Cầu máng dẫn nước kênh chính qua suối Bến Đá

(BTN) - Ngày 9.8.2012, Ban quản lý đầu tư và xây dựng thuỷ lợi 9 thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chính thức làm lễ khánh thành và bàn giao tuyến kênh chính Tân Biên thuộc Dự án thuỷ lợi Phước Hoà giai đoạn 1 cho Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh quản lý. Đây là công trình thuỷ lợi lấy nước từ hồ Phước Hoà đưa về phục vụ sản xuất nông nghiệp cho 5 xã thuộc 2 huyện Châu Thành và Tân Biên. Dự án triển khai làm cho chính quyền và nhân dân các địa phương được hưởng lợi vui mừng vì sản xuất nông nghiệp chắc chắn sẽ phát triển. Thế nhưng…

CÔNG TRÌNH THUỶ LỢI CÓ QUY MÔ KHÁ LỚN      

Dự án Thuỷ lợi Phước Hoà là một trong các giải pháp về thuỷ lợi nằm trong quy hoạch phát triển ngành, nhằm giải quyết việc thiếu hụt nguồn nước phục vụ cho phát triển kinh tế xã hội cho nhiều tỉnh, thành phố trong khu vực. Đây là một dự án lớn được lãnh đạo Bộ Thuỷ lợi (cũ) nay là Bộ NN&PTNT quan tâm đầu tư nghiên cứu từ những năm của thập niên 90. Mục tiêu của dự án là lấy nước từ Sông Bé cấp tại chỗ cho các tỉnh Bình Dương, Bình Phước và chuyển nước về hồ Dầu Tiếng- cách 40 km trên lưu vực Sông Sài Gòn để cấp bổ sung cho các tỉnh Tây Ninh, Long An và thành phố Hồ Chí Minh. Quy mô của dự án bao gồm: Công trình đầu mối, kênh chuyển nước từ hồ Phước Hoà sang hồ Dầu Tiếng, xây dựng kênh chính và kênh cấp 1, 2, 3 thuộc các khu tưới Tân Biên, tỉnh Tây Ninh và Đức Hoà, tỉnh Long An. Dự án được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 xây dựng các hạng mục đầu mối, kênh chuyển nước từ hồ Phước Hoà về hồ Dầu Tiếng, kênh chính Tân Biên. Giai đoạn 2 phát triển khu tưới Tân Biên, tỉnh Tây Ninh, kênh chính và khu tưới Đức Hoà, tỉnh Long An. Tổng mức đầu tư của 2 giai đoạn là 329,5 triệu UDS- tương đương 6.100 tỷ đồng tính theo thời điểm đầu tư.

Riêng kênh chính Tân Biên trên địa bàn tỉnh Tây Ninh được phê duyệt thiết kế kỹ thuật- tổng dự toán vào tháng 4.2005 và tháng 7.2007 phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công. Tuy nhiên sau đó dự án có điều chỉnh, cho đến tháng 2.2009 kênh chính Tân Biên mới chính thức được khởi công xây dựng. Kênh có chiều dài 23.018 m, toàn bộ mái và đáy kênh được bê tông hoá, bờ bên phải kết hợp làm đường giao thông sỏi đỏ với tổng mức đầu tư là 167 tỷ đồng. Kênh chính Tân Biên lấy nước từ kênh chính Tây, đoạn đầu qua kênh TN 10 cũ đưa nước qua cầu máng suối Bến Đá tưới cho 6.700 ha của khu tưới mới thuộc 5 xã: An Cơ, Phước Vinh (Châu Thành) và Mỏ Công, Tân Phong, Hoà Hiệp (Tân Biên).

