Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: QUOCHOI

Ghi nhận và đánh giá cao kết quả mà các ngành đã đạt được, nhất là trong điều kiện dịch bệnh dẫn đến một số chỉ tiêu công tác giảm so với cùng kỳ năm 2019 lưu ý, kết quả phát hiện vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực vẫn chưa tương xứng với tình hình thực tế, nhất là tội phạm đánh bạc, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, sử dụng mạng viễn thông, mạng internet; vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực tài nguyên môi trường, hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại…

Công tác điều tra, xử lý tội phạm có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ khám phá tội phạm xâm phạm trật tự xã hội vượt hơn 11%, án đặc biệt nghiêm trọng vượt gần 6% so với yêu cầu của Quốc hội; mặc dù tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố chưa đạt yêu cầu của Quốc hội.

Việc áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt, tạm giữ, tạm giam còn nhiều vi phạm, dẫn đến số trường hợp Viện Kiểm sát Nhân dân các cấp không phê chuẩn tăng mạnh so với năm 2019. Còn 17 trường hợp Cơ quan điều tra phải đình chỉ bị can do không có sự việc phạm tội và hành vi không cấu thành tội phạm hoặc hết thời hạn điều tra không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm...

Đối với Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, người đứng đầu Ủy ban Tư pháp cũng chỉ rõ, bên cạnh mặt được, vẫn còn 57 trường hợp bị oan liên quan đến trách nhiệm của Viện Kiểm sát; còn 60 trường hợp truy tố thiếu căn cứ, sai tội danh, sai khung hình phạt. Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ án hình sự được tòa án chấp nhận mặc dù vượt chỉ tiêu của Quốc hội, nhưng giảm 5% so với năm 2019.

Về công tác điều tra của Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, tỷ lệ thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng mà có đạt 64,7%, tăng 15,1%. Tuy nhiên, tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội và giảm 13,9% so với năm 2019. Đáng lưu ý, tỷ lệ giải quyết án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng chỉ đạt 69,6%, thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội giao hơn 20%.

Về công tác giải quyết, xét xử các loại án, một kết quả quan trọng là trong công tác giải quyết các vụ án hình sự, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội. Hình phạt mà tòa án áp dụng cơ bản bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan đạt chỉ tiêu theo yêu cầu Nghị quyết Quốc hội.

Tuy nhiên, các Tòa án Nhân dân vẫn còn nhiều vi phạm dẫn tới Viện Kiểm sát Nhân dân phải ban hành 610 kiến nghị yêu cầu khắc phục trong quá trình giải quyết các vụ án hình sự; 1.399 kiến nghị yêu cầu khắc phục trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự, hành chính. Mặc dù số lượng các vụ án hành chính phải giải quyết không nhiều so với các loại án khác (bằng 2,2% tổng số các loại án) nhưng tỷ lệ xét xử còn thấp (chỉ đạt 51%); tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội. Tỷ lệ thi hành án hành chính cũng đạt thấp (34%), số vụ án hành chính tồn đọng chưa thi hành xong tăng hơn so với cùng kỳ năm 2019; phần lớn các bản án hành chính chậm được thi hành do người phải thi hành án là UBND, Chủ tịch UBND (trong tổng số 472 bản án hành chính chưa thi hành xong thì có tới 451 bản án người phải thi hành là Chủ tịch UBND).

Ủy ban Tư pháp ghi nhận và đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác thi hành án hình sự, nhất là trong điều kiện dịch bệnh và số người bị kết án phạt tù, số người chấp hành án tại các cơ sở giam giữ cũng như số người bị kết án tử hình tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh, tại một số trại giam vẫn còn để xảy ra 18 phạm nhân bỏ trốn, trong đó có trường hợp phạm tội mới, gây hoang mang trong dư luận; còn một số trường hợp phạm nhân chết do tai nạn lao động, chết do đánh nhau, chết do tự sát, đặc biệt là còn để xảy 3 trường hợp người bị kết án tử hình và bị can bị bắt về hành vi phạm tội về ma túy tự sát tại trại tạm giam.

Nguồn SGGPO