Bộ Y tế đã mất 7 năm chuẩn bị để xây dựng luật Phòng chống tác hại của rượu bia, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết tại Hội nghị triển khai Luật Phòng chống tác hại của rượu bia ngày 16/10. Luật đã được Quốc hội thông qua hồi tháng 6, tuy nhiên Bộ trưởng Tiến cũng như nhiều chuyên gia khác thừa nhận rất khó triển khai luật trong thực tế.

"Đây là một trong những luật khó thực hiện vì có tính xung đột lợi ích giữa nhà làm luật và các đối tác khác. Những người làm công tác chăm sóc sức khỏe đã rất vất vả, căng thẳng vì xung đột khi xây dựng luật", Bộ trưởng Tiến nói.

Theo Bộ trưởng Tiến, đây là lần đầu tiên Việt Nam có một đạo luật điều chỉnh đầy đủ, hoàn chỉnh đối với vấn đề phòng, chống tác hại của rượu, bia. Đồng thời, đây cũng là đạo luật khó do liên quan đến thói quen, hành vi tiêu dùng của người dân. Vì vậy để luật này đi vào cuộc sống, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả thì công tác tuyên truyền, phổ biến, triển khai hết sức quan trọng.

Như sự ra đời của luật phòng chống tác hại của thuốc lá, hiện nay nhiều người đã sợ hút thuốc lá, thói quen hút thuốc ở nơi công cộng, nhà hàng... đã thay đổi nhiều. "Cần hành động thực tiễn nếu không luật chỉ trên giấy tờ", Bộ trưởng Tiến nói.

Theo Bộ trưởng Tiến, không phải ai cũng nhận thức được tác hại của rượu bia với sức khỏe. Nhiều vụ tai nạn giao thông xảy ra liên quan nhiều đến sử dụng quá mức rượu bia. Rượu thực chất là chất cồn kích thích người uống không kiểm soát được hành vi của mình. Rượu vào lời ra, xô xát, cãi nhau, đánh nhau, thậm chí là các hành vi xâm hại khác, kể cả xâm hại trẻ em. Ngoài ra tác hại của rượu bia còn là gây các bệnh không lây nhiễm như ung thư, tim mạch... 

"Vấn đề là làm sao để người dân tin uống rượu bia hại sức khỏe, trong khi nhiều người vẫn cho rằng uống rượu bia được xem là văn hóa", bà Tiến nói.

Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia có hiệu lực đầu năm 2010.

Bà Trần Thị Trang, Vụ phó Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, cũng nhấn mạnh đây là dự án luật rất khó trong việc xây dựng, triển khai còn khó hơn rất nhiều do văn hóa uống rượu của người Việt.

Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ nam giới uống rượu bia cao nhất thế giới và tỷ lệ uống rượu bia ngày càng gia tăng. Năm 2010 có 70% nam và 6% nữ trên 15 tuổi có uống rượu bia trong 30 ngày qua. Sau 5 năm, tỷ lệ này đã tăng lên 80,3% ở nam và 11,6% ở nữ. Đặc biệt, tỷ lệ sử dụng rượu, bia trong lứa tuổi vị thành niên và thanh niên tăng gần 10% sau 5 năm. Tỷ lệ uống rượu, bia ở mức có hại - tức từ 6 đơn vị rượu trở lên trong một lần uống lên tới 44%.

Bà Trang cho biết vấn đề được ưu tiên để giảm tác hại của rượu bia là giáo dục và truyền thông. Mục đích là giảm tính sẵn có của rượu bia để phòng ngừa trẻ em, học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên, phụ nữ mang thai tiếp cận với rượu bia.

Ông Nguyễn Phương Nam, Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho biết Việt Nam có thể tham khảo kinh nghiệm của một số nước trong khu vực về việc triển khai Chính sách phòng chống tác hại của rượu bia. Thái Lan đã ban hành luật này từ 2008. Họ kiểm soát chặt quảng cáo, tăng giá bán rượu bia và hạn chế sự sẵn có của rượu bia như 20 tuổi mới được phép mua, thời gian bán từ 11-14h và 17-24h. Malaysia cấm toàn bộ quảng cáo về rượu bia. Hàn Quốc cấm quảng cáo với toàn bộ đồ uống có cồn trên 17%. Pháp cưỡng chế và phạt nặng quảng cáo vi phạm.

Theo ông Nam, để triển khai luật thành công, cần có sự cam kết mạnh mẽ từ chính phủ, đặt sức khỏe lên hàng đầu. Phổ biến cho người dân về nội dung luật; thực thi nghiêm khắc các quy định của luật; có sự tham gia của các tổ chức xã hội trong việc giám sát, thực thi luật.

Bộ Y tế sẽ đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến nội dung của Luật và hướng dẫn thi hành. Ngoài ra, Bộ sẽ triển khai công tác tư vấn, sàng lọc, phát hiện sớm, dự phòng và điều trị can thiệp, phục hồi chức năng, phòng, chống nghiện, tái nghiện và chăm sóc sức khỏe cho người nghiện rượu, bia...

Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.

Nguồn VNE