Nghĩa trang liệt sĩ huyện Hoà Thành.

Tây Ninh- miền đất thánh của các căn cứ địa cách mạng có khá nhiều nghĩa trang liệt sĩ. Tầm quốc gia thì có nghĩa trang liệt sĩ (đồi 82) huyện Tân Biên. Tầm cấp tỉnh, huyện thì có các nghĩa trang Trà Võ, Châu Thành, Dương Minh Châu… Nơi vào cũng được đầu tư tôn tạo thường xuyên cho xứng với ý nghĩa và công năng cần phải có của một nghĩa trang liệt sĩ. Nhưng chắc ít nơi đâu có vị trí “đắc địa” như nghĩa trang liệt sĩ huyện Hoà Thành! Nghĩa trang trải dài dưới chân núi Bà Đen ở hướng Đông- Nam, cổng chính nằm trên đường Bời Lời, ngay trước lối rẽ về hai cổng chính, phụ của khu du lịch núi, cách trung tâm thành phố Tây Ninh chỉ hơn 10km.

Nghĩa trang liệt sĩ Hoà Thành bốn mùa hoa cỏ xanh tươi, hoa nở tưng bừng không bao giờ hết. Hoa đủ loại, đủ màu hồng, vàng hay tím nhưng nếu đứng gần cổng vào một ngày tháng 6 thì ấn tượng nhất là hai màu trắng và đỏ. Trắng là màu hoa sứ. Những cây sứ nghĩa trang mập mạp xoè ra muôn chùm lá dày xanh óng mượt như bôi mỡ.

Từ cái vầng xanh dầy dặn ấy nở ra từng cụm bông trắng tựa màu mây trên núi Bà. Vào một ngày nắng đẹp, đứng từ cổng chụp một bức ảnh, sẽ thấy một sườn nghiêng dốc thoải màu lam đậm làm phông nền cho toàn bộ khuôn hình. Nổi bật giữa hình là một trụ đài cao; phía trước có thêm những chùm bông sứ trắng như những cụm mây bông vừa bứt về từ trên đỉnh núi. Màu đỏ đấy là màu hoa phượng, cũng chính là màu chủ đạo của khu du lịch núi.

Phía trong cũng đầy sắc màu hoa phượng từ ngoài cổng tràn vào, men dọc các con đường nội bộ, leo cả lên núi. Trên cành cây phượng già bên cổng, từng chùm hoa đỏ rực lên dưới nắng y như màu lá cờ đang lộng bay trên đài liệt sĩ.

Nhìn rộng ra hai bên, phần lớn diện tích còn lại đã thành rừng cây tán dày đậm, buông xuống các lối đi trải sỏi những bóng sẫm của rừng già. Toàn là cây xà cừ, nhờ những mạch ngầm nước mát từ núi nay đã thành một rừng cổ thụ óng xanh, ngời lên màu men ngọc giữa nắng trưa.

Xin trở lại với đài liệt sĩ ở trung tâm đi thôi- sau khi đã qua cổng để tiến vào con đường rộng thênh thang lát gạch xi măng kiểu hè phố. Từng đoạn có các bồn cây nghiêm ngắn giữa đường. Hai bên là hai hàng cây bách đã lên cao thẳng tắp, đều nhau như một hàng quân danh dự.

Từ con đường này, lên 9 bậc sẽ đến mặt đài liệt sĩ. Khu mộ liệt sĩ cũng ở ngay đây, tất cả quần tụ chung quanh trụ tháp cao ở giữa sân đài. Mặt bằng khu đài, cũng là khu mộ có hình một ngôi sao năm cánh. Các mộ chí được xếp bên nhau theo đường viền cánh sao.

Đó là mộ của những liệt sĩ có tên tuổi và quê quán. Đọc một hàng bia, có người ở Tây Ninh, có người ở Cà Mau, người Phú Thọ… nghĩa là người trong cả nước. Giữa từng cánh sao còn có một vòng tròn là một bồn trồng cây hoa sứ. Chung quanh cũng là một vòng mộ bia. Đây là nơi yên nghỉ của các liệt sĩ không rõ tuổi tên, trên có khắc hàng chữ  “Tên anh là gắn liền với chiến công bất tử”. Che nắng cho mộ bia là những bông sứ hồng dường như nở quanh năm trên rậm dày tán lá tròn xoay.

Trụ đài ở tâm ngôi sao năm cánh nói trên là một đài cao vút lên như thường thấy ở nhiều nghĩa trang cả nước (có nơi gọi là đài tụ linh). Ở đây, trụ đài được kết từ những thanh bê tông nhìn rất thanh mảnh, dịu dàng. Không phức tạp về đường nét, chân trụ chỉ là một đường cong nhẹ hơi xoè ra như muốn ôm trọn lấy sân đài. Từ tầm cao hơn 2 mét bỗng vút lên thẳng tắp như muốn với tới mây trời. Trụ đài có tiết diện cũng là hình một ngôi sao năm cánh. Toàn thân trụ trắng ngời tinh khiết, có gắn bốn chữ “Tổ quốc ghi công” tươi đỏ màu cờ.

Hiện nay, vào các ngày thứ bảy, chủ nhật, nghĩa trang liệt sĩ Hoà Thành đều có người đến viếng; không chỉ cán bộ và nhân dân trong huyện mà còn có những người từ các nơi khác trong tỉnh và trong cả nước. Nghĩa trang nay đã rộng, đẹp và tươi mát như công viên, thậm chí còn hơn một số công viên. Người đến viếng núi Bà thường vào đây thắp nén nhang thơm tưởng niệm các anh linh liệt sĩ.

Ngành du lịch ngày nay đã biết chú trọng đến loại hình du lịch tâm linh. Tháng sáu vừa qua có một đoàn như thế từ Hà Nội vào tận Tây Ninh. Sau khi viếng núi, đoàn khách có hơn một giờ vào viếng nghĩa trang liệt sĩ Hoà Thành. Họ dâng đồ cúng lên trước trụ đài, thắp nhang trước lư hương chính và trên từng ngôi mộ. Trước khi ra về, mọi người còn ngồi tụ trên sân, mặt hướng về phía trụ đài niệm một bài kinh Phật. Có một bác cựu binh đi tha thẩn dưới gốc phượng rụng rơi đầy hoa đỏ, miệng lẩm nhẩm lời ca của một bài hát quen thuộc: “Rực cháy lên màu hoa đỏ phía rừng xa…”. Lúc này, phía sau những vầng hoa đỏ, đài liệt sĩ ngời lên dưới nắng. Như một tấm huân chương trên ngực núi Bà Đen.

TRẦN VŨ