Khu phun sơn tĩnh điện.

ÐÃ TỪNG BỊ XỬ LÝ

Theo đơn của bà Thàng, vào khoảng tháng 1.2009, bà đã từng gửi đơn kiến nghị đến nhiều cơ quan, ban, ngành trong tỉnh để yêu cầu giải quyết việc cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt (cơ sở) gây ô nhiễm môi trường.

Cơ sở này giáp ranh với nhà bà Thàng, chuyên gia công cơ khí, sơn tĩnh điện; đăng ký hộ kinh doanh lần đầu vào ngày 12.8.2008, do ông Châu Tấn Tài làm chủ. Hằng ngày, cơ sở phun sơn lên mặt hàng gia công gây phát tán bụi sơn ra môi trường xung quanh, xả nước thải nhiễm dung dịch hoá chất dùng để tẩy rửa cửa sắt, tạo nguy cơ ô nhiễm mạch nước ngầm, ngoài ra trong quá trình hoạt động, cơ sở còn tạo tiếng ồn, gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bà con lân cận.

Sau khi tiếp nhận đơn kiến nghị, ngày 10.1.2009, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoà Thành (Phòng TN&MT) UBND xã Long Thành Trung đi kiểm tra thực tế.

Theo đó, tại khu vực sản xuất có 1 máy sơn tĩnh điện, 1 buồng sơn, 1 buồng sấy, 7 hồ chứa nước tẩy, rửa (trong đó có 4 hồ chứa dung dịch Phosphat ZN dùng để tẩy dầu). Cơ sở này hoạt động trong khu dân cư.

Các mặt hàng cần sơn đã được định hình sẵn trước khi đưa đến đây, có dính dầu nhớt, bụi, gỉ sét; nên phải qua công đoạn cho vào hồ tẩy nhằm chống oxy hoá, tiếp đến phải rửa sạch lại bằng nước giếng khoan, sau đó mới đưa vào buồng sơn, sấy là khâu cuối cùng.

Bà Thàng vốc lấy cả vốc bụi sơn tại một vị trí trong công ty giáp ranh với tường nhà bà.

Cũng vào thời điểm đó, tại khâu rửa lại mặt hàng bằng nước giếng, phát sinh nước thải xả thẳng xuống hầm chứa đặt âm dưới đất. Khi kiểm tra các hầm chứa, do hầm được thiết kế đặt âm dưới đất và láng nền bê tông nên không thể lấy mẫu để phân tích. Ngoài ra, cơ sở chưa thực hiện các biện pháp xử lý chất thải. Cơ sở có giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh nhưng chưa đăng ký xác nhận đề án bảo vệ môi trường. Ðoàn kiểm tra yêu cầu cơ sở trong thời hạn 10 ngày phải bổ sung đề án bảo vệ môi trường, xây dựng các công trình xử lý nước thải, khí thải đạt tiêu chuẩn theo quy định.

Dù vậy, cơ sở vẫn chưa khắc phục vấn đề mà cơ quan chức năng yêu cầu, nên người dân tiếp tục gửi đơn kiến nghị đến Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) cùng một số cơ quan chức năng khác. Ngày 12.11.2009, Sở TN&MT phối hợp với Phòng TN&MT, UBND xã Long Thành Trung, Ðài Phát thanh và Truyền hình Tây Ninh kiểm tra thực tế cơ sở của ông Tài.

Ngày 1.12.2009, Sở TN&MT có Công văn số 2461 gửi UBND huyện Hoà Thành, nội dung thể hiện: qua kiểm tra cho thấy, cơ sở đang tạm ngưng công đoạn sơn, chưa thực hiện việc khắc phục xử lý nước thải, khí thải. Ðoàn công tác đã lập biên bản yêu cầu cơ sở phải tạm ngưng công đoạn làm sạch mặt hàng gia công tránh gây phát sinh nước thải ra môi trường, đồng thời lập biên bản lấy mẫu nước thải tại hiện trường để kiểm nghiệm nhằm phục vụ bước xử lý tiếp theo. Kết quả kiểm nghiệm sau đó cho thấy, các chất ô nhiễm chủ yếu trong nước thải của cơ sở đều vượt tiêu chuẩn cho phép (TCVN: 2005 cột B) từ 1,1 đến 2,75 lần.

