Nhiều sản phẩm không đạt chất lượng được trưng bày tại hội thảo về “Thực trạng và giải pháp nâng cao công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Tây Ninh” vào đầu tháng 6.2022

Hai năm qua, tình hình giá các mặt hàng vật tư nông nghiệp như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi ở thị trường trong nước liên tục tăng, đẩy chi phí đầu vào trong sản xuất nông nghiệp tăng cao, kéo giảm lợi nhuận của bà con nông dân. Trong khi đó, việc gian lận trong sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp ngày càng diễn biến phức tạp. Đặc biệt, tình trạng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả, kém chất lượng lưu thông trên thị trường gây thiệt hại cho cả Nhà nước, doanh nghiệp làm ăn chân chính và người dân.

Nhằm bảo đảm năng suất, chất lượng nông sản, cơ quan chức năng của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện nhiều trường hợp vi phạm trong kinh doanh vật tư nông nghiệp.

Hàng loạt vụ vi phạm được phát hiện

Theo Sở NN&PTNT, trên địa bàn tỉnh có 10 công ty sản xuất và 465 cơ sở kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật với hơn 2.824 sản phẩm lưu thông (trong đó, khoảng 164 sản phẩm của công ty trong tỉnh, 2.660 sản phẩm của công ty sản xuất ngoài tỉnh).

Thực hiện công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên lĩnh vực nông nghiệp, Sở chỉ đạo Thanh tra Sở và Thanh tra của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh tăng cường công tác thanh, kiểm tra các cơ sở sản xuất và kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y trên địa bàn tỉnh, qua đó đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp vi phạm về điều kiện sản xuất, kinh doanh, nhãn hàng hoá; về chất lượng sản phẩm.

Trong năm 2021, Thanh tra Sở cùng các chi cục trực thuộc Sở thực hiện 8 cuộc thanh tra tại 102 công ty sản xuất, cơ sở kinh doanh (trong đó có 2 công ty sản xuất phân bón), lấy 216 mẫu (135 mẫu phân bón và 81 mẫu thuốc bảo vệ thực vật) kiểm nghiệm.

Qua kiểm tra, lập biên bản và xử lý 19 cơ sở vi phạm về điều kiện kinh doanh, nhãn hàng hoá, với tổng số tiền 100 triệu đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (hình thức thu số tiền đã bán) 11,28 triệu đồng. Phát hiện 42 mẫu phân bón và 5 mẫu thuốc bảo vệ thực vật vi phạm chất lượng (29 mẫu phân bón, 2 mẫu thuốc bảo vệ thực vật giả, không đạt chất lượng 13 mẫu phân bón và 3 mẫu thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng); ra quyết định xử phạt hành chính 30 cơ sở kinh doanh phân bón và 5 cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật vi phạm về chất lượng sản phẩm với số tiền 576,5 triệu đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (hình thức thu số tiền đã bán) trên 146,5 triệu đồng.

Từ đầu năm 2022 đến nay, lực lượng Thanh tra của Sở và các đơn vị có liên quan thực hiện 7 cuộc thanh tra, kiểm tra (1 cuộc thanh tra hành chính, 6 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành); ngoài ra, còn thực hiện 4 cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất. Trong đó, lĩnh vực phân bón và bảo vệ thực vật: thực hiện 2 cuộc thanh tra, kiểm tra tại 40 cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng.

Qua đó, phát hiện 9 cơ sở vi phạm điều kiện sản xuất, kinh doanh và nhãn hàng hoá; lấy 103 mẫu kiểm nghiệm (52 mẫu đã có kết quả, trong đó 10 mẫu vi phạm chất lượng; còn 51 mẫu đang chờ kết quả). Thanh tra Sở đã tham mưu cấp có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 11 trường hợp với tổng số tiền 266.980.000 đồng.

Thực hiện 2 cuộc thanh tra, kiểm tra lĩnh vực thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y (trong đó, 1 cuộc đột xuất) tại 15 cơ sở sản xuất, kinh doanh thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y trên địa bàn tỉnh và lấy 33 mẫu kiểm tra chất lượng. Kết quả, có 2 cơ sở vi phạm điều kiện sản xuất, kinh doanh; phát hiện 8 mẫu vi phạm chất lượng; ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 6 cơ sở với số tiền 264,3 triệu đồng.

