Nép mình trên sườn núi dốc của dãy núi Serra da Estrela, phía Đông nam Bồ Đào Nha, ngôi làng cổ Monsanto với những ngôi nhà ngói đỏ chen chúc nhau nằm lọt thỏm giữa những tảng đá khổng lồ.

Vào thế kỷ thứ 6 trước công nguyên, những cư dân Bồ Đào Nha đã chọn sườn núi dốc ở dãy Serra da Estrelai làm nơi định cư. Họ bắt đầu lập làng xây dựng nhà ở nhưng không muốn phá đá để xây dựng lên những ngôi nhà, vì muốn giữ lại dáng vẻ tự nhiên nhất cho những tảng đá. Do đó, mà người dân chỉ xây lồng ghép, chồng chéo, thậm chí là buộc phải gò ép và bóp méo hình dạng của ngôi nhà vào trong đá. Cảnh quan của Monsanto đã được định sẵn một cách rõ ràng, nằm trên một đỉnh núi trông ra vùng nông thôn Bồ Đào Nha với tầm nhìn rộng và bao quát khoảng hàng trăm km. Ngày nay, Monsanto vẫn giữ nét quyến rũ và duyên dáng của một ngôi làng cổ điển mà gần như không thay đổi gì mấy qua hàng trăm năm nay. Những con đường nhỏ bé nhiều tầng dốc, có những chỗ dựng đứng uốn lượn qua những khu nhà mái đỏ ẩn trong những tảng đá phủ đầy rêu.

Một số những ngôi nhà ở đây được dựng lên từ đá granite, với cửa chính cũng được tạc khắc bằng đá tuyệt đẹp theo lối kiến trúc Manueline (kiến trúc tổng hợp trong những thập niên đầu của thế kỷ 16). Sự phá cách, có thay đổi chút ít về kiến trúc cổ điển của Bồ Đào Nha đã mang lại cho ngôi làng dáng vẻ pha chút hiện đại. 

Trên nền phong cảnh tuyệt đẹp trải dài trên dãy núi Serra da Estrela không chỉ có những ngôi nhà mái ngói đỏ mà còn có một lâu đài nằm trên đỉnh ngọn đồi cao tới 12.191m. Vào thời trung cổ, toà lâu này đóng vai trò như một pháo đài quan trọng và phải chịu đựng nhiều cuộc tấn công của kẻ thù xâm lược. Ngày nay, toà lâu đài vẫn còn tồn tại và trở thành một khu định cư mới kiên cố cho cư dân Lusitania. Cạnh lâu đài còn có những tàn tích của một nhà thờ cổ mang kiến trúc Romanesque (phong cách kiến trúc của châu Âu thời Trung cổ đặc trưng bởi những mái vòm hình bán nguyệt.

Trong một cuộc thi cấp quốc gia vào năm 1938, ngôi làng Monsanto đã được bình chọn là "làng của người Bồ Đào Nha duy nhất ở Bồ Đào Nha". Thoạt nhìn, Monsanto không có vẻ gì phù hợp với danh hiệu làm đại diện của một quốc gia, nhưng chỉ duy nhất một điều là hầu hết các ngôi nhà ở Bồ Đào Nha không được kẹp giữa những tảng đá khổng lồ như thế, và hơn nữa Monsanto là ngôi làng duy nhất có được lối kiến trúc tổng hợp độc đáo. Từ khi nhận được danh hiệu này, chính quyền địa phương đã hạn chế xây dựng thêm để duy trì nét cổ điển và bảo tồn ngôi làng như một bảo tàng sống ở Bồ Đào Nha.

Cùng ngắm ngôi làng cổ Monsanto xinh đẹp qua một số ảnh:

TT (st)