Như vậy, công trình thuỷ lợi Tân Biên thuộc Dự án Phước Hoà là công trình có quy mô đầu tư khá lớn. Tuy nhiên, chuyện hưởng nước tưới từ hệ thống thuỷ lợi này vẫn còn là chuyện của tương lai, hiện tại thì…

ĐÃ NHẬN BÀN GIAO, NHƯNG CHƯA THỂ KHAI THÁC

Theo lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh- đơn vị nhận bàn giao kênh chính Tân Biên, thì quá trình tiếp nhận hồ sơ bàn giao đã diễn ra từ tháng 11.2011. Sau khi kiểm tra hồ sơ bàn giao, Công ty đã lập đoàn kiểm tra thực tế công trình. Qua đó, Công ty đã đề nghị chủ đầu tư tháo dỡ làm mới lại 25 khoang bê tông mái lái bảo vệ kênh tưới; trám và gia cố hơn 600 khoang có vết nứt và thiếu kích thước; sửa chữa khắc phục 44 vị trí công trình trên kênh chưa đảm bảo chất lượng. Đến tháng 6.2012, các yêu cầu của Công ty cơ bản đã được chủ đầu tư thực hiện hoàn thành. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn một số hạng mục do đơn vị tiếp nhận yêu cầu nhưng chưa được chủ đầu tư giải quyết do đã đóng tài khoản không còn vốn đầu tư. Đó là các hạng mục: hệ thống thiết bị điện cho các máy đóng mở tại các cống điều tiết trên kênh chính Tân Biên; xây dựng đoạn kênh tiêu cập bờ tả từ K10+475 đến K11+500; xây dựng hố lắng đất, cát của toàn bộ cống tiêu luồn qua kênh; hoàn chỉnh và làm mới thêm một số tuyến kênh tiêu… Ngoài ra, đến nay dọc tuyến kênh chính vẫn còn tồn tại nhiều cây cao su nằm

trong phạm vị hành lang bảo vệ kênh, đã đền bù nhưng chưa giải toả; đồng thời phát sinh một số công trình mới, vật kiến trúc do dân lấn chiếm phạm vi công trình xảy ra trong quá trình thi công tuyến kênh.

Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất là dù đã tiếp nhận bàn giao tuyến kênh chính Tân Biên, nhưng Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh vẫn chưa thể đưa vào sử dụng. Nguyên nhân chủ yếu là do tuyến kênh chính cơ bản hoàn thành, nhưng toàn bộ phần kênh nhánh chưa được thi công. Dọc theo chiều dài hơn 23 km tuyến kênh chính, chủ đầu tư đã cho xây dựng sẵn nhiều cống đầu kênh nhánh, nhưng phía sau các cống đầu kênh thì hoàn toàn chưa có tuyến kênh nào. Không có kênh nhánh nên không thể mở nước tưới cho các cánh đồng trong vùng tưới được. Trên kênh chính hiện nay chỉ mở nước đủ cao trình bảo dưỡng kênh mà thôi. Đây không phải là thiếu sót của chủ đầu tư mà do kế hoạch xây dựng tuyến kênh chính và kênh nhánh không thực hiện đồng bộ- kênh chính thực hiện giai đoạn 1, các kênh nhánh và kênh nội đồng lại thực hiện giai đoạn 2. Do đó, sau khi nhận bàn giao kênh chính Tân Biên, Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh chưa thể khai thác được gì mà còn phải tốn kém thêm các khoản lương cho những nhân viên quản lý tuyến kênh này và có thêm trách giữ gìn, bảo vệ, chống xuống cấp.

Một số người dân có đất sản xuất nông nghiệp trong vùng tưới hết sức vui mừng khi tuyến kênh chính được thi công hoàn thành. Thế nhưng niềm vui lại không trọn vẹn do đồng ruộng vẫn chưa được tưới tiêu vì không có kênh nội đồng dẫn nước vào. Nhiều người băn khoăn: “Đến bao giờ các tuyến kênh nhánh nối từ tuyến kênh chính Tân Biên và hệ thống kênh nội đồng mới được triển khai xây dựng?”…

SƠN TRẦN

(còn tiếp )