Mùa rươi rất ngắn ngủi, mỗi năm xuất hiện một lần vào cuối tháng Chín đầu tháng Mười âm lịch. Rươi có nhiều ở các vùng nước lợ ven cửa sông các tỉnh Hải Dương, Nam Định, Thái Bình và thành phố Hải Phòng. Cách rươi xuất hiện cũng rất lạ, thất thường, khi có khi không, kể cả những người dân địa phương đã từng vớt rươi hàng chục năm cũng không sao lý giải được. Có khi đến ngày rươi nổi mà chờ hoài vẫn không thấy, vậy mà khi rươi xuất hiện, nếu không nhanh tay vớt, chỉ vài giờ là chúng biến mất tăm, không để lại “dấu vết” gì. Rươi quý hiếm là vì vậy. Nhìn hình dáng rươi, không ít người cảm thấy sợ, thế nhưng khi được chế biến, lại trở thành món đặc sản thơm ngậy, ăn rồi nhớ mãi.

Mua rươi phải đi chợ sớm để lựa được những con tươi ngon còn bơi ngoe nguẩy, thường nằm ở lớp trên. Theo kinh nghiệm, nên chọn những con rươi già, thân mập, màu hồng mới béo. Rươi mua về phải qua khâu sơ chế, quan trọng nhất là làm sạch lông, nếu không sạch, khi ăn sẽ bị ngứa cổ họng. Cho rươi vào nước nóng già, dùng đũa khuấy nhẹ để rác bẩn và lông rươi rụng hết, sau đó rửa nhiều lần bằng nước lạnh, để ráo. Chỉ dùng nước nóng già vì nước sôi sẽ làm vỡ bụng rươi, chất bổ béo trong rươi trôi hết theo nước.

Nhắc đến rươi là nghĩ đến chả rươi, món ngon nức tiếng. Rươi làm sạch xong cho vào bát, dùng đũa đánh, khi thịt rươi nhuyễn, đập trứng và cho thịt lợn xay vào đánh thật đều. Một nguyên liệu đặc biệt không thể thiếu là vỏ quýt. Mùi thơm của vỏ quýt át mùi tanh của rươi, làm món ăn thêm hấp dẫn; vỏ quýt còn giúp tiêu trừ phần đạm khó tiêu của rươi. Quả là một sự kết duyên hoàn hảo. Có điều, không nên cho nhiều vỏ quýt, món ăn sẽ bị đắng, mất ngon. Người ta còn cho thêm hành hoa và thì là vào để tăng thêm hương vị. Miếng chả rươi ngon được rán chín vàng, giòn ở ngoài nhưng thịt bên trong vẫn mềm béo, ăn khi còn nóng, chấm với nước mắm chanh ớt, thêm vài cọng rau húng thơm mới đúng vị.

Cùng với chả, rươi còn làm được nhiều món hấp dẫn khác như rươi hấp, rươi xào, rươi nướng, rươi kho, rươi rang… Tùy theo khẩu vị của mỗi người mà có nhiều kiểu chế biến khác nhau, nhưng nấu kiểu gì thì mỗi món đều thơm ngon và mang hương vị đặc trưng. Trong đó rươi nướng là món ăn ngon lại dễ làm. Rươi làm sạch xong, chắt hết nước, cho hành, ớt và vỏ quýt băm nhỏ vào khuấy nhuyễn, nêm vừa ăn, trải rươi lên lá chuối, úp vung lên rồi nướng bằng rơm rạ. Ai ăn cũng tấm tắc khen ngon. Nem rươi cũng là món nên thưởng thức vào những ngày chuyển mùa, từng cuốn nem thơm phức, nóng hôi hổi, chẳng mấy chốc mà vơi đĩa.

Rươi có thể xào với nhiều nguyên liệu để thành những món ăn ngon bổ: rươi xào măng hoặc củ cải, rươi xào lá gấc hoặc lá gừng, rươi xào sả ớt… nhưng món ăn quý và lạ miệng nhất phải kể đến món rươi xào củ niễng. Củ niễng trông giống củ sả, nhưng to hơn, khi ăn thì bóc bỏ vỏ ngoài, chỉ lấy lớp non bên trong. Củ non có màu trắng, ít chấm đen và ngọt hơn củ già. Dùng củ niễng thường xuyên có thể phòng bệnh tăng huyết áp và chữa bệnh tim. Để làm món này, ngoài rươi và củ niễng còn có vỏ quýt, hành tây, trứng gà, thịt ba chỉ, hành hoa, rau mùi, rau thì là, lá gấc non và tiêu. Rươi và củ niễng cứ như có “duyên phận”, mùa niễng chín cũng là mùa rươi về, gặp nhau rất ngắn ngủi vì mùa niễng cũng chỉ vài tuần, để lại nỗi tiếc nhớ về một món ăn rất lạ...

Chỉ còn vài tuần nữa là hết mùa rươi, các bà nội trợ hãy nhanh chân kẻo lỡ dịp, phải chờ đến năm sau. Rươi có thể trữ trong tủ lạnh ăn dần, nhưng phải đúng mùa hương vị mới đậm đà, đặc sắc.

Theo PNCN