Không phải tất cả nhiễm trùng xảy ra trong thai kỳ đều gây dị tật bẩm sinh. Một số nhiễm trùng trước và trong thai kỳ có thể gây hại cho thai phụ và thai nhi ngay trong bụng mẹ, như gây chết thai (thai lưu), thai chậm phát triển, các dị tật bẩm sinh, tàn phế vĩnh viễn như gây điếc hay mù bẩm sinh, giảm phát triển trí tuệ, khả năng học hỏi…

Các tác nhân nhiễm trùng gây dị tật bẩm sinh chủ yếu bao gồm rubella (virus gây bệnh sởi Ðức), varicella (virus gây bệnh thuỷ đậu hay trái rạ), CMV (virus gây nhiễm trùng bẩm sinh và có thể gây các vấn đề sức khoẻ lâu dài như điếc, mù, kém phát triển trí tuệ, tật đầu nhỏ, rối loạn phối hợp vận động, yếu cơ, động kinh), toxoplasma (ký sinh trùng gây nhiễm trùng mắt, gan và lách to, vàng da, viêm phổi ở trẻ sơ sinh, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn tới chậm phát triển trí tuệ, động kinh, ảnh hưởng thị lực và thính lực, liệt não), và gần đây là virus Zika (gây tật đầu nhỏ, dẫn tới nhiều vấn đề sức khoẻ lâu dài về thể chất và phát triển như động kinh, đi lại và học tập khó khăn, giảm thị lực và thính lực…).

Theo Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mười cách sau đây có thể giúp tránh được các nhiễm trùng nguy hiểm cho thai phụ và thai nhi:

- Tự bảo vệ bản thân phòng tránh nhiễm virus Zika bằng cách không đi đến vùng đang có d ịch Zika, phòng tránh muỗi đốt.

- Rửa tay với xà bông sau khi đi vệ sinh, tiếp xúc thịt, trứng và rau sống, chuẩn bị bữa ăn, chăm sóc thú cưng, chăm sóc (thay tã) trẻ em, tiếp xúc người bệnh, làm vườn, tiếp xúc bụi, đất.

- Rửa tay với xà bông sau khi chơi với trẻ em (nước bọt, nước tiểu, phân trẻ em chứa nhiều loại virus).

- Không dùng sữa chưa tiệt trùng và sản phẩm từ sữa chưa tiệt trùng (tránh nhiễm Listeria).

- Không chạm và làm sạch khay chứa phân mèo (tránh nhiễm toxoplasma).

- Tránh xa các động vật gặm nhấm hoang dã hoặc thú cưng (chuột hamster) và phân của chúng.

- Kiểm tra và chủng ngừa các bệnh truyền qua đường tình dục như HIV, viêm gan siêu vi B.

- Tư vấn chủng ngừa trước khi mang thai: rubella, thuỷ đậu, viêm gan siêu vi B…

- Tránh tiếp xúc với người đang mắc bệnh nhiễm trùng.

- Tư vấn cách phòng tránh liên cầu khuẩn nhóm B (gây nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm màng não).

- Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ, ngủ đủ giấc cũng góp phần tăng cường thể lực và sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật. Với người đang mang thai 3 tháng đầu, cần tư vấn về sàng lọc nhiễm rubella, thuỷ đậu để xử lý thích hợp.

Bác sĩ Huỳnh Văn Tú