Cán bộ Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp Công an tỉnh kiểm tra hồ sơ, đối chiếu các điều kiện được đặc xá năm 2022.

Tất cả phạm nhân đều bình đẳng

Ngày 1.7.2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ban hành Quyết định đặc xá số 766/2022/QĐ-CTN nhân kỷ niệm 77 năm Quốc khánh 2.9. Theo quyết định về đặc xá năm 2022, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31.8.2022. Đối tượng đặc xá bao gồm người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.

Về điều kiện được đề nghị đặc xá, quyết định của Chủ tịch nước nêu rõ, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện như có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 1/2 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù... 

Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện: có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự trong thời gian chấp hành án phạt tù trước khi có quyết định tạm đình chỉ; chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật trong thời gian được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù…

Một điều kiện khác là phạm nhân phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là tiền, đã nộp án phí. Phạm nhân thi hành được một phần nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác và lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt nên không thể thi hành tiếp phần còn lại theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với người bị kết án phạt tù về tội phạm không phải là tội phạm tham nhũng cũng được xem xét. Riêng tội phạm tham nhũng cần thực hiện xong hết các nghĩa vụ này. 

Người lập công, mắc bệnh hiểm nghèo, đau ốm thường xuyên, khuyết tật, từ đủ 70 tuổi trở lên, là lao động duy nhất trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nữ phạm nhân có thai hoặc có con dưới 3 tuổi đang ở cùng... sẽ được xem xét đặc xá khi chấp hành ít nhất 1/3 hoặc 2/5 thời gian án tù hay 13 năm với tù nhân chung thân được giảm xuống án tù có thời hạn.

Quyết định cũng quy định rõ các trường hợp không được đề nghị đặc xá; đặc xá trong trường hợp đặc biệt.

Đội Hướng dẫn thi hành án hình sự và tái hoà nhập cộng đồng, Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp Công an tỉnh thẩm định hồ sơ đề nghị xét đặc xá năm 2022.

Bảo đảm khách quan, đúng pháp luật

Trung tá Nguyễn Thị Thu Hà- Đội trưởng Đội Hướng dẫn thi hành án hình sự và tái hoà nhập cộng đồng, Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh cho biết, ngay khi có Hướng dẫn số 73/HD-HĐTVĐX ngày 4.7.2022 của Hội đồng tư vấn đặc xá Trung ương và Kế hoạch số 345/KH-BCA-C10 ngày 5.7.2022 của Bộ Công an triển khai công tác đặc xá năm 2022, với vai trò là đơn vị tham mưu, Phòng Cảnh sát Thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp đã giúp Ban Giám đốc tham mưu UBND tỉnh văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác đặc xá năm 2022, nhất là công tác tuyên truyền, tiếp nhận, quản lý, giáo dục, giúp đỡ người được đặc xá về địa phương. 

Ban hành công văn chỉ đạo Trại Tạm giam, Cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện tổ chức niêm yết, phổ biến quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2022 và Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá Trung ương; chỉ đạo rà soát, lập danh sách phạm nhân đủ điều kiện, không đủ điều kiện được đề nghị đặc xá năm 2022 và nghiên cứu hồ sơ để tổ chức họp Hội đồng xét, đề nghị đặc xá cho phạm nhân đúng quy định.

Ban hành kế hoạch thực hiện công tác đặc xá năm 2022; quyết định thành lập Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá năm 2022 của Công an tỉnh; ra quyết định thành lập Hội đồng xét, đề nghị đặc xá năm 2022 của Trại tạm giam và Cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện.

Để đề nghị đặc xá đúng đối tượng, cán bộ chiến sĩ làm công tác đặc xá luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tổng hợp, xác minh, nghiên cứu hồ sơ, đề xuất, báo cáo chi tiết từng trường hợp để Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá Công an tỉnh có căn cứ đề nghị. Tính đến ngày xét, đề nghị đặc xá năm 2022, có 134 phạm nhân đang chấp hành án tại Trại tạm giam, Cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện.

Qua đối chiếu điều kiện theo Quyết định đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước, hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá Trung ương, Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá đã thống nhất đề nghị đặc xá cho 23 phạm nhân và Tổ thẩm định liên ngành Trung ương đã thẩm định, đồng ý đề nghị đặc xá đối với 23 phạm nhân.

Đây là những phạm nhân có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự; đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần hai thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn; đã chấp hành xong các hình phạt bổ sung, bồi thường dân sự, án phí theo quy định của pháp luật; khi được đặc xá không làm ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự; bảo đảm các điều kiện được đặc xá được quy định tại Điều 3 và không thuộc các trường hợp không được đặc xá được quy định tại Điều 4, Quyết định 766/2022/QĐ-CTN của Chủ tịch Nước.

Trung tá Nguyễn Thị Hồng Vân- Phó Giám thị Trại Tạm giam, Công an tỉnh cho biết, sau khi có quyết định về đặc xá năm 2022 của Chủ tịch nước, Trại Tạm giam đã tổ chức niêm yết công khai các văn bản, hướng dẫn liên quan về đặc xá cho tất cá cán bộ, chiến sĩ, phạm nhân biết; vận động, hướng dẫn và tạo điều kiện cho phạm nhân liên lạc với thân nhân của họ để đôn đốc việc thực hiện các nghĩa vụ dân sự, hình phạt bổ sung, án phí… để đủ điều kiện được đề nghị đặc xá. Rà roát trường hợp phạm nhân được trích xuất từ các đơn vị khác đang ở Trại Tạm giam để phối hợp với các đơn vị đang quản lý hồ sơ gốc xem xét đề nghị đặc xá cho phạm nhân được trích xuất nếu đủ điều kiện.

Cán bộ Trại tạm giam Công an tỉnh hướng dẫn phạm nhân lao động cải tạo.

Sau đó, tổ chức họp tổ, đội phạm nhân thảo luận và giới thiệu những phạm nhân đủ điều kiện đề nghị đặc xá; hướng dẫn phạm nhân có đủ điều kiện đặc xá viết đơn xin đặc xá, bản cam kết đầy đủ nội dung theo mẫu quy định và tổ chức kiểm tra, xác minh nội dung khai báo của phạm nhân, bảo đảm chính xác để chủ động thực hiện công tác tiếp nhận, quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người được đặc xá tái hoà nhập cộng đồng.

Tổ chức họp Hội đồng xét, đề nghị đặc xá của đơn vị để xét duyệt danh sách, hồ sơ phạm nhân đủ điều kiện được đề nghị đặc xá gửi về Tiểu ban chỉ đạo về đặc xá của Công an tỉnh. Đơn vị còn tổ chức cho phạm nhân được đề nghị đặc xá học tập theo điểm c, khoản 1, Điều 12 Nghị định 133/2020/NĐ-CP ngày 9.11.2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi hành án hình sự.

Do tình hình dịch bệnh Covid-19, việc đặc xá năm 2022 sẽ không thực hiện chủ trương đưa số phạm nhân đang chấp hành án tại Cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện được đặc xá đến Trại tạm giam để tổ chức công bố, tha tù cùng với số phạm nhân đang chấp hành án tại Trại tạm giam.

Ngoài ra, công tác tổ chức lễ công bố quyết định đặc xá của Chủ tịch nước năm 2022 sẽ được bảo đảm theo đúng kế hoạch của Bộ Công an, kết hợp thực hiện nghiêm phòng, chống dịch Covid-19 và chủ động phối hợp tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đặc xá, chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người chấp hành án phạt tù nỗ lực hoàn lương, tái hoà nhập cộng đồng.

Thiên Di - Phương Thảo