Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh ta, rất nhiều trường hợp nhiều đoàn người từ ngoài tỉnh lặn lội đường xa xin được đào tìm hài cốt liệt sĩ đã hy sinh. Hầu hết lãnh đạo các địa phương đều “động lòng thương cảm” nghĩ rằng đây là việc thể hiện chính sách, đạo lý nên đồng ý cho họ tiến hành việc đào tìm hài cốt, mặc dù gần như không có căn cứ nào xác định việc liệt sĩ hy sinh được mai táng nơi họ xin đào tìm…

Hài cốt đâu không thấy chỉ toàn là những nắm đất bình thường

Mới đây vào sáng ngày 2.7.2011, tại căn hộ số 688, đường CMT8 (KP3, phường 3, Thị xã), do bà Dương Thị Ngươn, 63 tuổi làm chủ hộ, đã xảy ra một trường hợp đào tìm hài cốt không căn cứ như thế.

Hôm ấy đang lúc cả nhà bà Ngươn đi vắng, bất ngờ có hai xe ô tô 4 chỗ và 15 chỗ biển số một tỉnh miền Bắc mang băng rôn, ảnh liệt sĩ dừng đậu trước nhà. Nhiều người xuống xe, trong đó có một cô gái tuổi trạc ba mươi xông vào sân nhà. Bất ngờ cô gái theo đoàn nhào lăn khóc lóc giãy giụa rất thảm thiết: “Đây này, đầu đây, chân đây…”. Nhóm người trong đoàn khệ nệ bưng bê nhang đèn, hoa quả bày xuống nền xi măng đốt hương khấn vái. Thấy chuyện lạ nên con gái bà Ngươn nhà ở gần đó liền bước sang ngăn cản. Trước sự phản ứng của gia đình, đoàn người lên xe bỏ đi. Nghe tin điện báo ở nhà có chuyện lạ nên bà Ngươn tức tốc trở về nhà. Một lúc sau, đoàn người đến gặp gia chủ khẩn thiết xin được đào tìm hài cốt liệt sĩ trước sân nhà bà Ngươn. Người dẫn đoàn bày tỏ nguyện vọng xin được đào tìm hài cốt người thân và có sự đồng ý của chính quyền sở tại. Bà Ngươn không còn cách nào khác phải đồng ý, khi được nghe có ý kiến chính quyền địa phương cho đào. Việc đào xới tiến hành, mặt tiền nhà bà Ngươn được nhóm thợ đào che kín bằng một tấm bạt. Hàng trăm người hiếu kỳ đến xem và bàn tán xôn xao. Lực lượng CSGT Thị xã và BVDP được điều đến để ổn định trật tự giao thông  Sau khi sắp đặt hương hoa trà quả, đốt nhang khấn vái, “cô đồng” quỳ gối, mắt nhắm nghiền, miệng lảm nhảm liên hồi. Bên cạnh có một cô gái “phiên dịch” hỏi đáp với “cô đồng” và hướng dẫn nhóm thợ đào “sâu hơn, dịch qua phải, qua trái…”. Sau khi định vị bằng phấn, các thợ đào dùng khoan máy chọc thủng nền xi măng rồi thay phiên nhau dùng cuốc, xẻng đào xới. Hơn hai giờ bới đào đến độ sâu 2 mét mà vẫn chưa tìm thấy dấu hiệu hài cốt hay di vật nên nhóm thợ đào ngưng tay. Tấm vải đỏ trải sẵn dưới nền, qua sự hướng dẫn của cô đồng “Tay này, chân này…” các thợ đào lần lượt hốt từng nhúm đất đặt vào tấm vải. Sau khi đủ mười nhúm đất, tấm vải đỏ được gói lại mang lên xe.

Diễn biến việc đào tìm có sự chứng kiến của công an địa phương. Đáng chú ý là khi Cán bộ an ninh Công an Thị xã yêu cầu người dẫn đoàn xuất trình các giấy tờ liên quan, đại diện đoàn đào tìm hài cốt chỉ duy nhất trình giấy giới thiệu của UBND xã Xuân Ninh, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định với nội dung đề nghị chính quyền Tây Ninh tạo điều kiện cho gia đình liệt sĩ Mai Văn Toàn (SN 1950) hy sinh tại chiến trường miền Nam ngày 24.5.1969 được truy tìm hài cốt liệt sĩ mang về quê cải táng.

Hàng trăm nguời hiếu kỳ vây quanh nơi đào tìm hài cốt trên đường CMT8

Tiếp xúc với chúng tôi, bà Ngươn cho biết: “Phần đất nhà mà gia đình tôi đang sinh sống đã qua ba đời rồi, từ khi tôi còn nhỏ. Tôi xác định là không có ai chôn cất ở đây nhưng họ vẫn khăng khăng quyết định đào tìm dưới sự hướng dẫn của cô đồng…”. Thiết nghĩ việc truy tìm hài cốt liệt sĩ cần phải cần phải đảm bảo các nguồn thông tin chuẩn xác của cơ quan quân sự, ngành chức năng và sự phát hiện của nhân dân và đồng chí, đồng đội của liệt sĩ chứ không nên tin vào các cô “đồng bóng” chỉ lối đưa đường.

GIA MINH