Nền văn minh
Maya là nền văn minh cổ đặc sắc, được xây dựng bởi người Maya, một bộ tộc thổ
dân châu Mỹ đã từng sinh sống 2000 năm trước ở bán đảo Yacatan của Trung Mỹ,
thuộc đông nam Mexico, bắc Guatemala và Honduras ngày nay.
Nền văn minh
Maya đạt trình độ cao không những về lĩnh vực xây dựng nhà nước mà còn phát
triển rực rỡ ở lĩnh vực kiến trúc, toán học, thiên văn và tính toán thời gian.
Căn cứ vào các
di vật khám phá ngày càng phong phú, người ta xác định được rằng vào khoảng thế
kỷ thứ 1, các quốc gia cổ đại của người Maya đã được thành lập. Phần lớn các
quốc gia này bị diệt vong vì nhiều lý do vào thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 10. Chỉ
có quốc gia trên bán đảo Yucatan, thuộc Mexico tiếp tục tồn tại cho đến khi thực
dân Tây Ban Nha xâm chiếm vùng này vào thế kỷ 16. Hậu quả của cuộc xâm lăng đã
tàn phá rất nhiều các di sản của người Maya.Tuy nhiên, vẫn còn một số công trình
độc đáo còn sót lại và tồn tại cho đến ngày nay. Những công trình này đã thu hút
rất nhiều du khách đến tham quan và khám phá. Đáng chú ý nhất là 10 ngôi đền kim
tự tháp cổ độc đáo của đế chế Maya.
1. Lamanai,
Belize
Lamanai nằm ở
phía bắc Belize. Theo tiếng Maya “Lamanai” có nghĩa là “cá sấu lặn dưới nước”
- đây là một trong vài di tích Maya còn giữ được tên gốc của nó. Các công trình
khảo cổ học đã tập trung đầu tư và bảo tồn những di tích của ngôi đền Maya cao
33m. Đây là điểm du lịch được nhiều người quan tâm và tham quan hàng năm.
2. Coba,
Mexico
Coba là một
thành phố Maya cổ rộng lớn với dân số 50.000 người. Hầu hết các công trình của
Copa được xây dựng vào năm 500 – 900 sau Công nguyên. Đến thế kỷ 14, nhiều ngôi
đền được xây dựng mới và trùng tu. Copa có nhiều kim tự tháp, cao nhất là kim tự
tháp Nohoch Mul khoảng 42 m. Ngày nay, chỉ một phần nhỏ của các di tích được các
nhà khảo cổ học bảo tồn. Nét kiến trúc độc đáo của Nohoch Mul sẽ là điểm thu
hút nổi bật đối với du khách.
3.
Caracol, Belize
Caracol là khu
di tích Maya rộng nhất của Belize, nằm trên cao nguyên Vaca, cách mực nước biển
khoảng 500 m. Caracol một thời là thành phố cổ Maya rộng nhất có diện tích 168
km2. Vào năm 650 sau Công nguyên, dân số nơi đây ước lượng khoảng 150.000 người,
cao gấp 2 lần so với dân cư ở thành phố Belize ngày nay. Kim tự tháp rộng nhất ở
Caracol là Canaa ( Bầu trời xanh ) cao 43 m. Đây là công trình nhân tạo cao nhất
ở Belize và là điểm du lịch thú vị thu hút.
4.
Copan, Honduras
Copan là một
thành phố Maya nhỏ nằm ở miền tây Honduras, nổi tiếng với hàng loạt hình ảnh bia
đá. Các biểu tượng trang trí trên bia đá và tượng điêu khắc của các ngôi đền
Copan là những nét chạm khắc tinh tế đầy nghệ thuật. Một vài trong số các di
tích ở Copan có từ thế kỷ 19 trước Công nguyên. Copan là một trong những thành
phố phát triển mạnh, có nhiều di tích Maya quan trọng nhất của thế kỷ thứ 5 và
có 20.000 cư dân. Điểm cao nhất của Copan là ngôi đền Maya cổ được biết đến như
là ngôi đền thứ 16, cao 30m nằm phía trên Great Plaza.
5.
