Hãng thông tấn Tân Hoa xã vừa trích lời Giáo sư, Tiến sĩ Sadeq Zibakalam của trường Đại học Tehran, một chuyên gia về khoa học chính trị cho biết, dưới áp lực và sự cô lập về kinh tế ngày càng tăng của Mỹ và phương Tây, Iran có khả năng từ bỏ các hoạt động làm giàu uranium cấp độ cao nếu nước này có thể đạt được số lượng nhiên liệu hạt nhân cần thiết. 

Theo ông Sadeq Zibakalam, nếu phương Tây hoặc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sẵn sàng cung cấp cho Iran nhiên liệu hạt nhân được làm giàu ở mức 20% để phục vụ cho những lò phản ứng thực nghiệm của nước này, thì có khả năng Iran ngừng ngay việc làm giàu uranium. Lý do khiến Iran phải sản xuất uranium làm giàu 20% là vì “phương Tây từ chối cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho lò phản ứng nghiên cứu của Tehran”. “Khi bị phương Tây từ chối, Iran không còn lựa chọn nào khác hơn là tự sản xuất uranium làm giàu 20% tại cơ sở hạt nhân Natanz hoặc Fordo” – Giáo sư Sadeq Zibakalam nói.

Iran cho biết, việc làm giàu uranium cũng nhằm cung cấp nhiên liệu cho nhà máy điện hạt nhân Bushehr. Ảnh: AFP

Đồng quan điểm với Giáo sư Zibakalam, Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi hôm 16.4 cũng nhận định rằng nếu quốc gia Cộng hoà Hồi giáo này được cung cấp nhiên liệu hạt nhân làm giàu ở mức độ cao, Tehran "sẽ đổi ý về việc làm giàu uranium."

Tuyên bố của Ngoại trưởng Iran được đưa ra 2 ngày sau khi kết thúc vòng đàm phán mới giữa Iran và P5+1 (gồm 5 nước uỷ viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Đức) tại Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ. Hai bên đều đánh giá vòng đàm phán này là tích cực và nhất trí tiếp tục đàm phán tại Baghdad vào ngày 23.5.

Ông Salehi nhấn mạnh, việc sản xuất trong nước nhiên liệu hạt nhân được làm giàu 20% để đáp ứng nhu cầu của các lò phản ứng là "quyền của Iran", song nước này có thể sẽ thay đổi quyết định nếu các cường quốc thế giới đảm bảo cung cấp cho Tehran nhiên liệu ở những mức độ làm giàu khác nhau.

Ngoại trưởng Iran Ali Akbar Salehi cũng yêu cầu nhóm P5+1 dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tehran trước khi tổ chức những vòng đàm phán về hạt nhân tiếp theo tại thủ đô Baghdad của Iraq vào tháng 5 tới. Theo ông Salehi, không có lý do gì để kéo dài thêm tiến trình dỡ bỏ trừng phạt, đồng thời nhấn mạnh nếu các bên cùng có thiện chí, tiến trình này có thể vượt qua một cách dễ dàng và Iran sẵn sàng giải quyết ổn thoả mọi vấn đề rất nhanh chóng.

Tuy nhiên, đề nghị của Ngoại trưởng Ali Akbar Salehi không được Mỹ chấp nhận. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner tuyên bố trước báo giới tại Washington rằng, hiện chưa phải là thời điểm thích hợp để bàn về việc nới lỏng hay dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Vấn đề trước tiên là, Iran phải giải toả được những quan ngại của cộng đồng quốc tế về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình bằng những bước đi cụ thể.

Trong bài phát biểu ở thủ đô Brasilia của Brazil, Ngoại trưởng Mỹ Hilary Clinton cũng nói rõ rằng, Washington không dỡ bỏ lệnh trừng phạt nhằm tiếp tục duy trì áp lực với Tehran, đồng thời yêu cầu Iran tỏ thái độ nghiêm túc trong các cuộc đàm phán hạt nhân.

THUÝ TRINH

(Theo THX/Reuters)