7 giờ sáng ngày 30.4.2020, anh Bảy Biên (*) điện thoại gọi từng người trong Ban Liên lạc truyền thống kháng chiến Đội Biệt động thị xã Tây Ninh (c2/45) đến quán cà phê Hoa Mai, đường Huỳnh Công Nghệ, khu phố 1, phường 1, thành phố Tây Ninh để gặp nhau, cùng ôn lại kỷ niệm 45 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2020).

Tôi viện lý do mới đi hoá trị liệu hôm qua về còn mệt, vả lại cũng thầm suy nghĩ không nên tụ tập đông người trong lúc cả nước còn đang tập trung phòng, chống dịch Covid-19, không có lý do cần thiết thì không nên ra đường, nên từ chối. Anh nói: - Nếu em mệt thì thôi, còn cảm thấy khoẻ thì đến.

Tắt điện thoại rồi, tôi lại suy nghĩ: lễ chiến thắng 30.4 năm nay, vì lý do phòng, chống dịch bệnh, Thành đội Tây Ninh không thể tổ chức họp mặt cho toàn thể những người kháng chiến cũ, nhưng chúng tôi (5-7 người) gặp gỡ nhau trong thời gian chừng một tiếng đồng hồ, ngồi giữ khoảng cách 1 mét và đeo khẩu trang, chắc là không vi phạm gì và không có vấn đề gì.

Già hết rồi, mình lại mắc bệnh hiểm nghèo, liệu còn được bao nhiêu lần gặp gỡ anh chị em đồng đội cũ nữa mà hờ hững với những cuộc tương ngộ rất dễ thương này? Thế là quyết định “Đi, cho mấy ảnh bất ngờ chơi”.

Đến quán, thấy anh Bảy Biên, Thắng, Phúc, Thảo đã ngồi quanh một chiếc bàn rộng, giữ cự ly khoảng chừng 1 mét với nhau. Hai ly cà phê đã cạn, hai ly mới uống chưa vơi nhiều. Sau khi nghe tôi “báo cáo” tình trạng sức khoẻ sau đợt hoá trị, chúng tôi tiếp tục bù khú, nhắc nhở những kỷ niệm giờ này, ngày này 45 năm trước ai đang làm gì, ở đâu, diễn tiến thế nào khi đơn vị thâm nhập các địa bàn vùng 1, 2, 3 chờ chiếm lĩnh các mục tiêu quan trọng của nguỵ quân, nguỵ quyền trong thị xã - tỉnh lỵ Tây Ninh.

Không khí vui tươi sôi nổi chợt lắng xuống khi câu chuyện ngày toàn thắng lại dẫn dắt trở về những ngày gian khổ, khó khăn ở các vùng căn cứ lõm ven đô thị, những hy sinh mất mát khi bảo vệ mùa màng cho dân vùng giải phóng, những thương vong trong những lần đột ấp chiến lược Thái Hoà, Thái Ninh, Thái Vĩnh Đông, Bình Trung... những cuộc chống càn không cân sức, những lần đi công tác lẻ (để móc nối cơ sở) bị lọt vòng kích trên các kênh Hãng đường (gọi tắt Bưng Hãng Thanh Điền)...

Những gương mặt đồng chí, đồng đội thân quen đã hy sinh lần lượt hiện về trong ký ức: Chín Rỗ, Hai Nha, Thành Lùn, Ấm, Phong, Quang, Út Lận, Cẩn, Thông, Nuôi, Cảnh, Xiếu, và nhiều người khác nữa... họ đều còn rất trẻ, không thấy già.

45 năm qua rồi nhưng chúng ta chưa dựng nổi một nhà văn bia tưởng niệm trong Khu di tích lịch sử kháng chiến thành phố Tây Ninh. Đại dịch Covid-19 đã gây thiệt hại lớn về kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và địa phương nói riêng, nó cũng gây khó khăn nhiều mặt trong việc triển khai kế hoạch của Ban Thường vụ Thành uỷ Tây Ninh xây dựng Nhà văn bia tri ân các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh tính mạng trong hai cuộc kháng chiến góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975 ở thị xã Tây Ninh.

Tâm tư tất cả anh chị em, những người kháng chiến cũ thị xã Tây Ninh (nay đều ở độ tuổi U-70, U-80 và một số ít trên 80) mong mỏi được nhìn thấy công trình tâm huyết ấy hoàn thành nhân dịp Lễ Chiến thắng 30.4.1975 - 30.4.2020, nhưng đã... lỡ làng rồi! Vậy còn 2 dịp kỷ niệm long trọng trong năm nay là 75 năm Quốc khánh nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9) và 76 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22.12, liệu có kịp không?

Thiên Hạ

------------------

(*): Đồng chí Trần Việt Biên, nguyên Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh. Trước và trong ngày giải phóng thị xã Tây Ninh, đồng chí là Thị xã uỷ viên, Bí thư Vùng 3, phụ trách địa bàn các ấp từ Trường Đua lên tới Trường Nam trung học Tây Ninh, gồm: Hiệp Trường, Hiệp Hoà, Thái Xuân, Thái Chánh.