Trần Văn Thành (ngồi giữa) đang tiếp thân nhân của liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Dương Minh Châu toạ lạc gần ngã ba bờ hồ Dầu Tiếng, ba phía có đường giao thông, mặt chính là đường Nguyễn Chí Thanh (liên tỉnh 781). Ở vị trí khá thuận lợi và đẹp, với khuôn viên rộng 3,8 ha, nghĩa trang liệt sĩ DMC là một trong những nghĩa trang thuộc loại đẹp của tỉnh. Nghĩa trang được hình thành 3 khu vực chính gồm: mặt tiền đường Nguyễn Chí Thanh với hệ thống cây xanh sum suê toả bóng, đang được nâng cấp thành khu công viên; khu lễ đài, sân lễ và khu mộ liệt sĩ với 2.450 ngôi mộ được an táng theo mô hình “sao đồng đội”. Trong tổng số 2.450 ngôi mộ, có 1.682 ngôi có đủ tên họ liệt sĩ; 398 ngôi còn khuyết danh. Từ năm 1994 đến nay đã có 367 phần mộ, hài cốt được người thân của liệt sĩ từ mọi miền Tổ quốc bốc dỡ đưa về quê nhà.

Tổ quản trang chỉ có 3 người, phải thường xuyên trực 24/24 giờ trong ngày, với mức phụ cấp bằng 1,5 lần mức lương tối thiểu. Hằng ngày, các anh phải thực hiện các nhiệm vụ: dâng hương ở lễ đài, bảo quản các phần mộ, chăm sóc cây cảnh, dọn vệ sinh, đón tiếp và hướng dẫn thân nhân các liệt sĩ đến thăm viếng…

Anh Trần Văn Thành, sinh năm 1960, hiện được giao nhiệm vụ tổ trưởng tổ quản trang. Anh Thành là một cựu chiến binh đã từng tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc ở biên giới phía Bắc. Quê ở thành phố cảng Hải Phòng, ra quân anh Thành vào Tây Ninh lập nghiệp và đã gắn bó với công việc quản trang gần 10 năm nay. Anh Thành tâm sự: “Công việc khá nhiều, mức phụ cấp thấp nhưng là người lính đã từng tham gia chiến đấu, từng tận mắt thấy anh em đồng đội hy sinh. Nay được giao việc chăm sóc, bảo vệ, canh giấc ngủ cho các anh tôi thấy rất vui, thấy mình hạnh phúc”.

Việc khó nhất của tổ quản trang hiện nay là khuôn viên nghĩa trang nằm trong khu dân cư, hàng rào xây thấp nên trẻ em thường xuyên tụ tập, leo rào vào nghĩa trang nghịch phá. Hai năm trước, một thanh niên lợi dụng lúc giữa trưa, anh em tổ quản trang nghỉ, vượt rào vào trèo lên tháp lễ đài bắt tổ ong, bị té chết tại chỗ. Tệ nhất là việc một số gia đình lợi dụng đêm tối lén đổ rác thải vào khuôn viên nghĩa trang, báo hại anh em trong tổ phải vất vả thu dọn. Cách đây gần 2 năm, tôi đã trực tiếp chứng kiến các anh trong tổ giúp một gia đình ở phía Bắc vào lấy cốt liệt sĩ đem về quê. Các anh đã trực tiếp đào, bốc cốt, bao bọc… phục vụ hoàn toàn miễn phí. Có một số thân nhân liệt sĩ ở tận các tỉnh phía Bắc, đến xin di chuyển hài cốt người nhà về quê nhưng… lại không chuẩn bị trước hồ sơ thủ tục, anh em tổ quản trang lại phải bỏ công hướng dẫn, làm các thủ tục tại chỗ, để tránh việc đi lại tốn kém cho họ. Bình quân một tháng có hơn 30 lượt người từ nhiều nơi đến thăm viếng, cúng kiếng các liệt sĩ. Nhiều người ở xa có nhu cầu phải nghỉ lại, trong khi nhà khách chỉ có 2 phòng nên các anh phải liên hệ gửi nhờ tại nhà khách của Huyện đội hoặc hướng dẫn giúp đỡ nơi nghỉ khác.

Đoàn viên viếng nghĩa trang huyện DMC.

Mọi việc điều phải quan tâm chu toàn với tất cả sự tế nhị, ân cần, như một sự sẻ chia với nỗi đau mất mát của những gia đình có người thân đã mãi mãi ra đi vì đất nước. Với các anh trong tổ quản trang, việc canh giữ giấc ngủ cho các liệt sĩ không chỉ là một nghề bình thường như bao nghề lương thiện khác. Đó còn là một sự đền đáp nghĩa ân đối với người đã ngã xuống.

HIỀN  LƯƠNG