Đây là vấn đề được đặt ra tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023 diễn ra chiều 11/10.

Trong báo cáo thẩm tra sơ bộ Báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành chính năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua thẩm tra Thường trực Ủy ban Pháp luật (UBPL) nhận thấy, báo cáo của Chính phủ đã tích hợp, phản ánh toàn diện kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) về hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước và của Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Kiểm toán nhà nước theo đúng yêu cầu của Quốc hội; đồng thời, tiếp tục có những đổi mới để nâng cao chất lượng Báo cáo.

Đề cập đến công tác tiếp công dân, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhấn mạnh, Thường trực UBPL đề nghị Chính phủ bổ sung làm rõ lý do của việc Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ “tiếp ít, ủy quyền nhiều”. Bên cạnh đó, trong Báo cáo gộp số ngày Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước các cấp trực tiếp tiếp công dân với số ngày ủy quyền cho cấp phó tiếp để đánh giá về việc chấp hành quy định của pháp luật về số ngày tiếp công dân của Thủ trưởng cơ quan hành chính nhà nước là chưa bảo đảm theo đúng theo quy định của Luật Tiếp công dân, chưa phản ánh chính xác trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong việc trực tiếp tiếp công dân. 

Về kết quả tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, Thường trực Ủy ban Pháp luật  đề nghị Chính phủ làm rõ lý do dẫn đến số lượng đơn thuộc trách nhiệm xử lý của Bộ, ngành tăng cao, số đơn đủ điều kiện xử lý càng lên cấp cao càng giảm để có giải pháp khắc phục phù hợp, bảo đảm hiệu quả, chất lượng của công tác tiếp nhận, xử lý đơn KNTC, giảm tải khối lượng công việc cho cán bộ, công chức làm công tác này; Đề nghị các cơ quan báo cáo rõ thêm lý do dẫn đến hầu hết đơn KNTC không đủ điều kiện xử lý. 

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023. Ảnh: TH. 

Liên quan đến kết quả thực hiện nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; kết quả giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo do các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội chuyển đến, Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng chỉ ra, tình trạng các cơ quan hành chính nhà nước chậm xem xét, giải quyết hoặc trả lời không đầy đủ, đúng hạn đối với đơn thư của công dân do các cơ quan Quốc hội chuyển đến là vấn đề tồn tại đã được UBPL và các cơ quan khác của Quốc hội chỉ ra trong nhiều năm qua, mặc dù đã rất cố gắng nhưng vẫn chưa khắc phục được triệt để. 

Do đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm trách nhiệm giải quyết KNTC và thông báo kịp thời kết quả giải quyết theo đúng quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Dẫn báo cáo của Ủy ban Pháp luật đề cập trách nhiệm trực tiếp tiếp công dân của Chủ tịch UBND cấp tỉnh,các Thủ trưởng cơ quan ngang bộ mới chỉ chiếm 45%, còn 55% chưa trực tiếp tiếp công dân, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị cần làm rõ, công khai thông tin, những đơn vị đứng đầu không trực tiếp tiếp công dân, kể cả cấp tỉnh, thủ trưởng, bộ trưởng các bộ ngành, công khai trước Quốc hội để các đại biểu nắm rõ.

“Nếu chúng ta có địa chỉ như thế này tôi cho rằng nếu công khai tình hình năm sau sẽ chuyển biến tích cực”, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nói.

Tuy báo cáo của Ban Dân nguyện cho thấy, việc giải quyết các kiến nghị của cử tri đạt trên 95%, song Phó Chủ tịch Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cần phân tích, làm rõ nguyên nhân vì sao số đoàn đông người, số lượt người và vụ việc tăng như trên. Đồng thời, bổ sung rõ địa chỉ cụ thể, cá nhân, cơ quan, đơn vị còn nhiều tồn tại, hạn chế để xác định trách nhiệm và có chế tài xử lý thích hợp.

Qua tiếp xúc cử tri, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm chỉ ra, các vụ việc khiếu nại đông người kéo dài liên quan đến đất đai nông lâm trường nổi lên chưa rõ nét, các giải pháp chưa thể hiện sự căn cơ; cụ thể, nhất là vấn đề hoàn thiện, tổ chức và thi hành pháp luật.

Thực tế cho thấy, tình trạng Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ hay Chủ tịch UBND cấp tỉnh “tiếp ít, ủy quyền nhiều” đã được phản ánh trong nhiều năm qua nhưng chưa được khắc phục triệt để.

Trong nội dung kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục cập nhật đầy đủ tình hình, số lượng của cả nước trong kỳ báo cáo; đánh giá làm rõ thêm tình hình đặc điểm, nguyên nhân khiếu nại, tố cáo năm 2023, phân tích chỉ rõ nguyên nhân số vụ việc, số đơn khiếu nại, tố cáo tăng lên; rà soát bổ sung một số giải pháp khắc phục tồn tại, khó khăn, vướng mắc khắc phục tồn tại, hạn chế, làm rõ các giải pháp trọng tâm, then chốt mang tính đột phá cần thực hiện ngay và các giải pháp cơ bản lâu dài; có lộ trình giải quyết các vụ việc khiếu nại tố cáo phức tạp, kéo dài...

Đồng thời, nghiên cứu bổ sung nêu cụ thể công khai tên danh mục những bộ ngành địa phương cơ quan đơn vị chưa làm tốt, chưa chấp hành nghiêm quy định của Đảng và pháp luật nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo, những nơi còn nhiều đơn thư khiếu nại tố cáo tồn đọng, kéo dài.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong năm 2023, tình hình công dân đến cơ quan nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh tăng so với năm 2022. Theo đó, số lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh tăng 37,5% so với năm 2022 với tổng số người được tiếp tăng 41,8% và hơn 294.000 vụ việc (tăng 33,2%). Tòa án nhân các cấp đã tiếp 285 lượt người (314 người) về 253 vụ việc (không có đoàn đông người), trong đó: 170 vụ việc khiếu nại; 83 vụ việc tố cáo.  
Các cơ quan hành chính tiếp nhận 446.805 đơn các loại; đã xử lý 422.801 đơn; qua xử lý có 50.533 đơn khiếu nại, 21.767 đơn tố cáo; có 28.892 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước.

Về kết quả giải quyết tố cáo, tổng số vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính các cấp là 7.592 vụ việc, giảm 7,6%; đã giải quyết 6.547 vụ việc, đạt 86,2%. Tòa án nhân dân các cấp đã tiếp nhận 313 đơn tố cáo, trong đó, thuộc thẩm quyền 312 vụ việc, đủ điều kiện thụ lý 110 đơn của 109 vụ việc; đã giải quyết 100 đơn.

Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương tiến hành 1.531 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm (tăng 20,7%) thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo tại 2.408 cơ quan, tổ chức, đơn vị; đã ban hành 1.283 kết luận thanh tra. Qua thanh tra kiến nghị xử lý hành chính đối với 233 tổ chức, 520 cá nhân; đã xử lý 190 tổ chức, 460 cá nhân.

Nguồn dangcongsan