Màu xanh
tươi của lá, hòa với sắc hồng dịu nhẹ của sen, những gam màu lạnh mát đó cứ bồng
bềnh trên mặt nước Tây Hồ, trong nền trời mây lồng lộng trong sáng tinh khôi,
rất gần với vẻ đẹp duyên dáng của những tà áo dài Việt Nam.
Vì thế, “thi
nhân mặc khách” thưởng sen, thưởng trà, thưởng sắc... mà không sao quên nổi bóng
hình người phụ nữ Việt thướt tha bên đóa sen hồng.
Vào sáng
sớm, khi những giọt sương còn long lanh trên lá, khi mặt trời còn chưa kịp chiếu
rọi thứ ánh nắng gay gắt của mùa hè, đi qua đoạn đường vào phủ Tây Hồ, người ta
dễ bị ngây ngất bởi hương sen tinh khiết cứ nhẹ nhàng vương vấn mãi.
Hương sen
tao nhã, màu sen hồng lẫn trong màu xanh của lá đọng sương đã tạo nên một bức
tranh hoàn mỹ. Và lẫn trong bức tranh tinh khiết của đất trời đó, là hàng vạn
cánh chè đang được từng cánh sen ấp ủ nâng niu suốt đêm trường. Để chờ người làm
Trà sen tới trút lọc.
Người Việt
thường cùng với thú ngắm sen, thưởng thức thứ hương thơm dịu nhẹ, thanh khiết
lại sáng tạo nên một thú thưởng trà cầu kỳ mà thanh nhã tuyệt diệu, đó là văn
hóa Trà sen Tây Hồ.
Trà sen Tây
Hồ không phải tự nhiên mà vang danh, chưa nói đến sự cầu kỳ chế biến. Mà đầu
tiên nhờ sự quý giá của sen Hồ Tây vốn rất riêng. Hoa sen nơi đây đẹp hơn mọi
nơi khác, bởi sen Hồ Tây có nhiều cánh xếp vào nhau, nhụy vàng thẫm, cánh hồng
phớt sắc, màu hồng rất lạ không nhạt không sẫm, hương thơm ngào ngạt.
Trong những
thứ trà uống, Trà sen quả là một tinh hoa của văn hoá Thăng Long và những câu
chuyện nghề làm Trà sen tinh quý đến nhường nào của người Kẻ Chợ. Trà sen quý
bởi được làm từ sen tươi, được ướp hương sống trong hoa sen. Chỉ có sau mùa sen
người ta mới có thể được thưởng thức loại trà thơm đặc biệt này.
Từ xa xưa,
người dân các làng cổ gồm: Quảng Bá, Tây Hồ và Nghi Tàm đã lưu truyền môn nghệ
thuật tinh tế này. Trà sen cốt để dâng tiến vua quan và những bậc quyền quý,
nhưng nay đã được đem ra tiếp khách tri âm hoặc là dùng làm thứ quà biếu gói
trọn hương vị đất Hà thành…
Dù dưới hình thức, ý nghĩa gì thì nghệ thuật ướp trà
sen đã trở thành niềm tự hào của người dân Quảng An đất Đại Việt ta.
Một năm
trồng sen, thu hoạch vỏn vẹn chỉ trong vài tuần. Hoa sen, lá sen, thân sen, củ
sen đều được bà con dùng cho mọi việc. Nhưng thứ tuyệt vời nhất mà sen Tây Hồ
đem đến cho đời thì chỉ có một, là Trà sen.
Vào buổi
sáng sớm hay chiều tối là thời điểm bỏ trà, hái sen. Người làm trà sen không đến
trong ngày rộn rã ồn ào trên đầm, mà chọn thời điểm thanh nhẹ lúc sẩm tối và
sáng tinh sương mới là lúc những người trồng hoa lặng lẽ chèo con thuyền nhỏ rẽ
nước.
Đem những
búp chè đã sao kỹ nhè nhẹ tách cánh sen hồng thả từng nhúm từng nhúm cho sen
ngậm, để suốt đêm ủ ấp những cánh chè ăn trọn tinh tuý trời đất. Rồi đến sáng
tinh sương lại se sẽ hái những đóa sen ngậm chè vẫn đang chúm chím nở.
Làm Trà sen
ngoài cách ướp sống ngay trên đầm, những nghệ nhân làm trà còn hái những bông
sen từ sớm, vừa chúm chím nở. Sau đó, nhanh chóng tách nhị hoa (hay gạo sen)
khỏi bông rồi dùng gạo sen để ướp trà.
Chè dùng để
ướp phải là thứ trà hảo hạng, những người thợ sẽ ướp trà với những cánh hoa sen
nhỏ trong hai ngày. Sau đó, trà được tách khỏi cánh sen sấy khô rồi mới bắt đầu
đem đi ướp. Cứ mỗi 1 kg chè, người ta phải dùng hai lạng gạo sen cho một lần
ướp. Ướp xong lại đem sấy khô, ướp tiếp lần hai. Vì hương sen chỉ thoang thoảng,
nên để hương sen ngấm sâu vào búp trà, các công đoạn cứ lặp đi lặp lại đến bảy
lần mới xong.
Mỗi lạng gạo sen phải cần tới 80-100 bông hoa, vì thế, để ướp được
1 kg chè, phải cần đến khoảng 1.400 bông sen.
Không chỉ có
hoa mà lá cũng mang rất đậm mùi hương, thứ hương ngái nồng của thứ đất bùn vốn
trầm lắng cả ngàn năm, vị ngọt của nước Tây Hồ thiêng đất Thăng Long. Bông sen
hồ Tây cũng to hơn các bông sen nơi khác, màu hoa hồng tươi, khi nở bung cánh
lớn.
Vì thế, nếu
được uống một hớp trà sen nghĩa là bạn đang uống cả một không gian đất trời là
vậy. Hỏi có thú chơi nào thanh tao nhã khí được như vậy, có hương, có sắc có vị,
có đầy đủ mọi rung cảm của thế gian trần tục, nhưng lại không gắt không tham
không tục. Xưa nay có lẽ chỉ có cư dân Bách Việt mới đủ tự hào với thú chơi như
vậy!
Theo
Sống mới