Nằm ở hữu ngạn sông Cầu, nơi phong cảnh hữu tình của đất Kinh Bắc, làng Phù Lãng hội tụ đủ các điều kiện cho nghề gốm phát triển. Trong kho tàng văn hoá cổ truyền Việt Nam, gốm Phù Lãng đã đóng góp một sắc thái riêng, một diện mạo độc đáo trong nghệ thuật gốm Việt.

Nghề gốm Phù Lãng được hình thành và phát triển ở đây vào khoảng thời Trần, thế kỷ XIV. Sản phẩm gốm Phù Lãng thuộc loại men nâu và những sắc độ của nó như men da lươn, vàng nhạt, vàng thẫm, vàng nâu... với 3 loại hình chính như: Gốm dùng trong tín ngưỡng, (bao gồm lư hương, đài thờ, đỉnh...); gốm gia dụng (bao gồm lọ, bình, ang, chum, vại, bình vôi, ống điếu...); gốm trang trí (bao gồm bình, ấm hình thú như ngựa, voi...).

Về mặt tạo hình, gốm Phù Lãng được sử dụng hai phương pháp cơ bản là: tạo hình trên bàn xoay và in trên khuôn gỗ hoặc khuôn đất nung rồi dán ghép lại.

Nét đặc trưng nổi bật trong trang trí gốm Phù Lãng là sử dụng phương pháp đắp nổi theo hình thức chạm bong, mà người Phù Lãng quen gọi là chạm kép các đề tài: Tứ linh, nghê, hạc, mặt hổ phù, chữ "Thọ", hồi văn, băng cánh sen, sóng nước... Đối với những sản phẩm được sản xuất đại trà như gốm dân dụng, người Phù Lãng rất ít trang trí. Tuy nhiên, gốm Phù Lãng có ưu thế ở chất men màu tự nhiên, bền và lạ, dáng gốm mộc mạc, thô phác, nhưng chắc chắn, chứa đựng vẻ đẹp nguyên sơ của đất và đậm nét điêu khắc.

Hiện nay, đồ gốm dùng trong tín ngưỡng dân gian Phù Lãng vẫn còn hiện diện trong một số di tích lịch sử ở châu thổ sông Hồng như các đình, đền, chùa... Những năm gần đây, nhiều cơ sở sản xuất gốm đã nắm bắt được ưu thế truyền thống của làng nghề, tiếp thu vốn cổ và sáng tạo nên nhiều mẫu hàng mới, phù hợp với nhu cầu và thị hiếu thẩm mỹ của người tiêu dùng. Vì vậy, hiện nay, thị trường tiêu thụ gốm Phù Lãng trải rộng từ các tỉnh miền núi phía Bắc, qua Bắc Bộ tới vùng Nam Trung Bộ.

Mô hình các sản phẩm gốm mỹ thuật - mỹ nghệ hiện đại phát triển bên cạnh những sản phẩm truyền thống sẽ là hướng phát triển của gốm Phù Lãng trong tương lai.

Theo vietnamnay