Về lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm, lực lượng chức năng thuộc Sở NN&PTNT thực hiện 4 cuộc kiểm tra (trong đó có 2 cuộc đột xuất) tại 43 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm; lấy 32 mẫu thực phẩm các loại kiểm nghiệm. Kết quả có 3/43 cơ sở sản xuất thực phẩm vi phạm về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm; 2/32 mẫu qua kiểm tra không đạt chất lượng.

Sở tham mưu UBND tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 1 cơ sở với số tiền 180 triệu đồng. Đồng thời, chuyển hồ sơ 2 cơ sở qua Sở Y tế xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 16 triệu đồng và 2 trường hợp qua Sở Công Thương xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 42 triệu đồng.

Bên cạnh đó, lực lượng thanh tra của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh thực hiện 2 cuộc kiểm tra trong lĩnh vực chăn nuôi (1 cuộc đột xuất) tại 12 cơ sở chăn nuôi, lấy 15 mẫu thức ăn chăn nuôi, 4 mẫu nước thải kiểm tra chất lượng. Qua đó, phát hiện 3 mẫu thức ăn chăn nuôi và 4 mẫu nước thải không đạt chất lượng. Sở đã tham mưu UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính 1 cơ sở với số tiền 220 triệu đồng, các trường hợp vi phạm còn lại đang được xem xét, xử lý theo quy định.

Đoàn Thanh tra Sở NN&PTNT kiểm tra tại cơ sở kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật ở thị xã Hoà Thành.

Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Theo Thanh tra Sở NN&PTNT, từ cuối năm 2021 đến nay, giá sản phẩm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và thức ăn chăn nuôi tăng gấp đôi so với trước đây, khiến việc gian lận trong sản xuất, kinh doanh phân bón diễn biến phức tạp hơn. Đã có không ít cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp lợi dụng tình hình này tung ra thị trường các sản phẩm giả, kém chất lượng nhằm thu lợi bất chính.

Các hành vi vi phạm liên quan đến lĩnh vực phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua chủ yếu là kinh doanh phân bón giả, phân bón không bảo đảm chất lượng với phương thức nhái nhãn mác của những thương hiệu nổi tiếng và bán với giá rẻ hơn.

Qua công tác thanh, kiểm tra 6 tháng đầu năm 2022, đa số các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi, trồng trọt đều chấp hành tốt các quy định về sản xuất, kinh doanh; các sản phẩm vật tư nông nghiệp của những doanh nghiệp sản xuất vi phạm năm 2021 đã giảm lưu thông thị trường.

Tuy nhiên, khó khăn trong công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y) trên địa bàn tỉnh là các đại lý, cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp nhỏ lẻ, nằm rải rác; các sản phẩm rất đa dạng, nhiều chủng loại, chủ yếu do các doanh nghiệp ngoài tỉnh sản xuất, chỉ thông qua đại lý để bán sản phẩm; do đó, khi phát hiện sai phạm chỉ xử phạt đại lý kinh doanh sản phẩm đó và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định mà không thể xử lý toàn bộ lô hàng và đơn vị sản xuất.

Việc thông tin các công ty có sản phẩm vi phạm đến các nơi công ty đăng ký sản xuất đã được thực hiện, nhưng hiệu quả chưa cao do phần lớn phụ thuộc vào trách nhiệm của các địa phương, hiện nay chủ yếu dừng lại ở việc cung cấp thông tin mà chưa có biện pháp xử lý cụ thể.

Công ty sản xuất, cơ sở kinh doanh sản phẩm giả, kém chất lượng hoạt động ngày càng tinh vi (số lượng bày bán ít nhằm né tránh thanh tra, xử phạt và truy xuất nguồn gốc) và nếu bị cơ quan chức năng phát hiện thì mức xử phạt vẫn thấp hơn so với lợi nhuận thu được.

Một số cơ sơ sản xuất khi chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện; kinh doanh các sản phẩm hết hạn, sản phẩm ngoài doanh mục cho phép sử dụng; một số cơ sở sản xuất thực phẩm vi phạm điều kiện vệ sinh tại khu vực sản xuất; vẫn còn cơ sở sử dụng chất cấm, chất phụ gia không đúng theo quy định trong sản xuất. Ý thức chấp hành quy định về an toàn thực phẩm tại một vài cơ sở sản xuất, cửa hàng, doanh nghiệp và người sản xuất chưa tốt.

Trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức đối với các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh; đồng thời, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng theo đúng quy định pháp luật.

Minh Dương