Nền văn minh Maya là nền văn minh cổ đặc sắc, được xây dựng bởi người Maya, một bộ tộc thổ dân châu Mỹ đã từng sinh sống 2000 năm trước ở bán đảo Yacatan của Trung Mỹ, thuộc đông nam Mexico, bắc Guatemala và Honduras ngày nay.

Nền văn minh Maya đạt trình độ cao không những về lĩnh vực xây dựng nhà nước mà còn phát triển rực rỡ ở lĩnh vực kiến trúc, toán học, thiên văn và tính toán thời gian.

Căn cứ vào các di vật khám phá ngày càng phong phú, người ta xác định được rằng vào khoảng thế kỷ thứ 1, các quốc gia cổ đại của người Maya đã được thành lập. Phần lớn các quốc gia này bị diệt vong vì nhiều lý do vào thế kỷ thứ 9 đến thế kỷ thứ 10. Chỉ có quốc gia trên bán đảo Yucatan, thuộc Mexico tiếp tục tồn tại cho đến khi thực dân Tây Ban Nha xâm chiếm vùng này vào thế kỷ 16. Hậu quả của cuộc xâm lăng đã tàn phá rất nhiều các di sản của người Maya.Tuy nhiên, vẫn còn một số công trình độc đáo còn sót lại và tồn tại cho đến ngày nay. Những công trình này đã thu hút rất nhiều du khách đến tham quan và khám phá. Đáng chú ý nhất là 10 ngôi đền kim tự tháp cổ độc đáo của đế chế Maya.

1. Lamanai, Belize

Lamanai nằm ở phía bắc Belize. Theo tiếng Maya “Lamanai” có nghĩa là “cá sấu lặn dưới nước” - đây là một trong vài di tích Maya còn giữ được tên gốc của nó. Các công trình  khảo cổ học đã tập trung đầu tư và bảo tồn những di tích của ngôi đền Maya cao 33m. Đây là điểm du lịch được nhiều người quan tâm và tham quan hàng năm.

2. Coba, Mexico

Coba là một thành phố Maya cổ rộng lớn với dân số 50.000 người. Hầu hết các công trình của Copa được xây dựng vào năm 500 – 900 sau Công nguyên. Đến thế kỷ 14, nhiều ngôi đền được xây dựng mới và trùng tu. Copa có nhiều kim tự tháp, cao nhất là kim tự tháp Nohoch Mul khoảng 42 m. Ngày nay, chỉ một phần nhỏ của các di tích được các nhà khảo cổ học bảo tồn. Nét kiến trúc độc đáo của Nohoch Mul  sẽ là điểm thu hút nổi bật đối với du khách.

3. Caracol, Belize

Caracol là khu di tích Maya rộng nhất của Belize, nằm trên cao nguyên Vaca, cách mực nước biển khoảng 500 m. Caracol một thời là thành phố cổ Maya rộng nhất có diện tích 168 km2. Vào năm 650 sau Công nguyên, dân số nơi đây ước lượng khoảng 150.000 người, cao gấp 2 lần so với dân cư ở thành phố Belize ngày nay. Kim tự tháp rộng nhất ở Caracol là Canaa ( Bầu trời xanh ) cao 43 m. Đây là công trình nhân tạo cao nhất ở Belize và là điểm du lịch thú vị thu hút.

4. Copan, Honduras

Copan là một thành phố Maya nhỏ nằm ở miền tây Honduras, nổi tiếng với hàng loạt hình ảnh bia đá. Các biểu tượng trang trí trên  bia đá và tượng điêu khắc của các ngôi đền Copan là những nét chạm khắc tinh tế đầy nghệ thuật. Một vài trong số các di tích ở Copan có từ thế kỷ 19 trước Công nguyên. Copan là một trong những thành phố phát triển mạnh, có nhiều di tích Maya quan trọng nhất của thế kỷ thứ 5 và có 20.000 cư dân. Điểm cao nhất của Copan là ngôi đền Maya cổ được biết đến như là ngôi đền thứ 16, cao 30m nằm phía trên Great Plaza.

