261 bức ảnh của tác giả Pierre Dieulefils được gom lại từ chuyến đi Đông Dương vào năm 1885. Kể từ khi đặt chân đến mảnh đất này, ông đã dành phần lớn cuộc đời để ghi lại hình ảnh về con người, cảnh vật, những điều ông thấy kỳ thú ở vùng đất mới này. 

Phong cảnh Hồ Gươm.

Năm 1909, Dieulefils xuất bản cuốn sách ảnh Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ: Trung Kỳ - Bắc Kỳ (Indo-chine Pittoresque & Monumentale: Annam - Tonkin). Cuốn sách được trưng bày tại cuộc Đấu xảo quốc tế ở Bruxelles năm 1910 và được trao huy chương vàng. Sau đó, ông tiếp tục cho ra mắt cuốn Nam Kỳ - Sài Gòn và vùng phụ cận (Cochinchine - Saïgon et ses environs).

Quan lại, thái giám và lính thị vệ.

Bộ sách “Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ” do Đông A ấn hành chính là sự tổng hợp của cả hai cuốn sách nói trên. 261 bức ảnh của Dieulefils trải dài từ bắc vào nam, gồm nhiều cảnh quan, công trình kiến trúc, các di tích văn hóa lịch sử, những con người của thời điểm cách đây hơn 100 năm, từ những cư dân đồng bằng sông Hồng, kép hát, nhà sư, đến thị vệ, quan lại, và cả vua Duy Tân…

Tác giả Pierre Dieulefils.

Các bức ảnh trong sách được chú thích với các ngôn ngữ: Việt, Pháp, Anh, Đức. Phần chú thích ảnh được dịch giả Lưu Đình Tuân chuyển ngữ từ nguyên tác tiếng Pháp, đồng thời tham khảo thêm phần chú chữ Hán – Nôm của ông Claude Maitre, từng là giám đốc Viện Viễn Đông Bác Cổ tại Hà Nội và các nguồn tài liệu khác. Ngoài ra, dịch giả Ngụy Hữu Tâm hiệu đính phần chú thích tiếng Đức.

Bộ sách “Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ” cũng được in cầu kỳ với bản bìa cứng, ruột sách và bìa được gắn tỉ mỉ bằng tay. Ngoài ra, còn có ấn bản thủ công, có dấu đỏ của Đông A với các ký hiệu dành cho người sưu tầm và chơi sách…

Tác giả Pierre Dieulefils (1862 - 1937) sinh ra tại làng Malestroit ở vùng Bretagne, Pháp. Ông gia nhập quân đội năm 1883, từng sang Đông Dương lần đầu vào năm 1885. Hai năm sau, ông giải ngũ rồi trở về Pháp. Năm 1888, ông quay lại xứ Bắc Kỳ, chuyển sang làm nhiếp ảnh và nhà xuất bản bưu ảnh chuyên nghiệp. Năm 1905, ông đến Sài Gòn rồi du hành sang Phnom Penh và Angkor.

Năm 1909, ông tập hợp bộ ảnh về Đông Dương và xuất bản tập sách ảnh mang nhan đề Indo-chine Pittoresque & Monumentale: Annam – Tonkin (Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ: Trung Kỳ – Bắc Kỳ). Tác phẩm này đã đem lại cho ông huy chương vàng tại Đấu xảo quốc tế ở Bruxelles năm 1910. Năm 1913, ông trở về Pháp, dành phần lớn thời gian vào việc sáng tác thơ ca. Ông qua đời năm 1937 tại quê nhà Malestroit. 

Nguồn Báo Nhân Dân