Loài bọ lá vừa phát hiện ở Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát

Trưa 12.8, chị Thuý cùng một số nghệ sĩ nhiếp ảnh và nhân viên bảo vệ rừng đi vào khu rừng già, nơi có cây vên vên- một trong hai cây Di sản Việt Nam ở Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát để sáng tác ảnh. Khi đến gần cây vên vên, bỗng nhiên có một cá thể bọ lá từ trên cao rơi xuống vai của nhân viên bảo vệ rừng. Anh này tưởng lá rụng nên dùng tay phủi hai ba lần, “chiếc lá” vẫn bám chặt trên vai. Thấy lạ, anh xem kỹ lại, mới phát hiện đó là một loài côn trùng. Anh cho biết đã làm nghề bảo vệ rừng hàng chục năm, nhưng đây là lần đầu tiên nhìn thấy ở Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát có loài côn trùng này.

Bọ lá, tên khoa học Phylliidae, kích thước khoảng 5-10cm, là một họ côn trùng sống ở vùng nhiệt đới châu Á và châu Úc, có hình dạng giống lá cây. Một hoá thạch có niên đại 47 triệu năm của Eophyllium messelensis- một tổ tiên tiền sử của Phylliidae, cho thấy nhiều đặc điểm chung của loài côn trùng ăn lá này thay đổi ít qua nhiều thiên niên kỷ. Hiện nay, bọ lá thuộc loài côn trùng hiếm về số lượng loài và ít về cá thể, đang bị de doạ do rừng bị thu hẹp và nhiều người sưu tầm thích bẫy bắt.

Bọ lá chỉ sống ở vùng nhiệt đới, sống trên các cành cây trong rừng ẩm, ít thấy trên các cây cỏ ở mặt đất. Bọ lá thường bị bò sát, chim tấn công và một số ong ký sinh, ruồi ký sinh tấn công trứng của chúng. Ở Việt Nam, vùng rừng các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Hoà Bình, Ninh Bình đến nay mới có tài liệu công bố thấy loài côn trùng này. Bọ lá được dùng làm ví dụ về tính đa dạng của côn trùng trong các sách về sinh học, được lưu trữ mẫu ở bảo tàng thế giới, mức đe doạ bậc V, đang được đề nghị có biện pháp bảo vệ rừng tự nhiên nơi có bọ lá cư trú.

Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát, tổng diện tích hơn 19 ngàn ha, có sinh cảnh rừng lá rộng thường xanh và nửa rụng lá với quần thể cây họ dầu đặc trưng của miền Ðông Nam Bộ, rừng khộp của Tây Nguyên, rừng tràm và đất ngập nước của đồng bằng sông Cửu Long. Ðến nay đã xác định được gần 700 loài, ghi nhận 42 loài thú, 203 loài chim, 88 loài cá, 59 loài bò sát, trong đó có nhiều loài nằm trong danh mục sách Ðỏ Việt Nam cần được bảo tồn. Ngoài giá trị bảo tồn đa dạng sinh học, Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát còn có giá trị về lịch sử, nghiên cứu khoa học, giáo dục cộng đồng và phát triển du lịch sinh thái.

Với tác phẩm “bọ lá”, chị Ngô Thị Thuý đoạt giải Khuyến khích tại Cuộc thi Ảnh đa dạng sinh học năm 2020, do Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa tổ chức.

Ðại Dương