5. Tulum, Mexico

Tulum nằm trên đường bờ biển phía đông của bán đảo Yucatan, Mexico. Nơi đây một thời là cảng chính của Coba, Mexico. Tulum được xây dựng vào khoảng năm 1200 sau Công nguyên, khi nền văn minh Maya bị suy sụp. Tuy nhiên, bãi biển nhiệt đới đã làm cho nơi đây trở thành khu di tích Maya độc đáo và hấp dẫn.

6. Calakmul, Mexico

Calakmul là khu di tích Maya ẩn bên trong khu rừng nhiệt đới của Campache, Mexico. Đây là một trong những thành phố Maya rộng lớn nhất với 6.500 tích cổ lộ thiên trên mặt đất. Calakmul cao 55 m, là kim tự tháp rộng nhất so với các di tích cổ khác. Đến với Calakmul, du khách sẽ thực sự thích thú khi biết thêm về  lịch sử hào hùng và nền văn hoá đặc sắc của đế chế Maya.

7. Palenque, Mexico

Palenque là khu khảo cổ học nằm ở rìa phía tây Chiapas, Mexico. Nơi đây có một số tượng điêu khắc và công trình kiến trúc cổ đẹp của người Maya. Hầu hết các công trình di tích của Palanque có từ năm 600 – 800 sau Công nguyên. Ở đây có những ngôi đền kim tự tháp được khắc chữ với nét kiến trúc độc đáo thu hút đông đảo khách du lịch đến tham quan và tìm hiểu. Nhiều người xem nghệ thuật Maya từ năm 200 đến 900 là tinh xảo và đẹp nhất của Tân Thế Giới cổ. Những tác phẩm chạm khắc và nghệ thuật đắp nổi bằng vữa tường ở Palenque và những bức tượng phô bày dáng vẻ tinh tế, yêu kiều của con người ở Nam Mỹ làm các nhà khảo cổ nhớ đến các nền văn minh kinh điển của Cựu Thế Giới.

8. Uxmal, Mexico

Uxmal là một trong những di tích đẹp nhất của thời gian trước khi Columbia tìm ra châu Mỹ. Cấu trúc di tích dễ nhận biết và cao nhất có độ cao 35 m là kim tự tháp của người Magician. Nhìn tổng thể, lối kiến trúc bề ngoài của kim tự tháp này không giống như lối kiến trúc dạng bậc thang hình chữ nhật hay hình vuông như các kim tự tháp Maya khác. Kim tự tháp Uxmal được xây dựng từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ 10.

9. Tikal, Guatemala

Nằm trong rừng rậm nhiệt đới của vùng đất thấp ở miền bắc Guatemala, Tikal có lẽ là di tích kim tự tháp làm bạn thích thú nhất so với các kim tự tháp Maya khác. Nhiều tòa kim tự tháp còn nguyên vẹn được bảo tồn kỹ lưỡng cùng với các kim tự tháp đổ nát vẫn còn bị chôn vùi trong rừng nhiệt đới này.

Từ năm 200 – 900 sau Công nguyên, Tikal là thành phố Maya rộng lớn nhất với dân số khoảng 100.000 - 200.000 người. Tikal có 6 đền kim tự tháp, lớn nhất là kim tự tháp IV cao 72 m, được xây dựng và hoàn thành vào năm 720 sau Công nguyên. Leo lên đỉnh của một trong những ngôi đền Maya cổ này sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời với du khách muốn ngắm toàn cảnh đẹp ở xung quanh kim tự tháp.

10. Chichen Itza, Mexico

El Castillo là tên gọi của một trong những ngôi đền Maya đẹp nhất bị chi phối bởi lối kiến trúc của Chichen Itza. Cách thiết kế của ngôi đền mang ý nghĩa thiên văn học đặc biệt. Mỗi bề mặt của kim tự tháp có 91 bậc giao nhau tại một bục chính giữa ở trên cao, tạo thành 365 bậc tương trưng cho số ngày trong năm. Đây là điểm du lịch thú vị để du khách khám phá nét kiến trúc độc đáo và tìm hiểu lịch sử lâu đời của đế chế Maya cổ.

T.T (st)