Một trong hai hồ nước bẩn nghi là hoá chất dùng để tẩy hàng đang tồn tại trong Công ty Tân Dân Nhựt.

Phần cuối Công văn 2461 nêu rõ: “Từ những sai phạm trên, Sở TN&MT đề nghị UBND huyện Hoà Thành tạm đình chỉ hoạt động cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt để thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng gây ô nhiễm môi trường, hoặc di dời công ty ra khỏi khu vực đông dân cư”. Ngày 11.1.2010, UBND huyện Hoà Thành có Công văn số 11 về việc tạm đình chỉ hoạt động cơ sở sơn tĩnh điện của ông Châu Tấn Tài. Khi cơ sở thực hiện xong các biện pháp bảo vệ môi trường, xét nghiệm mẫu nước thải đạt tiêu chuẩn theo quy định mới được phép hoạt động trở lại.

Ngày 2.2.2010, tại văn phòng Ban quản lý ấp Long Trung đã diễn ra cuộc họp với thành phần tham dự gồm đại diện chính quyền địa phương, Phòng TN&MT, cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt và hai người con của bà Nguyễn Thị Thàng. Trong biên bản cuộc họp, đại diện gia đình bà Thàng nêu ý kiến: “Nếu cơ sở của ông Tài hoạt động trở lại phải có văn bản cho phép của UBND huyện Hoà Thành. Chúng tôi có quyền kiến nghị kiểm tra đột xuất việc lấy mẫu nước thải bất kỳ ngày nào khi cơ sở tái hoạt động (trường hợp nghi ngờ có vi phạm về môi trường- PV)”.

Ngày 9.2.2010, UBND huyện Hoà Thành có Công văn số 44 về việc cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt đã thực hiện các biện pháp khắc phục môi trường. Theo công văn này, sau khi huyện Hoà Thành ban hành Công văn số 11 tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở sơn gia công để thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, Trung tâm Quan trắc môi trường thuộc Sở TN&MT đã lập biên bản lấy mẫu nước thải tại hệ thống xử lý của cơ sở, cũng như mẫu nước ngầm tại nhà bà Nguyễn Thị Thàng. Kết quả xét nghiệm sau đó cho thấy nước thải của cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt đã đạt tiêu chuẩn môi trường cho phép (QCVN 24:2009/BTNMT, cột B). Nước ngầm tại nhà bà Thàng đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng (QCVN 09:2008/BTNMT).

Từ những cơ sở trên, nhận thấy cơ sở sơn gia công Tân Dân Nhựt đã thực hiện các biện pháp khắc phục môi trường, UBND huyện Hoà Thành chấp thuận cho cơ sở được phép hoạt động trở lại. Ðồng thời, đề nghị cơ sở tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo đề án đã đăng ký xác nhận (số 90 ngày 1.12.2009 do Phòng TN&MT cấp). Ngày 21.5.2010, cơ sở này chính thức đăng ký giấy phép kinh doanh lên thành Công ty TNHH MTV Tân Dân Nhựt (công ty) với nhiều ngành, nghề kinh doanh, nhưng được biết chủ yếu vẫn là gia công sơn tĩnh điện.

LẠI CÓ DẤU HIỆU VI PHẠM

Mới đây, bà Nguyễn Thị Thàng gửi đơn yêu cầu giải quyết đến nhiều cơ quan chức năng trong tỉnh, nội dung vẫn xoay quanh những vấn đề tương tự như trước kia đối với Công ty Tân Dân Nhựt.

“Bụi khí ô nhiễm và mùi hôi từ công ty vẫn cứ phát tán ra môi trường xung quanh. Công đoạn kéo cửa sắt ra vào buồng sơn phát ra tiếng ồn lớn, rung động đến nhà tôi liền bên nên không thể nghỉ ngơi gì được. Công ty tiếp tục tái vi phạm ngay từ khi được phép hoạt động trở lại, nhưng vì là hàng xóm với nhau nên gia đình tôi vẫn cố gắng chịu đựng qua nhiều năm, đã đến lúc không chịu được nữa… nguyện vọng của chúng tôi là di dời hẳn công ty của ông Tài ra khỏi khu dân cư”,  bà Thàng trình bày vào sáng 11.1.2018.

