Nam 2010, do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế thế giới nên hoạt động thương mại của Khu Kinh tế cửa khẩu (KKTCK) Mộc Bài có thời gian bị chững lại. Số doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại tại KKTCK Mộc Bài là 56, nhưng số không thường xuyên kinh doanh lên đến khoảng 38 doanh nghiệp. Lượng người đến tham quan và mua sắm tại Khu thương mại- công nghiệp Mộc Bài chỉ bằng 87% so cùng kỳ năm trước.

Tuy vậy, Ban Quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Mộc Bài đã thường xuyên quan tâm giải quyết những vướng mắc của các doanh nghiệp, hỗ trợ cho những đơn vị đầu tư mở rộng siêu thị, chợ đẩy nhanh tiến độ thi công.  Hiện trong KKTCK Mộc Bài có một chợ đường biên do Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (Satra) đầu tư với tổng vốn trên 42 tỷ đồng, diện tích 31.000m². Ngoài ra còn có 2 trung tâm thương mại với tổng diện tích trên 60 ha, trong đó Trung tâm thương mại Hiệp Thành có diện tích 24 ha, tổng số vốn đầu tư 217,5 tỷ đồng; Trung tâm dịch vụ thương mại Quốc tế Phi Long có diện tích 37 ha, vốn đầu tư 122,7 tỷ đồng. Tính chung, các doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng các dự án thương mại và dịch vụ hơn 480 tỷ đồng.  Ngoài ra còn có 8 siêu thị lớn nhỏ và trên 40 cửa hàng, ki-ốt bán hàng miễn thuế.

Siêu thị G.C tấp nập khách hàng đến mua sắm

Nhờ tăng cường đầu tư việc bán buôn của các doanh nghiệp trong khu kinh tế cửa khẩu tăng trưởng khá tốt. Doanh số bán lẻ của Khu TM-CN Mộc Bài đạt khoảng 1.174 tỷ đồng, giảm 12% so năm 2009 và bán theo hợp đồng được hơn 400 tỷ đồng. Như vậy kể cả doanh số bán theo hợp đồng thì doanh số bán đạt 1.574 tỷ đồng, vượt 12,3% kế hoạch và tăng 18% so năm 2009. Đáng chú ý là doanh thu từ các mặt hàng rượu, bia chỉ chiếm khoảng 20%, giảm mạnh so cùng kỳ năm trước (giảm 37,6%). Nguyên nhân là từ tháng 8.2010, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 116/2010/TT-BTC, nội dung quy định, không mở tờ khai hải quan hàng hoá xuất khẩu từ nội địa đưa vào khu phi thuế quan đối với rượu, bia. Trong năm 2010, các doanh nghiệp tại KKTCK Mộc Bài đóng góp cho ngân sách khoảng 6,5 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong thời gian qua tại KKTCK này vẫn còn hiện tượng “đầu nậu” thu gom hàng miễn thuế, gian lận thương mại dưới nhiều hình thức. Đặc biệt, có một vài doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận đã tiếp tay cho “đầu nậu” thu gom hàng. Hoạt động thương mại của các doanh nghiệp trong KKTCK Mộc Bài chưa có định hướng về thị trường, về cơ cấu ngành hàng để có chiến lược kinh doanh cụ thể. Cơ cấu hàng hoá hiện phụ thuộc vào nhu cầu phía Campuchia và cư dân biên giới, một phần là các hàng hoá có thuế suất nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt cao như rượu, bia, thuốc lá, máy điều hoà nhiệt độ, phụ tùng xe máy… Hoặc một số mặt hàng có thời điểm tiêu thụ mạnh tại thành phố Hồ Chí Minh như  bột ngọt, sữa Ensure, dầu ăn, nước giải khát… tác động đến thị trường nội địa và không có tác dụng kích thích sản xuất trong nước phát triển. Một số doanh nghiệp chỉ chuyên doanh một số mặt hàng nhất định, không nhằm vào việc phục vụ khách tham quan, không bỏ vốn tái đầu tư, sử dụng ít lao động, ít đóng góp vào hoạt động xã hội ở địa phương.

Hiện nay, Ban Quản lý KKTCK Mộc Bài đang thực hiện một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ khách tham quan, mua sắm tại khu TM-CN để khách được mua hàng miễn thuế đúng quy định. Ban Quản lý dự kiến sẽ chuyển đổi công năng khu TM-CN theo hướng thu gọn các doanh nghiệp hoạt động thương mại về một khu vực, chuyển Khu thương mại Hiệp Thành thành khu gia công, chế biến hàng xuất khẩu.

THẠCH MINH