Tulum, Mexico
Tulum nằm trên
đường bờ biển phía đông của bán đảo Yucatan, Mexico. Nơi đây một thời là cảng
chính của Coba, Mexico. Tulum được xây dựng vào khoảng năm 1200 sau Công nguyên,
khi nền văn minh Maya bị suy sụp. Tuy nhiên, bãi biển nhiệt đới đã làm cho nơi
đây trở thành khu di tích Maya độc đáo và hấp dẫn.
6.
Calakmul, Mexico
Calakmul là khu
di tích Maya ẩn bên trong khu rừng nhiệt đới của Campache, Mexico. Đây là một
trong những thành phố Maya rộng lớn nhất với 6.500 tích cổ lộ thiên trên mặt
đất. Calakmul cao 55 m, là kim tự tháp rộng nhất so với các di tích cổ khác. Đến
với Calakmul, du khách sẽ thực sự thích thú khi biết thêm về lịch sử hào hùng
và nền văn hoá đặc sắc của đế chế Maya.
7.
Palenque, Mexico
Palenque là khu khảo cổ học nằm ở rìa phía tây Chiapas, Mexico. Nơi đây có một
số tượng điêu khắc và công trình kiến trúc cổ đẹp của người Maya. Hầu hết các
công trình di tích của Palanque có từ năm 600 – 800 sau Công nguyên. Ở đây có
những ngôi đền kim tự tháp được khắc chữ với nét kiến trúc độc đáo thu hút đông
đảo khách du lịch đến tham quan và tìm hiểu. Nhiều người xem nghệ thuật Maya từ
năm 200 đến 900 là tinh xảo và đẹp nhất của Tân Thế Giới cổ. Những tác phẩm chạm
khắc và nghệ thuật đắp nổi bằng vữa tường ở Palenque và những bức tượng phô bày
dáng vẻ tinh tế, yêu kiều của con người ở Nam Mỹ làm các nhà khảo cổ nhớ đến các
nền văn minh kinh điển của Cựu Thế Giới.
8. Uxmal, Mexico
Uxmal là một trong những di tích đẹp nhất của thời gian trước khi Columbia tìm
ra châu Mỹ. Cấu trúc di tích dễ nhận biết và cao nhất có độ cao 35 m là kim tự
tháp của người Magician. Nhìn tổng thể, lối kiến trúc bề ngoài của kim tự tháp
này không giống như lối kiến trúc dạng bậc thang hình chữ nhật hay hình vuông
như các kim tự tháp Maya khác. Kim tự tháp Uxmal được xây dựng từ thế kỷ thứ 6
đến thế kỷ 10.
9. Tikal, Guatemala
Nằm trong rừng rậm nhiệt đới của vùng đất thấp ở miền bắc Guatemala, Tikal có lẽ
là di tích kim tự tháp làm bạn thích thú nhất so với các kim tự tháp Maya khác.
Nhiều tòa kim tự tháp còn nguyên vẹn được bảo tồn kỹ lưỡng cùng với các kim tự
tháp đổ nát vẫn còn bị chôn vùi trong rừng nhiệt đới này.
Từ năm 200 – 900 sau Công nguyên, Tikal là thành phố Maya rộng lớn nhất với dân
số khoảng 100.000 - 200.000 người. Tikal có 6 đền kim tự tháp, lớn nhất là kim
tự tháp IV cao 72 m, được xây dựng và hoàn thành vào năm 720 sau Công nguyên.
Leo lên đỉnh của một trong những ngôi đền Maya cổ này sẽ là một trải nghiệm
tuyệt vời với du khách muốn ngắm toàn cảnh đẹp ở xung quanh kim tự tháp.
10. Chichen Itza, Mexico
El Castillo là tên gọi của một trong những ngôi đền Maya đẹp nhất bị chi phối
bởi lối kiến trúc của Chichen Itza. Cách thiết kế của ngôi đền mang ý nghĩa
thiên văn học đặc biệt. Mỗi bề mặt của kim tự tháp có 91 bậc giao nhau tại một
bục chính giữa ở trên cao, tạo thành 365 bậc tương trưng cho số ngày trong năm.
Đây là điểm du lịch thú vị để du khách khám phá nét kiến trúc độc đáo và tìm
hiểu lịch sử lâu đời của đế chế Maya cổ.
T.T (st)