Chiều 11.1.2018, đại diện Phòng TN&MT, UBND xã Long Thành Trung, Ðội Công an kinh tế (Công an huyện Hoà Thành), bà Nguyễn Thị Thàng đã đến kiểm tra thực tế tại Công ty Tân Dân Nhựt theo đơn thư phản ánh. Quá trình kiểm tra cho thấy, tổng diện tích nhà xưởng và khuôn viên sân của công ty khoảng 600m², trong đó, khu hoạt động phun sơn, sấy và chứa các vật dụng có liên quan chiếm khoảng 300m², bụi bẩn trong khu vực này khá nhiều, thậm chí có chỗ rất dày. Bụi bám trắng xoá xung quanh tường, mái nhà xưởng và không ít vật dụng để ngổn ngang bên dưới nền nhà.

Công ty Tân Dân Nhựt có dùng tôn che chắn xung quanh khu vực phun sơn nhưng chưa kín hoàn toàn, vẫn còn nhiều kẽ hở theo vị trí vách tường giáp ranh với nhà bà Thàng và một số chỗ khác trên mái nhà ngay cạnh cuối khu xưởng, bụi bẩn có phát tán ra môi trường bên ngoài. Tại thời điểm kiểm tra, công ty không hoạt động, nhưng bà Thàng có ghi được hình ảnh công ty vẫn làm việc bình thường trước khi đoàn kiểm tra đến. Biên bản của đoàn công tác ghi nhận, hiện tại trong xưởng vẫn còn có 6 hồ xây tô bằng tường gạch dùng để tẩy, rửa mặt hàng gia công; trong đó có 4 hồ đã khô nước, 2 hồ còn lại có chứa nước màu đen trông rất bẩn. Ông Tài cho hay: “Từ lâu đã không dùng đến những hồ này”. Bà Thàng liền thắc mắc: “Không dùng thì chứa nước trong 2 hồ đó để làm gì”?

Ông Tài thừa nhận vào những dịp giáp tết nguyên đán, hàng gia công về nhiều nên có làm việc thêm ngoài giờ hành chính, có khi đến khoảng 21 giờ. Biên bản có phần nhận xét: “Công ty chưa che chắn kín đáo ngay khu máy móc hoạt động, vẫn còn để bụi phát tán ra môi trường xung quanh, gây tiếng ồn”. Biên bản còn đề nghị Công ty Tân Dân Nhựt trong thời hạn 10 ngày (kể từ ngày 11.1.2018) phải thực hiện những việc: không cho bụi phát tán ra môi trường xung quanh; hoạt động đúng giờ giấc quy định để không ảnh hưởng đến người dân; nghiêm túc thực hiện đúng theo đề án bảo vệ môi trường đã được ngành chức năng phê duyệt.

Ðoàn kiểm tra yêu cầu ông Tài trong thời gian tới phải hút sạch nước trong 2 hồ đang chứa đem đi xử lý trước sự chứng kiến của người phản ánh (bà Thàng), đồng thời đập bỏ hết toàn bộ 6 hồ (do ông Tài khẳng định từ lâu đã không sử dụng đến) để tránh sự nghi ngờ của người dân về việc sử dụng hoá chất gây tác động đến môi trường, ông Tài đã đồng ý với yêu cầu này. Bà Thàng có quyền lựa chọn đơn vị bất kỳ đến để đo mẫu bụi sơn nếu có phát tán ra bên ngoài công ty, nhằm làm cơ sở xử lý vi phạm về môi trường. Ðại diện Phòng TN&MT cũng đã đến nhà bà Thàng để lấy mẫu nước ngầm từ giếng khoan để phục vụ công tác kế tiếp. Riêng bà Thàng vẫn một mực mong muốn Công ty Tân Dân Nhựt phải di dời ra khỏi khu dân cư.

Quốc Sơn