Sau cuộc biểu tình nổi dậy ngày 7.4, chính phủ lâm thời tại Kyrgyzstan do lực lượng đối lập hình thành tuyên bố đã kiểm soát toàn bộ tình hình đất nước. Tuy nhiên, những diễn biến mới đây ở hai tỉnh Jalalabad và Osh – nơi được xem là căn cứ địa chính trị của Tổng thống bị lật đổ Kurmanbek Bakiyev, khiến nhiều người lo ngại trước nguy cơ chia cắt hai miền Nam Bắc.

Chiều ngày 17.4, những người ủng hộ ông Bakiyev đã tổ chức biểu tình và xông vào chiếm giữ toà nhà chính quyền địa phương và đài truyền hình tỉnh Jalalabad. Họ đã ném chai lọ vào Bộ trưởng Nội vụ lâm thời Bolotbek Sherniyazov khi ông tìm cách nói chuyện với hơn 500 cảnh sát địa phương đang đình công để phản đối chính phủ mới buộc ông này phải lên xe jeep tháo chạy.

Đặt hoa tưởng niệm những nạn nhân thiệt mạng trong cuộc biểu tình nổi dậy ngày 7.4 tại nghĩa trang Ata-Beyit, ngoại ô thủ đô Bishkek ngày 18.4. Ảnh: Getty

Tại Osh, khi Phó Thủ tướng lâm thời Almaz Atambayev đến đây nhằm cổ vũ tinh thần cho những người ủng hộ chính phủ mới đã “đụng mặt” những người ủng hộ ông Bakiyev giăng biểu ngữ đòi trả tự do cho cựu Bộ trưởng Quốc phòng Baktybek Kaliyev, bị lực lượng an ninh bắt giữ hồi tuần rồi.

Bất ổn càng lúc càng gia tăng nhưng chính phủ lâm thời không muốn trấn áp vì lo ngại sẽ bùng phát bạo lực. Người phát ngôn chính phủ lâm thời, ông Edil Baisalov tuyên bố: “Tình trạng bạo lực và vô luật pháp đang diễn ra tại Jalalabad. Nhưng cũng như những khu vực khác, rồi cũng sẽ trở lại bình thường”. Tuy nhiên, dư luận lo ngại tình trạng bất ổn ở miền Nam rất dễ dẫn đến tái diễn xung đột sắc tộc giữa người Uzbeks và Kyrgyz, từng làm hàng trăm người thiệt mạng trong những năm 1990, thế kỷ 20.

Dù đã nhắm mắt làm ngơ cho ông Bakiyev rời Kyrgyzstan đến Kazakhstan, nhưng chính phủ lâm thời Kyrgyzstan vẫn đang củng cố hồ sơ để truy tố ông Bakiyev vì tội ra lệnh bắn vào đoàn biểu tình hôm 7.4 làm 84 người thiệt mạng. Có tin cho biết, một ngày trước khi bùng nổ bạo động tại thủ đô Bishkek, các trợ lý của ông Bakiyev đã bí mật chuyển 200 triệu USD từ các tài khoản ngân hàng trong nước ra nước ngoài.

Hiện số phận của căn cứ không quân Manas cho Mỹ thuê trở nên mù mờ khi các quan chức chính phủ lâm thời đưa ra nhiều tuyên bố “tiền hậu bất nhất”. Thủ tướng lâm thời Roza Otunbayeva khẳng định sẽ kéo dài hợp đồng cho Mỹ thuê căn cứ trung chuyển binh lính và quân nhu đến Afghanistan này. Trong khi đó, các quan chức chính phủ lại yêu cầu đóng cửa vì Mỹ đã hối lộ cho chính quyền ông Bakiyev để gia hạn thời gian hợp đồng.

Đặng Hoàng Thái

(Theo Reuters/ ITAR Tass)